________________
२ ]
उपशमनाकरणम्
क्व चेदं दुष्करं कार्यं क्वच्हं जडमतिर्लघुः । तथाऽपि श्रद्धामुग्धस्य प्रवृत्तौ मे गुरुकृपा ॥१॥
इह खल्वनादिकालप्रवाहतः कर्मसलिलसंभृते जन्मजरामरणतरङ्गभङ्गतरङ्गित इष्टाऽनिष्टत्रियोगसंयोगमच्छकच्छपसङ्कुलेऽपारे संसारपारावारे संसरता मेदयुगीन मव्यप्राणिनां निर्वाणाऽनन्यकारणीभूतं द्वादशाङ्गीनिस्यन्दभूतमिदं प्रकरणं कुमतिप्रक्षोदनसमर्थैधर्यधनैः कोविदकुलचमत्कारकृवैदुष्यवैभवशालिभिर्भगवद्भिः शिवशर्मसूरिभिः समुद्धृतं श्रुतसागरात् ।
तत्र श्रुतं द्विविधम्-अङ्गप्रविष्टमनङ्गप्रविष्टम् । अङ्गप्रविष्टं द्व दशभेदमा चारङ्गप्रभृतिभेदात् । तत्र द्वादशम दृष्टिवादः । स पञ्चविधः परिकर्मसूत्रप्रथमानुयोगपूर्वगतचूलिकाभेदात् । तत्र पूर्वंगतस्य चतुर्दश भेदा:, तथाहि ... उत्पादपूर्वम्, अग्रायणीयम्, वीर्यप्रवादम् अतिनास्तिप्रवादम् ज्ञानप्रवादम्, सत्यप्रवादम् आत्मप्रवादम् कर्मप्रवादम्, प्रत्याख्याननामधेयम्, विद्यानुप्रवादम् अवध्यनामधेयम्, प्राणायुः, क्रियाविशालम्, लोकबिन्दुसारम्, इति चतुर्दश पूर्वाणि = शास्त्रविशेषाः ।
Jain Education International
"
,
1
तत्राऽऽद्यमुत्पादपूर्वम्, सर्वद्रव्याणां पर्यायाणां चोत्पादा वर्ण्यन्ते यत्र तदुत्पादपूर्वकोटिपदम् १००००००० । द्वितीयमग्रायणीयम्, यत्र सर्वद्रव्याणां पर्यायाणां च सर्वजीवविशेषाणां चाऽयं परिमाणं वर्ण्यते, तदग्रायणीयं षण्णवतिशतसहस्रपदम् ६६००००० । तृतीयं वीर्यप्रवादम्, यत्र जीवानामजीवानामजीवानां च कर्मेतरद्वीर्य प्रोद्यते तद्वीर्यप्रवादं सप्ततिशतसहस्रपदम् ७०००००० | चतुर्थमस्तिनास्तिप्रवादम्, स्याद्वादाऽभिप्रायेण तदेवाऽस्ति नाऽस्तीत्येवं प्रवदनं यत्र तदस्तिनास्तिप्रवादं षष्टिशतसहस्रपदप्रमाणम् ६०००००० । पञ्चमं ज्ञानप्रवादम्, यत्र मतिज्ञानादिपश्चकस्य सप्रभेदप्ररूपणा यथाकृता, तज्ज्ञानप्रवादमेकोनकोटिपदम् ६९९९६६९ | षष्ठं सत्यप्रवादम् सत्यं संयमः सत्यवचनं वा सभेदं सप्रतिपक्षं च वर्णितं यत्र, तत्सत्यप्रवादं षड धकैककोटिपदम् १००००००६ | सप्तममात्मप्रवादम्, यत्राऽऽत्मानेकधा नयदशनैर्वण्यते, तदात्मप्रवादम् तस्य पदराशिः षड्विंशतिकोटयः २६०००००००। अष्टमं कर्मप्रवादम् यत्र ज्ञानावरणादिकमष्टविधं कर्म प्रकृतिस्थित्यनुभाग प्रदेशादि मिरन्यैश्वोत्तरोत्तरभेदैर्वर्ण्यते, तत्कर्मप्रवादम् । तस्य पदप्रमाणमशीतिशतसहस्त्राऽधिकै काकोटी १८००००००! नवमं प्रत्याख्याननामधेयम्, यत्र सर्वप्रत्याख्यानस्वरूपं व्याख्यायते, तत्प्रत्यारूगाननामधेयं चतुरशीतिशतसहस्रपदम् ८४००००० | दशमं विद्यानुप्रवादम्, यत्राऽनेके विद्यातिशया निरूपितास्तद्विद्यानुप्रवादम् तस्मिन् दशशतसहस्राऽधिका एका कोटी पदानि ११०००००० | एकादशमवध्यम्, वध्यं निष्फलं न वध्यमवध्यं सफलमित्यर्थः, यत्र सर्व
.
[ मंगलाचरणादि
.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org