Dhaturatnakar Part 1

SR No.: 001920
Original Sutra Author: N/A
Author: Lavanyasuri
Publisher: Rashtriya Sanskrit Sansthan New Delhi
Publication Year: 2006
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 11 MB

Page 285

धातुरत्नाकर प्रथम भाग
१०२६. हगे (ह्रग) संवरणे।
संवरणमाच्छादनम्। व० ह्रगति ह्रगतः लगन्ति स० हगेत् हृगेताम् ह्रगेयुः प० ह्रगतु/हृगतात् हृगताम् ह्रगन्तु ह्य० अलगत् अह्रगताम् अहूगन् अ० अहगीत् अलगिष्टाम् , अगिषुः प० जह्लाग जगतुः जलगुः आ० ह्रग्यात् हग्यास्ताम्
ह्रग्यासुः श्व० हगिता हगितारौ हगितार: भ० हगिष्यति हगिष्यत: हगिष्यन्ति क्रि० अहगिष्यत् अगिष्यताम् अहगिष्यन्
१०२७. षगे (सग) संवरणे।
संवरणमाच्छादनम्। व० सगति सगत:
सगन्ति स० सगेत्
सगेयुः प० सगतु/सगतात् सगताम् सगन्तु ह्य० असगत् असगताम् असगन् अ० असगीत् असगिष्टाम् असगिषुः प० ससाग
सेगुः आ० सग्यात् सग्यास्ताम् सग्यासुः श्व० सगिता सगितारौ सगितार: भ० सगिष्यति सगिष्यतः सगिष्यन्ति क्रि० असगिष्यत् असगिष्यताम् असगिष्यन्
१०२८. ष्ठगे (स्थग) संवरणे।
संवरणमाच्छादनम्। व० स्थगति स्थगतः
स्थगन्ति स० स्थगेत् स्थगेताम् स्थगेयुः प० स्थगतु/स्थगतात् स्थगताम् स्थगन्तु ह्य० अस्थगत् अस्थगताम्
अस्थगन् अ० अस्थगीत् अस्थगिष्टाम् अस्थगिषुः
सगेताम्
आ० स्थग्यात् स्थग्यास्ताम् स्थग्यासुः श्व० स्थगिता स्थगितारौ स्थगितारः भ० स्थगिष्यति स्थगिष्यतः स्थगिष्यन्ति क्रि० अस्थगिष्यत् अस्थगिष्यताम् अस्थगिष्यन्
१०३०. स्थगे (स्थम्) संवरणे।
संवरणमाच्छादनम्। एतद्रूपाणि तु ष्ठगे संवरणे १०२९ इतिवदवसेयानि। उभयपाठस्तु तिष्ठगयिषति तिस्थगयिषतीति षत्वविकल्पार्थः।
॥ अथ टान्तास्त्रयः सेटच।।
१०३१. वट (वट्) परिभाषणे। वट वेष्टने इति पठितत्वेऽपि वटणू ग्रन्थे इति पठिष्यमाणत्वेऽपि अर्थविशेषे घटादिकायार्थमस्य पाठः। एतद्रूपाणि च वट वेष्टने। १७६ इतिवज्ज्ञेयानि।
१०३२. भट (भटू) परिभाषणे। भट भृतौ इति पठितत्वेऽपि घटादिकायार्थमिह पाठः। एतदूपाणि च भट भृतौ १८४ इतिवदवसेयानि।
१०३३. णट (नट) नृत्तौ। नट नृत्तौ इति पठितत्वेऽपि नटणू अवस्यन्दने इति पठिष्यमाणत्वेऽपि अर्थविशेषे घटादिकार्यार्थमिह पाठः। एतद्रूपाणि च नट नृत्तौ १८७ इतिवज्ज्ञेयानि।
॥अथ डान्तास्त्रयः सेटश्च।।
१०३४. गड (गड्) सेचने। व० गडति गडतः
गडन्ति गडसि
गडथ गामि गडावः
गडाम: स० गड़ेत् गडेताम् गडेयुः
गडे: गडेतम्
गडेयम् गडेव गडेम प० गडतु/गडतात् गडताम्
गडन्तु
सेगतुः
गडथ:
गडेत
प० तस्थाग
तस्थगतुः
तस्थगुः