SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 340
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ महामयाधिकारः । गर्भिणी आदिके सुखकारक उपाय | गर्भिणी प्रसवनी तदपत्यं । प्रोक्तवातहर भेषजमार्गः || संविनय सुखितामतियत्ना- । द्वालपोषणमपि प्रविदध्यात् ॥ ७५ ॥ भावार्थ:- इस प्रकार उपर्युक्त प्रकार वातहर औषधियोंके प्रयोगों द्वारा बहुत प्रयत्न से गर्भिणी, प्रसूता व बच्चेको सुखावस्था में पहुंचाना चाहिये । तदनंतर उस बालकका पोषण भी करना चाहिये || ७५ ॥ ( २४७ ) बालरक्षणाधिकारः । बालकं बहुविधीषधरक्षा रक्षितं कृतसुमंगलकार्यम् ॥ यंत्रतंत्र मंत्रविधान। मैत्रितं परिचरेदपचारैः ॥ ७६ ॥ भावार्थ:-उस बालकको जातकर्म आदि मंगल कार्य करते हुए अनेक प्रका रकी औषधि व यंत्र, तंत्र, मंत्र आदि विधानों के द्वारा रक्षा करनी चाहिये ॥ ७६ ॥ शिशुसेव्यघृत | गव्यमेव नवनतिघृतं वा । हेमचूर्णसहितं वचयात्र || पाययेच्छ्रिशुमिहाग्निबलेना । त्यल्पमल्पमधिकं च यथावत् ॥ ७७ ॥ भावार्थ:- गायका मख्खन व घी में सुवर्णभस्म व वच का चूर्ण मिलाकर बालके अमिलके अनुसार अल्पमात्रा आरम्भ कर थोडा २ बढाते हुए पिलाना चाहिये । जिससे आयुष्य, शरीर, कांति आदि वृद्धि होते हैं ॥ ७७ ॥ धात्री लक्षण | दुग्धवत्कुशतर स्तनयुक्तां । शोधितामविहितामिह धात्री || गोत्रा कुशलिनीमपि कुर्या । दायुरर्धमतिबुद्धिकराये ॥ ७८ ॥ भावार्थ:- बालककी आयु व बुद्धिके लिए दूधवाले और कृश ( पतला ) स्तनोंसे संयुक्त परीक्षित ( दुष्टस्वभाव आदिसे रहित ) बालकके हितको चाहने वाली स्वगोत्रोत्पन्न कुशल ऐसी घाईको दूध पिलाना आदि बालकके उपचार के लिए रखनी चाहिये ।। ७८ ।। बालग्रहपरीक्षा | बालकाकृतिशरीरसुचेां । संविलोक्य परिपृच्छ्यच धात्रीम् ॥ भूतवैकृतविशेषविकारा-: । नाकलय्य सकलं विदधीत ॥ ७९ ॥ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001938
Book TitleKalyankarak
Original Sutra AuthorUgradityacharya
AuthorVardhaman Parshwanath Shastri
PublisherGovind Raoji Doshi Solapur
Publication Year1940
Total Pages908
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Ayurveda, L000, & L030
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy