________________
को तीसाए पढमो कर्मि व राया विणस्सइ विणट्ठो । किं सक्कयं वोलीणं कस्स व दइओ तुहं नाह! |॥ ४५ ॥ आमंतिज्जउ लच्छी का वा गेयम्मि सूसरा होइ । तुमए विदिन्न पण्होत्तरस्स तंतावली का वा ? ॥ ४६ ॥ भणियं रना अव्वो ! देवी पण्होत्तरेसु अइकुसला । जं तंतावलियावि हु विहिया पण्होत्तरं झति ? ॥ ४७ ॥ वत्थं दुहाणुलोमेण तह य पडिलोमओ भवे वत्थं । अणुलोमेण समत्थं चउह कयं देवि ती-तं-ते ॥ ४८ ॥ पुणो रना भणिय:किं सव्व-जणो इच्छइ सक्कंदण-पहरणं च बोहेसु । पहिएहिं किं व घेप्पइ साहिजउ देवि ! एयंपि ? ॥ ४९ ॥
को तीसायां प्रथमः कस्मिन् वा राजा विनश्यति विनष्टः । किं सकृदतिक्रान्तं कस्य वा दयितस्तव नाथ ? ॥ ४५ ॥ आमत्र्यतां लक्ष्मी का वा गेये सुस्वरा भवति । त्वया विदत्तप्रश्रोत्तरस्य तन्त्रावली का वा ? ॥ ४६ ॥ भणितं राज्ञा अहो ! देवी प्रश्नोतरेष्वतिकुशला । यत तन्त्रावलीकाऽपि हु विहिता पश्रोत्तरं झटिति ? ॥४७॥ व्यस्तं द्विधानुलोमेन तथा च प्रतिलोमतो भवेत् व्यस्तम् । अनुलोमेन समस्तं चतुर्धा कृतं देवि ! ती-तं-ते ॥४८॥ पुना राज्ञा भणितं, किं सर्वजन इच्छति सक्रन्दनप्रहरणं च बोध । पथिकैः किं वा गाते कथ्यतां देवि! एतदपि ? ॥४९ ॥
१. तीसाशब्दे प्रथमः वर्ण: क इत्यर्थः । २. कस्मिन् सतीति भावः । ३. सकृत् । ४. सुस्वरा । ५. व्यस्तम् । ६. समस्तम् । ७. पूर्वप्रधानां सर्वेषामपि 'ती-तं-ते' इत्यक्षरैर्द्विरानुपूर्व्या व्यस्तैः, सकृत् पश्चानुपूर्व्या व्यस्तै सकृदानुलोम्येन समस्तैश्च 'तो ("ती' इत्यक्षरम् ) तंते (तन्त्रे - राष्ट्र), तीतं ( अतीतम्) ते (तव), ते (हे ते! = हे लक्ष्मि!) तंती (तन्त्री = वीणा), तीतंते" इत्येवमुत्तराणीति फलितार्थः ।
सुरसुन्दरीचरित्रम्
षोडशः परिच्छेदः
६४१
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
