Page Text
________________
७५
कर्मस्तव ५, अथवा क्या उभयके उदयसे बन्ध होता है ६, क्या बन्ध सान्तर होता है ७, अथवा निरन्तर होता है ८, अथवा क्या उभयरूप होता है (६) ? ये नौ प्रकारके प्रश्न हैं। अब मैं क्रमसे इनका उत्तर कहूँगा ॥६५-६६॥ उक्त नौ प्रश्नोंमेंसे अल्प वक्तव्यके कारण सर्वप्रथम द्वितीय प्रश्नका समाधान करते हैं
'देवाउ अजस कित्ती वेउव्वाहार-देवजुयलाई। पुव्वं उदओ णस्सइ पच्छा बंधो वि अट्ठण्हं ॥६७॥
देवायुष्कं १ अयशःकीर्तिः । वैक्रियिकयुगलं २ माहारकयुगलं २ देवयुगलं २ चेत्यष्टानां प्रकृतीनां पूर्व प्रथमं उदयः नश्यति, पश्चात् बन्धो नश्यति । तथाहि-देवायुषः असंयते उदयव्युच्छित्तिः ४, अप्रमत्ते बन्धव्युच्छेदः ७ । अयशस्कोर्तेरसंयते उदयव्युच्छित्तिः ४, प्रमत्ते बन्धव्युच्छित्तिः ६। वैक्रियिकशरीरतदङ्गोपाङ्गद्वयस्य २ देवगति-तदानुपूर्व्यद्वयस्य २ च असंयते उदयव्युच्छित्तिः ४, अपूर्वकरणस्य षष्ठे भागे बन्धषुच्छित्तिः । आहारकद्वयस्य प्रमत्ते उदयव्युच्छित्तिः ६, अपूर्वकरणस्य षष्ठे भागे बन्धव्युच्छित्तिः ८ ॥६७॥
देवायु, अयशःकीर्ति, वैक्रियिक-युगल, आहारक-युगल और देव-युगल, इन आठ प्रकृतियोंका पहले उदय नष्ट होता है, पीछे बन्ध व्युच्छिन्न होता है ॥६७॥
__ बन्धसे पूर्व उदय-व्युच्छिन्न प्रकृतियाँ ८ । तृतीय प्रश्नका समाधान
हस्स रइ भय दुगुंछा सुहुमं साहारणं अपज्जत्त। जाइ-चउक्कं थावर सव्वे व कसाय अंत-लोहूणा ॥६॥ पुंवेदो मिच्छत्तणराणुपुव्वी य आयवं चेव । इगितीसं पयडीणं जुगवं बंधुदयणासो त्ति ॥६६॥
उ०१
हासस्य अपूर्वकरणे - बन्धोदयौ व्युच्छित्तौ(नौ) युगपत् समं भवतः । बं० ८ रतेः ८ जुगुप्सायाः ८ भयस्य ८. बन्धोदयौ समं भवतः। उ०८ । सूचम-साधारणाऽपर्याप्तकेन्द्रियादिजातिचतुष्क-स्थावराणां अष्टानां प्रकृतीनां ८ मिथ्यात्वगुणस्थाने बन्धोदयौ समं भवतः २० । अन्तलोभोना संज्वलनलोभरहिताः सर्वे कषायाः तेषां युगपत् बन्धोदय-व्युच्छेदौ भवतः । तथा हि-अनन्तानुबन्धिचतुष्टयस्य सासादने बन्धोदयौ समं व्युच्छेदं प्राप्तौ भवतः २ अप्रत्याख्यानचतुटयस्य देशविरते युगपद् बन्धोदयौ विच्छेदौ भवतः । क्रोध-मान-मायासंज्वलनत्रयस्य अनिवृत्तिकरणे समं बन्धोदयौ व्युच्छिन्नौ भवतः । वेदस्य अनिवृत्तिकरणे बन्धोदयौ विच्छेदौ समं भवतः । मिथ्यात्वस्य मिध्यात्वगुणस्थाने बन्धोदयो समं व्युच्छेदो भवतः । नरानुपाः असंयते बन्धोदयौ व्युच्छिन्नौ समं भवतः।
____1. सं. पञ्चसं० ३,८०। 2. ३,८१-८२ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001937 |
| Book Title | Panchsangrah |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal Jain |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | |
| Total Pages | 872 |
| Language | Sanskrit, Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 21 MB |