Page Text
________________
सप्ततिका
अथ मोहनीयस्य बन्धस्थानेषु रदयस्थानानि निरूपयन्ति-[ 'बावीसादिसु पंचसु' इत्यादि ।] पञ्चसु द्वाविंशतिकादिबन्धस्थानेषु पञ्चोदयस्थानानि भवन्ति। शेषयोः अनिवृत्तिकरणस्य प्रथम-द्वितीयभागयोः द्विकोदयस्थानद्वयं २ तत्प्रथमभागे पञ्चकबन्धभागे द्विकोदयस्थानम् २ । तच्चतुबन्धके द्वितीयभागे द्विकोदयमेकोदयस्थानं च भवति । अतः परं तनिबन्धके तृतीयभागे तद्विबन्धके चतुर्थभागे तदेकबन्धके पञ्चमे भागे च एककमुदयस्थानं ज्ञेयम् । सूचमे बन्धरहिते सूचमलोभमुदयस्थानम् १ । तथाहि - मिथ्यादृष्टौ द्वाविंशतिकबन्धस्थाने एकस्मिन् जीवे मोहप्रकृत्युदयस्थानं दशकं १० भवति । ताः काः? मिथ्यात्वं १ पोडशकपायेषु क्रोधादयश्चत्वारः कषायाः । वेदेषु एकतरवेदः,। हास्यादियुग्मयोरेकयुग्मम् २ । भयजुगुप्साद्वयम् २ । एवं दशप्रकृतिकमुदयस्थानम् २२ । इति प्रथमोदयस्थानम् ।। मिथ्यात्वरहिते एकविंशतिकबन्धस्थाने सासादने मिथ्यात्वरहितं नवप्रकृत्युदयस्थानम् २० । इति द्वितीयोदयस्थानम् २ । ततः परं अनन्तानुबन्धिचतुष्करहिते सप्तदशकबन्धस्थानके मिश्रगुणस्थाने असंयमोपशमसम्यक्त्वे क्षायिकसम्यग्दृष्टौ च अप्रत्याख्यानादिचतुष्कत्रयैकतरत्रयं ३ एकतरवेदादिपञ्चकम् ५ । एवमष्टोदयप्रकृत्युदयस्थानक
भवति । इति तृतीयोदयस्थानम् ३। ततः अप्रत्याख्यानचतुष्करहिते त्रयोदयकबन्धके देशसंयमे प्रत्याख्यानादिचतुष्कद्वयैकतरद्वयं २ एकतरवेदादिपञ्चकं ५ एवं मोहप्रकृत्युदयसप्तकं स्थानं ७ देशसंयतौपशमिक-क्षायिकसम्यग्दृष्टौ भवति ५ । इति चतर्थोदयस्थानम् । ततः प्र
। इति चतुर्थोदयस्थानम् ४ । ततः प्रत्याख्यानचतुष्करहिते नवक
बन्धके संज्वलनमेकतरं वेदादिपञ्चकमेवं षट्प्रकृत्युदयस्थान औपशमिक क्षायिकसम्यग्दृष्टिप्रमत्ताप्रमत्तापूर्वकरणमुनौ । भवति । इति पञ्चमोदयस्थानम् ५। ततः पुवेदसंज्वलनपञ्चकबन्धक संज्वलनचतुर्बन्धका
निवृत्तिकरणभागयोः प्रथम-द्वितीययोः त्रिवेद-चतुःसंज्वलनानामेकैकोदयसम्भवं द्विप्रकृत्युदयस्थानम्
२४ तत्रिबन्धके तृतीयभागे द्विबन्धके चतुर्थभागे संज्वलनलोभबन्धके पञ्चमभागे चैकस्थूललोभोदयस्थानम्
। अबन्धके सूक्ष्मसाम्पराये सूचमलोभस्योदयस्थानमेकम् ; ॥३७॥
मोहनीयकर्मके बाईस आदिक पाँच बन्धस्थानोंमें दश आदिक पाँच उदयस्थान होते हैं। शेष बन्धस्थानोंमेंसे पाँचप्रकृतिक बन्धस्थानमें दोप्रकृतिक उदयस्थान होता है। चारप्रकृतिक बन्धस्थानमें दोप्रकृतिक उदयस्थान होता है। इससे आगेके तीन, दो और एक प्रकृतिक बन्धस्थानमें एकप्रकृतिक उदयस्थान जानना चाहिए । दशवें गुणस्थानमें जहाँ मोहकी किसी प्रकृतिका बन्ध नहीं होता, वहाँपर एकप्रकृतिक उदयस्थान होता है ॥३७॥
इनकी अंकसंदृष्टि मूलमें दी है। अब भाष्यगाथाकार उपर्युक्त गाथाका स्पष्टीकरण करते हैं
अणरहिओ पढमिल्लो तइओ दो मिस्स-सम्मसहिया दु। दंसणजुत्ते सेसे अण्णो भंगो हवेज दस एदे ॥३॥
1.सं० पञ्चसं० ५,४६ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001937 |
| Book Title | Panchsangrah |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal Jain |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | |
| Total Pages | 872 |
| Language | Sanskrit, Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 21 MB |