SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 225
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २०६ चतुर्थः पादः विवृत् धातु को ढंस ऐसा आदेश विकल्प से होता है। उदा०-ढंसइ । (विकल्प पक्ष में ):-विवट्टइ। क्वथेरट्टः ॥ ११ ॥ क्वथेरट्ट इत्यादेशो वा भवति । अट्टइ । कढइ । क्वथ् ( क्वथि ) धात को अट्ट ऐसा आदेश विकल्प से होता है। उदा०-- अट्टा । (विकल्प पक्ष में ):-कढई। ग्रन्थेर्गण्ठः ॥ १२० ॥ ग्रन्थेर्गण्ठ इत्यादेशो भवति । गण्ठइ । 'गण्ठी। ग्रन्थ् धातु को गण्ठ ऐसा आदेश होता है । उदा.--गण्ठइ । गण्ठी । मन्थेषु सल-विरोलौ ॥ १२१ ॥ मन्थे(सल विरोल इत्यादेशौ वा भवतः । घुसलइ। विरोलइ। मन्थइ । मथ् ( मन्थि ! धातु को धुसल और विरोल ऐसे आदेश विकल्प से होते हैं । उदा.--धुसलइ, विरोलइ । ('वकल्प-पक्ष में ):--मन्थइ । ह्लादेरवअच्छः ।। १२२ ।। ह्लादेय॑न्तस्याण्यन्तस्य च अवअच्छ इत्यादेशो भवति । अवअच्छइ । ह्लादते ह्लादयति वा । इकारो ण्यन्तस्यापि परिग्रहार्थः । प्रेरक प्रत्ययान्त तथैव प्रेरक प्रत्यय रहित ऐसे लादते (Vलाद् ) धातु को अवअच्छ ऐसा आदेश होता है। उदा.--अवअच्छाइ ( यानी ) ह्लादते अथवा ह्लादयति ( ऐसा अर्थ है ) । ( सूत्र में से ह्लादि शब्द में से ) इकार प्रेरक प्रत्ययान्त ह्लाद् धातु के ग्रहण करने के लिए है । नेः सदो मज्जः ॥ १२३ ॥ निपूर्वस्य सदो मज्ज इत्यादेशो भवति । अत्ता एत्थ' णुमज्जइ । नि ( उपसर्ग ) पूर्व में होने वाले सद् धातु को मज्ज ऐसा आदश होता है। उदा.-अत्ता एत्थ ण मज्जइ । छिदेदुहाव-णिच्छल्ल-णिज्झोड-णिव्वर-णिल्लूर-लूराः ॥१२४॥ छिदेरेते षडादेशा वा भवन्ति । दुहावइ । णिच्छल्लइ । णिज्झोडइ। णिव्वरइ । पिल्लूरइ । लूरइ। पक्षे । छिन्दइ। १. अन्थि । . २. आत्मा अत्र निषीदति। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001871
Book TitlePrakrit Vyakarana
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorK V Apte
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1996
Total Pages462
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Grammar, P000, & P050
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy