________________
-
--
૧૫૪
[ દશ વૈકાલિક તત્વ=તેમાં ભગવાન શ્રીમહાવીરદેવે પહેલું સ્થાન મં-આ રેશિંગકહ્યું છે. શું કહ્યું છે? “અહિંસા નામનું ૧૮ આચારમાં પહેલું સ્થાન કહ્યું છે. (અહીં પ્રશ્ન થાય કે અહિંસા તે સર્વધર્મવાળાઓએ કહી છે, એમાં નવું શું છે? તેને ઉત્તર એ છે કે “આધાકર્મવગેરે દેને ત્યાગ કરવાનું જણાવીને હિંસા થાય તેવું કે કાર્ય કરવા, કરાવવા અને અનુમોદવાનો પણ નિષેધ કરેલો હોવાથી) શ્રી મહાવીરે કહેલી અહિંસા નિવા-સૂક્ષ્માતિસૂક્ષ્મ છે. (એવી અહિંસા બીજાઓએ કહી નથી. તે પણ માત્ર ઉપદેશ જ કર્યો છે એમ નહિ, કિતુ ધર્મની સાધના તરીકે પોતે) ત્રિા=પાળી છે. (કારણ કે-એવી અહિંસામાં જ) નશ્વમૂસુત્ર સર્વ જી પ્રત્યે સંગનો સંયમ(દયા-રક્ષા)થાય છે. (૯)
(એ જ સ્પષ્ટ જણાવે છે કે-)લેકમાં જેટલા વસ અથવા સ્થાવર જીવે છે, તેઓને જ્ઞા=જાણવા છતાં (રાગાદિને વશ મારવાની બુદ્ધિથી) કે અના=અજાણપણે (પ્રમાદ–અનુપયોગ વગેરેથી) પણ સ્વયં નો હણે નહિ અને બીજા પાસે વિઘાચા હણવે નહિ તથા ઉપલક્ષણથી હણનારને અનુદે પણ નહિ. (૧૦)
(કારણ કે-)સર્વ પણ જીવે જીવવાને ઈચ્છે છે, મરવાને ઇચ્છતા નથી, તા-તે માટે દુઃખના કારણભૂત ઘી =ભયંકર વાળવદં=જીવવધને (હિંસાને) નિન્ય સાધુએ વજે છે. (૧૧)
[અહિંસા પરમો ધર્મ” એમ કહેવા છતાં અહિંસાનું પાલન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
