________________
અધ્યયન છઠ્ઠું′′]
૧૫૫
થાય તેવા આચારા અન્ય ધર્મોંમાં કહ્યા નથી, માટે તેમની અહિંસા કહેવા માત્ર છે, સાનાના ગીલેટ ચડાવેલા પિત્તળ જેવી છે, છેદ કે તાપની પરીક્ષામાં ટકે તેવી નથી. હેય-ઉપાય તવાનું અથવા કર્તવ્યઅકવ્યનું વર્ણન જેવું કર્યુ હાય તેને પાળી શકાય તેવા આયારે પણ કહ્યા હાય તેા તે કથન સત્ય કહેવાય. જૈનશાસનમાં અહિંસાનું જેવું વર્ણન (વિધાન) કરેલું છે, તે જ રીતે તેનું પાલન થાય તેવા આચાર પણ કહેલા છે, જેમ સાનાની પરીક્ષા કસાટીથી, છેદથી અને તાપથી કરાય છે, તેમ ધર્મ શાસ્ત્રોની પણુ પરીક્ષા કષ, છંદ અને તાપથી કરવાની છે. ત્રણે પરીક્ષામાં શુદ્ધ હોય તે શાસ્ત્ર શુદ્ધ ગણાય છે. કરણીયનું વિધાન અને અકરણીય નિષેધ કહેલા હોય તે શાસ્ત્ર કષશુદ્ધ ગણાય અને વિધિ-નિષેધને અનુસરતા આયારા જેમાં કહેલા હોય તે શુદ્ધ ગણાય. હિંસા વગેરે પાપાના નિષેધ કરવા છતાં ધર્માનુષ્ઠાના હિંસાદિ પાપકારક જણાવ્યાં હોય તેા છેદ પરીક્ષામાં અશુદ્ધ-અસત્ય ગણાય. એ બન્ને છતાં આત્માદિ દ્રવ્યો . એકાન્ત નિત્ય કે અનિત્ય જણાવ્યાં હોય તેા ધર્મનું ફળ આત્માને મળે જ નહિ, માટે વસ્તુને એકાન્ત નિત્ય કે એકાન્ત અનિત્ય જણાવનારાં શાસ્ત્રા તાપથી અશુદ્ધ સમજવાં. જે શાસ્ત્રમાં સ્યાદ્વાદ દષ્ટિથી આત્માદિ પદાર્થાને કથચિત્ નિત્યાનિત્ય વગેરે જણાવ્યા હાય તે જ શાસ્ત્ર તાપથી પણ શુદ્ધ હાવાથી સમ્પૂર્ણ શુદ્ધ ગણાય. પ્રભુ મહાવીરે કહેલી અહિંસા કષ-છેદ-તાપથી શુદ્ધ અને સૂક્ષ્મ છે, તેના પાલન માટે મન અને ઈન્દ્રિયાના પૂર્ણ સયમ જરૂરી છે. માટે ત્રિવિધ ત્રિવિધ ભાંગે હિંસાને ત્યાગ કરી અહિંસાનું પાલન કરવું તે શ્રમણ આચારાનું પહેલું સ્થાન કહ્યું છે. ]
હવે આળુ` સ્થાન કહે છે—
(૨૨૨) બળના પટ્ટા વા, જોહા યા જ્ઞરૂ વા મા ! हिंसगं न मुसं बूआ, नो वि अन्नं व्यावए ॥६- १२॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
