SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 321
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ (२२८) कल्याणकारकै भावार्थ:-उस छेद में एक योग्य दो मुखबाली नलीको रखकर थोडे २ जल उस से निकालना चाहिए । एकदम सब जल नहीं निकालना चाहिए। क्यों कि अत्यंत तृषा तीव्रमूर्छा, ज्वर व दाह इत्यादि होनेकी संभा ना रहती है ॥ १७६ ॥ यथा यथा दोपजलनुतिर्भवेत् । तथा तथा गाढतरातिबंधनम् ॥ विधाय पक्षादयवापि वामतः । समस्तदोषोदकमुत्सृजेद्बुधः ॥१७७॥ भावार्थ:- जैसे २ सदोष जल निकल जावेगा वैसे २ [ कमरके ] कपडेके बंधनको अधिक कसते हुए जाना चाहिए । इस प्रकार बुद्धिमान् वैद्यको उचित है कि पंद्रह दिन तक संपूर्ण दोष युक्त जलको वामपा से निकालना चाहिए ॥ १७७॥ जलोदरीको पथ्य। ततश्व पण्मासमिहोदरादितं । सुखोष्णदुग्धेन सदैव भोजयेत् ।। क्रियासु सर्वास्वथ सर्वथैव । महोदरे क्षीरमिह प्रयोजयेत् ॥ १७८॥ भावार्थ:-उसके बाद छह महीने तक भी उस जलोदरी को मंदोपणदूध के साथ ही भोजन कराना चाहिये। महोदररोगसंबंधी सचिकित्सा करते समय दूधका उपयोग करना चाहिये ॥ १७८ ॥ दुग्धका विशेष गुण क्षीरं महोदरहितं परितापशोष- | तृष्णास्त्रपित्तपवनामयनाशहतुम् ।। वृष्यं बलप्रजननं परिशोधनं च । संधानकृत्तदनुरूपगुणौषधान्यम् ।।१७९॥ भावार्थ:-तत्तद्रोगनाशक. औषधियों से युक्त, दूध, उदररोग संताप, शोष, तृष्णा, रक्तपित्त व वातविकार को नाशकरता है । साथ ही पौष्टिक है । बलप्रद है, शोधक है । और संधानकारी है ॥ १७९ ॥ . अंतिम कथन । इति जिनवक्त्रनिर्गतसुशास्त्रमहांबुनिधेः । सकलपदार्थविस्तृततरंगकुलाकुलतः॥ उभयभवार्थसाधनतटट्यभासुरतो। निमृतमिदं हि शीकरानिभं जगदेकाहितम् ॥ १८० ॥ भावार्थ:-जिसमें संपूर्ण द्रव्य, लत्व व पदार्थरूपी तरंग उठ रहे हैं, इह लोक परलोकके लिए प्रयोजनीभूत साधनरूपी जिसके दो सुंदर तट हैं, ऐसे श्रीजिनेंदो मुखमें Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001938
Book TitleKalyankarak
Original Sutra AuthorUgradityacharya
AuthorVardhaman Parshwanath Shastri
PublisherGovind Raoji Doshi Solapur
Publication Year1940
Total Pages908
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Ayurveda, L000, & L030
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy