Kuvalayamala Katha Sankshep

SR No.: 001869
Original Sutra Author: N/A
Author: Udyotansuri, Ratnaprabhvijay
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai
Publication Year: 1959
Total Pages: 394
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Story, & Literature
File Size: 14 MB

Page 369

15
.64
रत्नप्रभसूरिविरचिता
[III. $61 : Verse 4141तनुजां दास्यति न वा, इत्यतो मे मनसि विषादः।' महेन्द्रेणोक्तम् । 'त्वया यदनुध्यातं तन्मिथ्या, कुल- 1
शौर्यलावण्यनिरुपमरूपयौवनविज्ञानकलाकलापेन न यतः कोऽपि तव समः पुमान् यस्येमां दास्यति । असो ऽमण्यास्त्वमेव परिणेता ।' यावदित्यनल्पविकल्पोर्मिमालाकुलहृदम्बुधिं कुमारं स धीरयति । तावदागत्य चेटिकया विक्षप्तम् । यदद्य कुमार, मत्स्वामिन्या कुवलयमालया स्वकरतलगुम्फिता कुसुममाला प्रेषितास्ति, एष कृत्रिमसुकर्णपूरः। ततः कुमारो ऽपि सुखसंदोहमहोदधिमन्थनोद्गतं पीयूषमिव 6 तच जग्राह । ततः कुमारेण कर्णपूरानाले प्रियोत्कण्ठितामिव राजमरालिकामेकां विलोक्य तस्या विज्ञान- 6 प्रशंसनेन सुचिरं स्थित्वा सा भणिता । 'भद्रे, इदानीं घौशुरयमस्ताचलचूलावलम्बी जातस्तद्वयं सांध्यं विधि विदध्मः। त्वमपि गत्वा तत्पुरः सर्वमपि सुन्दरं निवेदयेः, यतस्त्वमुचितभाषणे स्वयमपि निपुजासि।' तदङ्गीकृत्य सा निःसृता । कुमारस्तु कृतसांध्यसवनः प्रावृतधीतसितवसनः समुश्चरितजिन-9 नमस्कारचतुर्विशिकः समवसरणस्थं जगजीवबान्धवं श्रीनाभिसंभवमवन्दत । अथ महेन्द्रेण समं निद्रासुखमनुभूय शयनीयादुत्तस्थे । ततश्च पूर्वपर्वतमस्तकमहर्पतिरारोह । अथो एका महिला मध्यम12वया भोगवत्यभिधेयया वृद्धयानुचर्यया समं तत्रागमत् । सा वृद्धा किंचिदग्रतो भूत्वा तं व्यजिशपत । 12 'कुमार कुवलयचन्द्र, कुवलयमालाया एषा जननी । ततः कुमारेण ससंभ्रममासनदानप्रतिपत्त्याभि
नन्दिता। ततः सा वृद्धा योषित्तया प्रतिपत्त्या रजिताभ्यधादिति 'वत्स कुमार, तव परपीडाभित्रस्य 15 पुरः किंचिन्निवेद्यते, आकर्ण्यताम् ।।
६६२) अस्त्यमुष्यामेव विजयापुर्या विजयसेनो नामायं नरेश्वरः । इयमेव तस्य सहचरी रूपेणोपहसितत्रिदशयुवती भानुमती महादेवी । न चास्याः संततिः। ततो ऽस्या निरपत्यायाः संजातमहा18 दुखाया अनेकदैवताराधनैरनन्तर्मनोरथशतैः स्वमदृष्टकुवलयमालानुसारेण कुवलयमालाभिधानासामा-18 न्यगुणकलावनी कनी समजनि । सा च मया प्रतिपञ्चन्द्रलेखेव वृद्धिमानीता यौवनश्रियमाशिश्राय । पित्रैतदर्थमनेकरूपलावण्यगुणशालिनो नृपपुत्रा विलोकिताः परमेषा पुरुषद्वेषिणी न कमप्यभिलषति । 21मया पुनर्बहुधा शिक्षिताप्यसौ मनागपि पुरुषेषु प्रीति न दधाति । अतः पितरौ व्यथितचेतसावभूतां 21 मन्त्रिजनो राजलोकश्च । अन्यदा प्रतीहारेण निवेदितम् । 'देव, बाह्योद्याने कोऽपि दिव्यज्ञानी विद्याधरः श्रमणः समायातः' इत्याकर्ण्य नरेश्वरः कुवलयमालया समं सपरिच्छदः समागत्य तस्मै मुनये नमश्चके। 4 सच प्रदत्तधर्मलाभाशीर्वादः सकलमपि संसारस्वरूपमनित्यतादिकं देशनाद्वारेण प्रकटीचकार । तन्निशम्य 24 मणिपत्य च भूपत्तिः पप्रच्छ । भगवन् , मम दुहिता कुवलयमाला कथमेषा परिणेतव्या, केन वा, कस्मिन् वा कालान्तरे, यदियं पुरुषद्वेषिणी।' ततः स भगवान् शानातिशयेन कौशाम्ब्यां पूर्वभवकृतमायादित्यमाया27 बोधसङ्केतकुवलयमालाजन्मराजद्वारावलम्बितगाथापूरणाभिमानजयकुञ्जरवशीकरणकुवलयचन्द्रपाणि-27
ग्रहणप्रभृति सर्वमपि निवेद्य नभस्तलमुत्पपात । ततो भूपतिः प्रमोदमाससाद । त्वयापि जयकुञ्जराधिपं वशीकृत्य गाथां प्रर्यात्मा प्रकटीकृतः। तहिनादारभ्य कुमार, कुवलयमालया भवदुःसहविरहतप्तया 30 कुसुमशरजर्जरिताझ्या वचनागोचरा नवमीमवस्थामनुभवन्त्या भवदन्तिके देव्या समं प्रेषितास्मि ।' 30
कुमारेणोक्तम्। 'समादिश किं कृत्यम्' इति । तयोक्तम् । 'यदि कुमार, मां पृन्छसि तदतिक्रान्तः सर्वोऽपि वाचामवसरः । यदि पुन!यं नृपभुवनोयानमागच्छथ तदा केनवोपायेन भवदर्शनपाथसा बालिकायाः 13 कुवलयमालायाः क्षण मेकं विरहतापोपशान्तिर्जायेत।' महेन्द्रेणोक्तम् । कोऽत्र दोषो,भवत्वेवम्' एवमभि-33
धाय भोगवती भानुमत्या समं निर्गतवती। ततः कुमारो महेन्द्रेण समं नृपाक्रीडकोडं विचचार । महेन्द्रेणोक्तम् । 'यथा मञ्जमञ्जीररवः श्रूयते तथा मन्ये ऽभिनवमदनमहाज्वरविनाशमूलिका कुवलयमाला समा36 गतव मन्यते । कुमारेण भणितम् । 'न सन्तीयन्ति भाग्यानि ।' महेन्द्रेण निगदितम् । 'कुमार, धीरो 36 भव।' ततः क्षणान्तरेण कुमारेण बहललतान्तरितेन सखीनां मध्यगतां हंसीनामिव राजमरालिका तारकाणामिव मृगाङ्करेखामप्सरसामिव रम्भां कुवलयमालामायान्तीमालोक्य भणितम् । 'सर्वथैव धन्यो विधिर्येनैषा त्रिभुवनजनाश्चर्यदायिनी विदधे' तथोक्तम् ।
39 ___ 'विधे यदि त्वं तुष्टोऽसि तथैव तथा कुरु । तं नवं येन पश्यामि स च पश्यतु मामिह ॥ ४१४
६६३) इति निशम्य कुमारेणोक्तम् । 'महेन्द्र, अग्रतो भूत्वा चेष्टितमस्या निरीक्षे' इत्यभिधाय 42कुमारो लतागृहं प्रविवेश । महेन्द्रस्तु क्रीडार्थमितस्ततो ऽभ्रमत् । [इतः] भोगवत्योदितम् । 'वत्से, 43
5) P मथनोगतपीयूष'. 6) B कर्णपूरनाले, P has blank space for ना. 20) " परमेषा पुरुषद्वेषिणी । ततः स भगवान्- thus between you feoft and ra: it loses a few lines because the copyist's eye bas wandered a few lines ahead where the same word ocours. 26) B कालांतरेण. 37) क्षणांतरे. 40) Pवं पुष्ो. 42) PB om. [इतः].
पाष. 6) B कर्णपूरनाले, Patew lines because the.cs.10) Pवं पुटो.