SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 79
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ पञ्चसंग्रह मैथुनसंशाका स्वरूप 'पणिदरसभोयणेण य तस्सुवओगेण कुसीलसेवाए। वेदस्सुदीरणाए मेहुणसण्णा हवदि एवं ॥५४॥ बहिरंगमें गरिष्ठ, स्वादिष्ट और रसयुक्त भोजन करनेसे, पूर्व-भुक्त विषयों के ध्यान करनेसे, कुशीलका सेवन करनेसे, तथा अन्तरंगमें वेदकर्मकी उदीरणा या तीव्र उदय होनेपर मैथुनसंज्ञा उत्पन्न होती है ॥५४|| परिग्रहसंशाका स्वरूप ... उवयरणदंसणेण य तस्सुवओगेण मुच्छियाए व । लोहस्सुदीरणाए परिग्गहे जायदे सण्णा ॥५॥ ___ बहिरंगमें भोगोपभोगके साधनभूत उपकरणोंके देखनेसे, उनका उपयोग करनेसे, उनमें मूर्छाभाव रखनेसे तथा अन्तरंगमें लोभकर्मकी उदीरणा होने पर परिग्रहसंज्ञा उत्पन्न होती है ॥५॥ ___ इस प्रकार संज्ञाप्ररूपणा समाप्त हुई। मार्गणाप्ररूपणा जाहि व जासु व जीवा मग्गिजंते जहा तहा दिवा । ताओ चोदस जाणे सुदणाणे मग्गणाओ त्ति ॥५६।। 'गई इंदियं च काए जोए वेए कसाय णाणे य । संजम दंसण लेस्सा भविया सम्मत्त सण्णि आहारे ॥५७।। जिन-प्रवचन-दृष्ट जीव जिन भावोंके द्वारा, अथवा जिन पर्यायों में अनुमार्गग किये जाते हैं, उन्हें मार्गगा कहते हैं। जीवोंका अन्वेषण करनेवाली ऐसी मार्गणाएँ श्रुतज्ञानमें चौदह कहीं गई हैं, ऐसा जानना चाहिए। वे चौदह मार्गणाएँ इस प्रकार हैं- १, गतिमार्गणा, २ इन्द्रियमार्गणा, ३ कायमार्गणा, ४ योगमागणा, ५ वेदमागेणा, ६ कषायमागेणा, ७ ज्ञानमार्गणा, ८ संयममार्गणा, ६ दर्शनमार्गणा, १० लेश्यामार्गणा, १२ भव्यमार्गणा, १२ सम्यक्त्वमार्गणा, १३ संज्ञिमार्गणा और १४ आहारमार्गणा ॥५६-५७॥ "मणुया य अपज्जत्ता वेउव्वियमिस्सऽहारया दोण्णि । सुहुमो सासणमिस्सो उवसमसम्मो य संतरा अट्ठल ।।५८॥ एत्थ एगो गईए १ । तितयं जोगे ३ । सुहुमो संजमे १ । तयं सम्मत्ते ३ । इदि अट्ट संतरा ८ । 1. सं० पंचसं० १, ३५० । १. १, ३५२ । ३. १, १३१ । 4. १, १३२-१३३ । 5. १, १३४-१३५ । १. गो० जी० १३६ । २. गो० जी० १३७ । ३. ध० भा० १ पृ० १३२ गा०८३ । गो० जी० १४०। ४. गो० जी० १४१ । * ब टिप्पणी-सत्त दिणा छम्मासा वासपुधत्तं च बारस मुहत्ता। पल्लासंखं तिण्हं वरमवरं एगसमओ दु॥१॥ पढमुवसमसहिदाए विरदाविरदीए चउद्दसा दिवसा । विरदीए पण्णरसा विरहिदकालो दु बोहब्वो ॥२॥ गो० जी० १४३-१४४ । उवसमेण सह अणुव्वयंतरं दिण १४। तेण सह महव्वयंतरं दिणं १५ । पेयादोसाभिप्पायादो तस्सेवंतरं दिण २४ । प्रथमोपशमसम्यक्त्वस्य ४० । अपर्याप्तमनुष्यस्य पल्योपमासंख्याततमभागः उत्कृष्टेन शून्यकालो भवति । आहारकद्वितयस्य सप्ताष्टी वर्षाणि । वैक्रियिकमिश्रे द्वादश मुहूर्ताः। सूक्ष्मसाम्परायसंयमस्य पण्मासाः । सासादन-मिश्रयोः पल्योपमासंख्याततमभागः । औपशमिकस्य सप्त दिनानि । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001937
Book TitlePanchsangrah
Original Sutra AuthorN/A
AuthorHiralal Jain
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year
Total Pages872
LanguageSanskrit, Prakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari & Karma
File Size21 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy