SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 314
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ 4. महामयाधिकारः असाध्य लक्षण । अरोचको यत्परिभग्नपार्श्व । सशोककुदयामयपीडितांगम् ॥ विरिक्तमप्याशु निपूरयतम् । विवर्जयेत्तं जठरामयार्तम् ॥ १४२ ॥ ( २२१ ) भावार्थ:- जिस उदर रोगीको अरुचि अधिक हो, जिसका दोनों पार्श्व टूडेसे मालुम होते हो व सूजन से युक्त हो, विरेश्वन देनेपर भी शीघ्र पानी भर जाता हो उस रोगी को असाध्य समझकर छोडना चाहिये ॥ १४२ ॥ test fचकित्सा । fastriधामधुशिग्रुवल्कं । कषायकल्कं घृतमत्र पौवा ॥ विरेचयेत्तिल्वकसपषासौ । गवांबुना चापि निरूहयेत्तम् ॥ १४३ ॥ भावार्थ :-- विडानमक, बचा, मधुसेंजन, इनके कषाय व कल्कसे सिद्ध घृत को पिलाकर महोदररोगीको तिल्बक घृत प्रयोग से विरेचन कराना चाहिये एवं गोमूत्र से मिरूह वस्ति देनी चाहिये ॥ १४३ ॥ वातोदर चिकित्सा | महोदरं तैलविलिप्तणशु । मरुत्कृतं क्षीरदधिप्रपकैः ॥ सुशिलैस्सकरंजयुग्मै । स्सपत्रदानैरुप नाहयेत्तम् ॥ १४४ ॥ भावार्थ:: - वातज महोदर हो तो उसके पेटपर तेलका लेपनकर दूध व दहसि पकायें हुए सेंजनका जड व दोनो करंज ( करंजपूतीकरंज) के पुल्टिश एरंड आदि वातनाशकक पत्तोंके साथ पेट पर बांधनी चाहिये || १४४ ॥ सदैव संस्वदनमप्यभीक्ष्णं । महोदरे मारुतजे विधेयम् ॥ मधवशिग्रुमूले । स्सुसिद्धदुग्धादिकभोजनं च ॥ १४५ ॥ भावार्थ:- - वातज महोदरमें सदा स्वेदन ( पसीमा लामा ) भी कराना चाहिये । एं उसे सदा सोंठ, सैंधानमक, सैंजनके अडसे सिद्ध दूष आदि भोजन बाराना चाहिये ॥ १४५ ॥ Jain Education International पिचोर चिकित्सा | सपिच दुष्टोदरिणं सुमृ- । विशिटशीतोषघसाघुसिद्धम् ॥ घुसे पाय त्रिवृत्ता येथेष्टं । विरेचयेत समशर्करेण ॥ २४६ ॥ For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001938
Book TitleKalyankarak
Original Sutra AuthorUgradityacharya
AuthorVardhaman Parshwanath Shastri
PublisherGovind Raoji Doshi Solapur
Publication Year1940
Total Pages908
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Ayurveda, L000, & L030
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy