SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 321
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३०४] सेतुबन्धम् [ अष्टम [समकं प्लवगविमुक्तान्सेतुपथे समकमभागपततः । _ प्रतिप्रेरयति रचयति च समकं च नलः प्रतीक्ष्य महीधरान् ॥] समकमेकदैव प्लवगैविमुक्तांस्त्यक्तान् सेतुपथे समकमेकदैवाभागेऽस्थाने पततो महीधरान् समकं चैकदैव प्रतीक्ष्य गृहीत्वा नलः प्रतिप्रेरयति । कुतश्चित्कुत्रचिद्योजयति । करादिना यन्त्रयति वा। रचयति च । सम्यग्घटयतीत्यर्थः। पतत्पतिध्यत्पर्वतग्रहणविन्यासरचनासु कालसौक्ष्म्यमपि न लक्ष्यत इति भावः । यद्वा समकं प्लवगविमुक्तान्समकं प्रतीक्ष्य प्रतिप्रेरयति अभागपततो रचयति चेति यथासंख्यमन्वयः । क्वचित् 'समअं व णल-' इति पाठः । तत्र समकमिवेति सर्वत्रोत्प्रेक्षा ।। ४१ ।। विमला-वानर एक साथ ही सेतुपथ पर बहुत से पर्वत फेंक देते थे जो उपयुक्त स्थान पर नहीं पड़ते थे, उन्हें नल एक साथ ग्रहण कर कहीं से कहीं जोड़कर सेतुपथ की सम्यक् रचना करता था । ४१ ॥ सेतो समुद्रस्य सहकारितामाह अवलम्बइ णलघडिए अभाअवलिपाणिए घडेइ महिहरे। सेउवहस्स समुद्दो उव्वेलन्तसलिलो पवड्ढइ पुरओ ॥४२॥ [ अवलम्बते नलघटितानभागवलितान्घटयति महीधरान् । सेतुपथस्य समुद्र उद्वेलसलिलः प्रवर्धते पुरतः ।।] समुद्रः सेतुपथस्य महीधरानलेन घटितान्सुदढीकृतानवलम्बते धारयति । इतस्ततो गन्तुं न ददाति । तदवच्छेदेन समुद्रस्य स्थिरत्वादित्यर्थः। अभागेऽस्थाने वलितान् वक्रीभूतानथानीतान् तरङ्गाभिघातेन यथास्थानं प्रापितान घटयति सुदृढान् करोति । एवं पुरतोऽग्र उद्वेलसलिल उच्छलितः सन्प्रवर्धते । अग्रेसरतामवलम्बत इति भावः। यथा यथा सेतुर्वर्धते तथा तथा तत्सं मुखे वेलायां जलमप्युच्छलतीत्याशयः ॥४२॥ विमला-समुद्र भी सेतुपथ की रचना में सहायता कर रहा था। नल जिन पर्वतों को विन्यस्त कर देता उन्हें वह इधर से उधर नहीं जाने देता, अनुपयुक्त स्थान पर पड़े पर्वतों को तरङ्गों से उपयुक्त स्थान पर पहुंचा देता और ज्योंज्यों सेतु बढ़ता जाता त्यों-त्यों उसके आगे ( साहाय्यार्थ ) उछलता हुआ बढ़ता जाता था ॥४२॥ नलस्य बलातिशयमाह जं जं प्राणे इ गिरि रहिरहचक्कपरिमट्टसिहरं हणुमा । तं तं लीलाइ णलो वामकरुत्थाम्बरं रएइ समुद्दे ॥४३॥ [ यं यमानयति गिरिं रविरथचक्रपरिमृष्टशिखरं हनूमान् । तं तं लीलया नलो वामकरोत्तम्भितं रचयति समुद्रे ।।] Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001887
Book TitleSetubandhmahakavyam
Original Sutra AuthorPravarsen
AuthorRamnath Tripathi Shastri
PublisherKrishnadas Academy Varanasi
Publication Year2002
Total Pages738
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Story, & Literature
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy