Page Text
________________
स्थितिबन्धादयः ]
[ २७
शान्ताद्धां च लभते, उपशान्ताद्धां च लभमान उपशमसम्यक्त्वमासादयति । सा उपशान्ताऽद्धायान्तमौहूर्तिकी ज्ञातव्या ।
क्रमश एकैककरणस्य स्वरूपं तत्र च प्रवर्तमानक्रियां व्याचिख्यासुराहसमय वतो व सागाणांत गुणणाए । परिणामट्टागाणं दोसु वि लोगा श्रसंखिज्जा ॥१॥
यथाप्रवृत्तकररणाधिकारः
समये वर्धमानोऽध्यवसायानामनन्तगुणनया |
परिणाम स्थानानां द्वयोरपि लोका असंख्येयः । इति पदसंस्कारः ।
आदौ यथाप्रवृत्तकरणस्याऽधिकारः । तत्र वक्ष्यमाणस्वरूपाः स्थितिघातो रसघातो गुणश्रेणिगुणसङ्क्रमश्च न भवन्ति, तद्योग्यविशुद्धयभावात् । तथा चाऽस्य करणस्य प्रथमसमये नूतनः स्थितिबन्धो भवति, तत्स्थितिबन्धः पूर्वस्थितिबन्धाऽपेक्षया पल्योपम संख्येय भागहीनो भवति । अयं स्थितिबन्धोऽन्तर्मुहूर्तकालं यावद्भवति, तत ऊर्ध्वं स्थितिबन्धे पूर्णे सत्यन्यस्थितिबन्धः पूर्वस्थितिवन्वाऽपेक्षया पल्योपमसंख्येय भागहीनो भवति । + इत्थं प्रत्यन्तमुहूर्त पूर्वपूर्वस्थितिबन्धाऽपेक्षयात्तरोत्तरस्थितिबन्धः पन्योपमसंख्येयभागहीनो भवति । अत्र स्थितिबन्धस्य कालोऽन्तर्मुहूर्त प्रमाण उक्तः तेनेदमुक्तं भवति - यथाप्रवृत्तकरणस्य प्रथमसमये यः स्थितिबन्ध आरब्धः, स एव स्थितिबन्धोऽर्तमुहूर्त कालं यावद्भवति, न न्यूनाऽधिकः
#
नन्वेक एवं स्थितिबन्धोऽन्तशु मुहूर्तपर्यन्तं कथं भवति : प्रथमोपशमसम्यक्त्वोत्पादकस्य प्रतिसमयमनन्तगुणवृद्ध्या विशुद्धयमानत्वाद्, विशुद्ध हि सत्यां स्थितिन्यू ना वध्यत इति नियमादिति चेत्, उच्यते, प्रतिसमयमनन्तगुणवृद्ध्या विशुद्धयमानत्वेऽपि सम्यक्त्वाऽभिमुखस्य स्थितिरेकैव बध्यते, केवलमनुभागो विषमो बध्यते, यत एकस्य बध्यमानस्थितिस्थानस्य हेतुभूतकषायोदयस्थ नकान्यसंख्येयलोकाकाशप्रदेशप्रमाणानि । तत्रैकैककपायोदयस्थानेऽसंख्येयलोकाकाशप्रदेशप्रमाणान्यनुभागबन्धाऽध्यवसायस्थानानि तेन प्रतिसमयं विशुद्धेर्वर्धमानत्वेऽप्येकस्थितिबन्धे न कश्विद्विरोधः, अनुभागबन्धे तु विशेषोऽस्त्येव ।
अशुभानां प्रकृतीनां द्विस्थानकः शुभानाश्च प्रकृतीनां चतुःस्थानिकोऽनुभागो बध्यते । प्रतिसमयमनन्तगुणवृद्ध्या विशुद्धया विशुद्धयमानत्वाच्छुभप्रकृतीनामनन्तगुणवृद्धोऽशुभप्रकृतीनां चानन्तगुणहीनो बध्यते ।
Jain Education International
+ टिप्पणम् - यथाप्रवृत्तकरणस्य प्रथम समये यः स्थितिबन्धो भवति तदपेक्षया सहस्रं र्हीयमानैः स्थितिबन्धैश्चरमसमये संख्येयगुणहीनो भवतीत्युक्तं लब्धिसारे तथा च तदक्षराणि....... आदिमकरणद्धाए पढमट्ठिदिबंधदो दु चरिमम्हि । संखेज्जगुणविहीरगो ठिदिबंधो होइ नियमेण ॥ १ ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001832 |
| Book Title | Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam |
| Original Sutra Author | Shivsharmsuri |
| Author | Gunratnasuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 332 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 9 MB |