Shadbhashachandrika

SR No.: 001877
Original Sutra Author: N/A
Author: Kamlashankar Pranshankar
Publisher: Rajkiya Granthamaladhikar Mumbai
Publication Year: 1916
Total Pages: 646
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 9 MB

Page 358

SHADBHASHACHANDRIKA.
Words ending in इमन्, अञ्जलि &c. are both Mas and Fem. Vide the instances given above.
निष्पत्योरोत्री माल्यस्थोर्वा ॥ १ । २ । १ ॥ p. 56 -
निस् is optionally changed to ओ when followed by माल्य and प्रति to परि when followed by the root स्था.
निर्माल्यम् = णिमल्लं - ओमल्लं | also निम्मालिअं - ओमालिअं ( माल्य being like चौर्य ). प्रतिष्ठितः - परिट्ठिओ - - पट्टिओ ।
शोलुप्तयवरशोदिः ॥ १ । २ । ८ ॥ p. 57 -
Vide the note on p. 306.
तु समृद्ध्यादौ ॥ १ । २ । १० ।। p. 57 –
331
In f and other words of the class, the initial vowel is optionally lengthened.
समृद्धि: - सामिद्धी -समिद्धी ( ऋ being changed to s by 'इल कृपगे' p. 66 ) । प्रसिद्धिः - - पासिद्धी - पसिद्धी । प्रतिसिद्धिः - पाडिसिद्धी - पडिसिद्धी ( तू being changed to डू by 'प्रतिप्रतीपगे' P. 76 ) प्रतिपद्पाडिवआ - पडिवआ - 'पो वः' p. 79 ) । प्रवासी - पावासू – पवासू ( इ is changed to उ by 'द्विनीक्षुप्रवासिषु' P. 62 ) । अभिजातिः - आहिआई—अहिआई। प्ररोहः - पारोहो - परोहो । परकीयम् — पारकेरं - परकेरं— पारक्कं-परक्कं—पारिक्कं—परिक्कं ('राजपराड्डिक्कडक्कौ च ' p. 159 ) चतुरन्तम्चाउरन्तं—चउरन्तं । अस्पर्शः – आफंसो — अफंसो । प्रकटम् - पाअडं - अडं । प्रसुप्तः -- पासुत्तो- पसुतो । सदृक्ष ः- सारिच्छो- सरिच्छो ( 'दृश्यक्सक्किनि' p. 34, it is a स्पृहादि ) । मनस्विनी - माणसिणी - मणंसिणी । मनस्वी - माणंसी-मणंसी । प्रवचनम् - पावयणं - पवयणं । प्रतिस्पर्धी - पाडिप्फद्धीपडिप्फदी ( the word being mentioned in the class in the Prákritasarvasva, Vide p. 4 ) । अश्वः - अस्सो | आसो ।
स्वप्नादाविल ॥ १ । २ । ११ ।। p. 57 -
In and other words of the class which are mentioned on p. 58 under the Sūtra 'वेतस इति तो:', अ is changed to इ. e. g. स्वप्नः --- सिविणो - सिमिणो ( व् is dropped by 'लवरामधश्च', the first is changed to by this Sûtra, is inserted before न् by 'नात्स्वप्ने' p. 50, प् is changed to व् by 'पो वः', and q is is op. tionally changed to म् by 'नीवी स्वप्ने वा' १ । ३ । ८५, p. 50, according to which बू is changed to म् [ ब: being derived from the Satra ‘बो मः शबरे' P. 82 ], but there being no ब् in fraft and स्वप्न, ब् and are to be understood as interchange
व्