SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 308
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ का० ६५, सू० ११५ | प्रथमो विवेकः [ १६१ चारुदत्तः-भिक्षो ! किं तव बहुमतम् ? भितु:--अणिच्चत्तणं पेक्खिय पव्वजा बहुमाणे संवुत्ते । [अनित्यत्वं प्रेक्ष्य प्रव्रज्याबहुमानः संवृत्तः । चारुदत्तः--सखे दृढोऽस्य निश्चयः। तत् पृथिव्यां सर्वविहारेषु कुलपतिः क्रियताम् । शालिकः--एवमेतत्। चारुदत्त.--प्रियं नः। वसन्तसेना--संपद जीविद मिह । [साम्प्रतं जीवितास्मि । इति संस्कृतम्] । शालिक:- स्थावरकस्य किं क्रियताम् ? चारुदत्तः--सुभृत्योऽयमदासोऽस्तु ।' शालिक:-एवं, यथा आह आर्यः।" अत्र साम्ना दानेन अन्यैश्च प्रियहितैरुक्तिः । अनयोः पृथगप्युक्तिनिबध्यते । इदप्यगमवश्यं निबन्धनीयमिति । (१२) अथ पूर्वभाव:--- [सूत्र ११५]–प्राग्भावः कृत्यदर्शनम् । यथा रत्नावल्याम्-- "योगन्धरायणः-एवं विज्ञाय भगिन्याः सम्प्रति करणीये. देवी प्रमाण । [शालिक]-[फिर चारुदत्तसे कहता है] प्रार्य ! इस भिक्षुका क्या किया आय ? चारुवत्त-हे भिक्षो ! कहिए पाप क्या चाहते हैं ? भिक्षु--[संसारको] अनित्यताको देखकर मुझे वैराग्य हो गया है। चारुदत्त-हे मित्र ! इसका यह निश्चय दृढ़ है। इसलिए पृथिवीके सब बिहारोंका इनको कुलपति बना दो। शालिक---यह ठीक है ऐसा ही होगा। चारुदत्त-यही हमें प्रिय है। वसंतसेना--अब मैं जीवित हुई [अब मेरी जानमें जान पाई] । शालिक--स्थावरकका क्या किया जाय ? खारुवत्त-- इस उत्तम सेवकको दासतासे मुक्त कर दो। शार्वलिक--जैसा आर्य कहते हैं वैसा ही होगा। इसमें सामसे, दानसे और अन्य प्रकारोंसे प्रिय उक्तियां हैं। इन दोनोंका अलग-अलग कथन भी किया जाता है । इस अंगको भी अवश्य ही निवड करना चाहिए। (१२) अब 'पूर्वभाव' [नामक निर्वहरणसंधिके बारहवें प्रङ्गका लक्षण मावि करते हैं] [सूत्र ११५]--कार्य [अर्थात् मुख्य फल] का दर्शन करना या कराना] प्राग्भाव [या पूर्वभाव कहलाता है । जैसे रस्नावली में "यौगंधरायण--इस सबको जानकर प्रब अपनी बहिनके लिए क्या करना चाहिए इसमें पाप ही प्रमारण हैं। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001892
Book TitleNatyadarpan Hindi
Original Sutra AuthorRamchandra Gunchandra
AuthorDashrath Oza, Satyadev Chaudhary
PublisherHindi Madhyam Karyanvay Nideshalay Delhi
Publication Year1990
Total Pages554
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Story, & Literature
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy