SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 379
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ .:(२८६) ... कल्याणकारके लिये पिलावे । फिर सर्व दोषोंको विचार कर उसके उपशमन के लिये तदनुकूल योग्य चिकित्सा करें ॥ ९ ॥.. . व्रणविधिमपि कुर्यान्भेदनातव्रणेषु । प्रकुपितरुधिरस्रावं जलौकाप्रपातैः । निखिलमभिहितं यदोषभैषज्यभेदात् । उचितमिह विदित्वा तत्प्रयोज्यं भिषाग्भिः ॥ १० ॥ भावार्थ:--मेढ़पर उत्पन्न प्रण ( शूक रोग ) में चिकित्साके विधानका भी उपयोग करें। एवं जलौंक लगाकर विकृतरक्तको निकालें । वात पित्सादिक विकारोके उपशमनके लिये जो औषधि बतलाई गई हैं उनको यहां भी दोषों के बलाबलको जानकर कुशल वैद्य प्रयोग करें ॥ १० ॥ अथ श्लीपदाधिकारः । श्लीपद रोग. कुपितसकलदोषयेनकेनापि वा त । द्गुणगणराचितोयं वंक्षणो दर्षिशोफः ॥ प्रभवति स तु मूलाहरमाश्रित्य पश्चात् । अवतरति यथावजानुजंघाघ्रिदेशे ॥ ११ ॥ स भवति दृढरोगः श्लीपदाख्यो नगणा- । मनुदिनमतिसम्यक्संचितांघ्रिप्रदेशे । तमपि निखिलदोषाशेषभैषज्यवंध- ।। मचुररुधिरमोक्षायैस्सदापाचरेच्च ॥ १२ ॥ भावार्थ:--सर्व दोषोंका एक साथ उद्रेक वातपित्तकफों के एक साथ प्रकोप होनेसे, अथवा, एक २ दोषके प्रको से, अपने २ ( दोपोंके ) लक्षणोंसे सयुक्त, जांवोंकी संधि शोफ होता है । फिर वह शिश्नमूलसे जानु, जंघा व पादतक उतरजाता है। इसे श्लीपद रोग कहते हैं। यह रोग कठिन होता है । वह रोगीके पाद देशमें अच्छीतरह संचित होकर प्रतिदिन उसे पीडा देता है। समस्त दोषोंके पेशामक औषधियोंसे एवं बंधन, रक्तमोक्षण आदि विधियों के द्वारा उसकी चिकित्सा करें ॥ ११ ॥ ॥ १२ ॥ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001938
Book TitleKalyankarak
Original Sutra AuthorUgradityacharya
AuthorVardhaman Parshwanath Shastri
PublisherGovind Raoji Doshi Solapur
Publication Year1940
Total Pages908
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Ayurveda, L000, & L030
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy