________________
तत्त्वार्थसार अधिकार ८ वा
उपसहार
मोक्षमार्ग प्रमाणनय निक्षेपनिर्देशादि सदादिभिः ।
सप्ततत्त्वीमिति ज्ञात्वा मोक्षमार्ग समाश्रयेत् ॥ १॥
अर्थ- याप्रमाणे प्रमाण-नय-निक्षेप व सत् संख्या आदि अनुयोग यांच्याद्वारे जीवादि सात तत्त्वांचे स्वरूप जाणून मोक्ष मार्गाचा आश्रय घ्यावा.
मोक्षमार्ग निश्चयव्यवहाराभ्यां मोक्षमार्ग द्विधा स्थितः ।
तत्राद्यः साध्यरूपः स्याद् द्वितीयस्तस्य साधनं ॥ २ ॥ अर्थ- मोक्षमार्गाचे कथन दोन प्रकाराने केले आहे. १ निश्चय, २ व्यवहार. त्यापैकी निश्चयमोक्षमार्ग हा साध्यरूप-उपादेय-आश्रय करण्यायोग्य आहे. दूसरा व्यवहारमोक्षमार्ग निश्चयाची भावना ठेवन व्यवहारमोक्ष मार्गात्री साधना करण तो व्यवहारमोक्षमार्ग साधनरूप आहे
निश्चय मोक्षमार्ग श्रद्धानमधिगमोपेक्षा: शुद्धस्य स्वात्मनो हि याः । सम्यक्त्व-ज्ञान-वृत्तात्मा मोक्षमार्गः स निश्चयः ।। ३ ।।
अर्थ- शुद्ध आत्म्याचे श्रद्धान ते निश्चय-सम्यग्दर्शन शुद्ध आत्म्याचे ज्ञान ते निश्वयसम्यग्यज्ञान शुद्ध आत्मस्वरूपात अविचल स्थिर वृत्तिपरिणति-अनुभूति परमउपेक्षाभाव वीतरागभाव ते निश्चय सम्यकचारित्र वाला निश्चयमोक्षमार्ग म्हणतात.
व्यवहार मोक्षमार्ग श्रद्धाधानाधिगमोपेक्षाः याः पुनः स्युः परात्मनां । सम्यक्त्वज्ञान वृत्तात्मा स मार्गो व्यवहारतः ॥ ४ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
