________________
સૂત્ર ૬૨
દ્રવ્યલોક
ગણિતાનુયોગ ૩૧
મનીવાન રસમસ, તમાકુ (મ, ૨, ૩૬,સુ. ૨૭). અજીવો અંગે (ભગ. શ. ૧૦, ઉં. ૧, સૂ. ૧૭માં तहेव निरवसेसं।
કહેવાયેલ) તમા - દિશા પ્રમાણે સંપૂર્ણ જાણવું
જોઈએ. प. लोगस्सणं भंते ! हेट्ठिल्ले चरिमंते किं जीवा जाव પ્ર. ભગવન્! લોકના અધઃસ્તન ચરમાન્તમાં જીવ ગર્નવMUસા ?
છે યાવતુ અજીવ-પ્રદેશ છે ? गोयमा ! नो जीवा, जीवदेसा वि जाव ઉ. ગૌતમ ! ત્યાં જીવ નથી, પરંતુ જીવ-દેશ છે अजीवप्पएसा वि।
યાવત્ અજીવ પ્રદેશ છે. जे जीवदेसा ते नियमं एगिंदियदेसा ।
ત્યાં જીવ દેશ છે તે અવશ્ય એકેન્દ્રિય જીવોના દેશ છે. अहवा- एगिंदियदेसा य, बेइंदियस्स य देसे ।
અથવા : એકેન્દ્રિય જીવોના દેશ છે તથા બે ઈન્દ્રિય
જીવના દેશ છે. अहवा - एगिंदियदेसा य, बेइंदियाण य देसा।
અથવા : એકેન્દ્રિય જીવોના દેશ છે તથા બે ઈન્દ્રિય
જીવોના દેશ છે. एवं मझिल्लविरहिओ जाव अणिंदियाणं ।
આ પ્રમાણે મધ્યમ ભાંગા સિવાય યાવતુ અનિન્દ્રિય
પર્યન્ત (બાકીના બધા ભાંગાનું) કથન કરવું જોઈએ. पदेसा आदिल्लविरहिया सव्वेसिं जहा पुरथिमिल्ले તેજપ્રકારે પ્રથમ ભંગને છોડીને સર્વ પ્રદેશોનાવિષયમાં चरिमंते तहेव।
પૂર્વી ચરમાન્ત પ્રમાણે જાણવું જોઈએ. अजीवा जहा उवरिल्ले चरिमंते तहेव। .
અજીવો માટે પણ ઉર્ધ્વ ચરમાન્તની સમાન સમજવું - મ. સ. ૧૬, ૩. ૮, સુ. ૨-૬
જોઈએ. ગામ-વવદારયા નો સેત્તાધુપુત્ર વ્યાજે નૈગમ અને વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ લોકમાં ક્ષેત્રાનુપૂર્વી
દ્રવ્યો વગેરેનું અસ્તિત્વ : દ૨, g. () . મ-વવદાર રાજુપુત્રીવવા ૬૨. પ્ર. (૧) ૧. નૈગમ અને વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ लोगस्स कतिभागे होज्जा ?
ક્ષેત્રાનુપૂર્વી દ્રવ્ય લોકના કયા ભાગમાં રહે છે? २. किं संखेज्जइभागे वा होज्जा ?
૨. શું સંખ્યામાં ભાગમાં રહે છે ? ३. असंखेज्जइभागे वा होज्जा?
૩. શું અસંખ્યાતમાં ભાગમાં રહે છે ? ४. संखेज्जेसु वा भागेसु होज्जा?
૪. શું સંખ્યય ભાગોમાં રહે છે ? ૬. સંન્નેમુ યા માસુ હોન્ના ?
૫. અસંખ્યય ભાગોમાં રહે છે ? ६. सव्वलोए वा होज्जा?
૬. તથા સંપૂર્ણ લોકમાં રહે છે ? उ. (१) एगदव्वं पडुच्च लोगस्स संखेज्जइभागे वा ઉ. (૧) એક દ્રવ્યની અપેક્ષા લોકના સંખ્યામાં હોના,
ભાગમાં રહે છે ? (૨) સંન્ગમા વા દોન્ના,
(૨) અસંખ્યાતમાં ભાગમાં રહે છે. (૩) સંવેમ્બેમુ વ માસુ હોન્ના,
(૩) સંખેય ભાગોમાં રહે છે. (૪) અસંવેક્યૂસુ વા માસુ હોન્ના,
(૪) અસંખ્યય ભાગોમાં રહે છે. () વ ીહૉન્ગા,
(૫) દેશથી ધૂન (કંઈક ઓછા) લોકમાં રહે છે. (६) नाणादव्वाइं पडुच्च णियमा सवलोए होज्जा।
(૬) વિવિધ દ્રવ્યોની અપેક્ષાએ નિશ્ચિતરૂપે
સંપૂર્ણલોકમાં રહે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org