SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 258
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ वातरोगाधिकारः । अथ ज्वराधिकार | ज्वरनिंदान आहारतो विविधरोगसमुद्भवाद्वा । कालक्रमाद्विचरणादभिघाततो वा ॥ दोषास्तथा प्रकुपिताः सकलं शरीरं । व्याप्य स्थिता ज्वरविकारकरा भवंति ॥ ५० ॥ भावार्थ:-- मिथ्या आहारसे, अनेक रोगोके जन्म होने से, कालानुसरणसे, मिथ्याविहार से, चोट लगने से दोष ( बात पित्त कफ ) प्रकुपित होकर सारे शरीर में फेल कर ब्बर रोगको उत्पन्न करते हैं ॥ ५० ॥ वरलक्षण | स्वेदावरोधपरितापशिरोंगमद - । निश्वासदेहगुरुतांतिमहोष्मता च ॥ यस्मिन्भवत्यरुचिरप्रतिमांनुतृष्णाः । सोऽयं भवेज्ज्वर इति प्रतिपन्नरोगः ॥ ५१ ॥ भावार्थ:- पसीनेका रुक जाना, संताप, शिर व शरीर टूटासा मालुम होना, अति उष्णका अनुभव होगा, अरुचि व पानी पीनेकी अत्यंत इच्छा होना ये सब ज्वरके लक्षण हैं ॥ ५१ ॥ ज्वरका पूर्वरूप | सर्वागरुक्क्षन थुगौरव रोगहर्षा- । रूपाणि पूर्वमखिलज्वरंसभवेषु || पित्तज्वरानयनरोगविदाहशोषाः । वाताद्विजृंभणमरोचकता कफाच्च ॥ ५२ ॥ भावार्थ:-- सर्वांग में पीड़ा होना, छींक आना, शरीर भारी होजाना, रोमांच होना, यह सब ज्वरोके पूर्वरूप हैं। नयनरोग आंख आना आदि ) नेत्र शरीरमें 'दाइ होना, सोप ये सब पित्तअरके पूर्वरूप हैं। बातरोगका पूर्वरूप जंभाई आना है। अरुचि होना यह कफ उबरका पूर्वरूप है ॥ ५२ ॥ वातज्वरका लक्षण | Jain Education International ( १६५ ) हृत्पृथुगात्रशिरसामतिवेदनानि । विरंभ रूसविरतत्वविजभणानि । For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001938
Book TitleKalyankarak
Original Sutra AuthorUgradityacharya
AuthorVardhaman Parshwanath Shastri
PublisherGovind Raoji Doshi Solapur
Publication Year1940
Total Pages908
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Ayurveda, L000, & L030
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy