Page Text
________________
कर्मस्तव
[मूलगा०३१] अण्णयरवेयणीयं मणुयाऊ मणुयगई य बोहव्वा ।
पंचिंदियजाई वि य तस सुभगादेज्ज पज्जत ॥४२॥
बायरजसकित्ती वि य तित्थयरं उच्चगोइयं चेव । [मूलगा०३२] एए + बारह पयडी अजोइम्हि - उदयवोच्छिण्णा ॥४३॥
।१२। अयोगगुणस्थाने अन्यतरदेकं वेदनीयं १ मनुष्यायुः १ मनुष्यगतिः १ पञ्चेन्द्रियजातिनाम १ ससुभगादेय-पर्याप्तानि ४ बादरः १ यशःकीत्तिः १ तीर्थकरत्वं । उच्चैर्गोत्रं १ चेति एता द्वादश प्रकृतयः अयोगिकेवलिगुणस्थानचरमसमये व्युच्छित्तयो भवन्तीति ज्ञातव्याः । नानाजीवापेक्षयैव उक्ताः । सयोगायोगयोस्त्वेकं जीवं प्रति साते असाते वा व्युच्छिन्ने त्रिंशद् द्वादश ३०।१२ | नानाजीवान् प्रति उभयदाभावादेकत्रिंशत ३१ त्रयोदश १३ ज्ञातव्याः ॥४२-४३॥
इति गुणस्थानेषु उत्तरप्रकृतीनामुदयभेदः समाप्तः ।। कोई एक वेदनीय, मनुष्यायु, मनुष्यगति, पंचेन्द्रियजाति, त्रस, सुभग, आदेय, पर्याप्त, बादर, यश कीर्ति, तीर्थकर और उच्चगोत्र; ये बारह प्रकृतियाँ अयोगि-जिनके चरम समयमें उदयसे व्युच्छिन्न होती हैं, ऐसा जानना चाहिए ॥४२-४३ ।।
__ अयोगि-जिनके उदय-व्युच्छिन्न १२ । इस प्रकार उदयसे व्युच्छिन्न होनेवाली प्रकृतियोंका वर्णन समाप्त हुआ । [मूलगा०३३] उदयस्सुदीरणस्स य सामित्तादो ण विज्जइ विसेसो ।
मोत्तण तिण्णि ठाणं पमत्त जोई अजोई य ॥४४॥ अथोदीरणाभेदं गाथाचतुष्केणाह-[ 'उदयस्सुदीरणस्स य' इत्यादि । ] उदयस्योदीरणायाश्च स्वामित्वाद् विशेषो न विद्यते, प्रमत्त-योग्यऽयोगित्रयं स्थानं मुक्त्वा अन्यत्र विशेषो नेत्यर्थः ॥४४॥
स्वामित्वकी अपेक्षा उदय और उदीरणामें प्रमत्तविरत, सयोगिकेवली और अयोगिकेवली; इन तीन गुणस्थानोंको छोड़कर कोई विशेष ( अन्तर ) नहीं है ॥४४॥ [मूलगा०३४] तीसं वारस उदयं केयलिणं मेलणं च काऊण ।
सायासायं च तहा मणुआउगमवणियं किच्चा ॥४॥ [मलगा०३५] सेसं उगुदालीसं जोगीसु उदीरणा य बोहव्वा !
अवणिय तिष्णि य पयडी पमत्तउदयम्हि पक्खित्ता ॥४६॥ तत्र को विशेषः इति चेदाह-सयोगाऽयोगयोः उदयव्युच्छित्ती त्रिंशद्-द्वादश एकीकृत्य ४२ तत्र साताऽसातमनुष्यायूंष्यपनेतव्यानि ३ । शेपेकोनचत्वारिंशात्प्रकृत्युदीरणाः ३६ सयोगकेवलिगुणस्थाने भवन्तीति बोधव्याः। तदपनीतसाताऽलातामनुष्यायुःप्रकृतित्रयं प्रमत्तसंयते उदयप्रकृतिपञ्चके प्रक्षेपणीयम् । ततः कारणात् प्रमत्ते अष्टौ ८ व्युच्छिद्यन्ते, नाप्रमत्तादिषु तत्त्रयोदीरणाऽस्ति; अप्रमत्तादित्वात् संकिष्टभ्योsन्यत्र तदसम्भवात् ॥४५-४६॥
1. सं० पञ्चसं० ३, ५४ उत्त०-५५ । 2. ३,६०।३.३, ५८-५६ । १. कर्मस्त० गा) ३७ । २. कर्मस्त० गा० ३८ । ३. कर्मस्त० गा० ३१ । गो० क. २७८ ।
४. कर्मस्त० गा०४० । गो० क. २७६ । ५. कर्मस्त० गा० ४१ । + द एदे। - ब अजोइहि: द अजोगिम्हि ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001937 |
| Book Title | Panchsangrah |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal Jain |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | |
| Total Pages | 872 |
| Language | Sanskrit, Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 21 MB |