Page Text
________________
१६६ ] उपशमनाकरण
[ गाथा ३७-३९ त्युक्तम् । तथा च तद्ग्रन्थः-मोहणीयस्स तिभागुप्तरं पलिदोवमट्ठिदिगो बंधो।"इते। अतः प्रभृति नामगोत्रवज्ज्ञानावरगदर्शनावरणवेदनीयाऽन्तरायाणामन्योऽन्यः स्थितिबन्धः संख्येयगुणहीनो भवति, ज्ञानावरणादीनां पल्योपममात्रस्थितिबन्धस्य प्राप्तत्वात, मोहनीयस्य तु संख्यातमागहीनो भवति । तत ऊ स्थितिबन्धसहस्र पु गतेषु सत्सु मोहनीयस्य पल्योपममात्रस्थितिबन्धो भवति, तदानीं च शेषाणां षट्कर्मणां स्थितिबन्धः पल्योपमसंख्येयभागमात्रो भवति । तत्राऽल्पबहुत्वं चेत्थम् (१) नामगोत्रयोः साऽल्प: स्थितिबन्धः स्वस्थाने तु मिथस्तु. ल्यः । (२) ततोऽपि ज्ञानदर्शनावरण वेदनीयान्तरायणां संख्यातगुणः स्वस्थाने तु परस्परं तुल्यः (३) ततो मोहनीयस्य संख्येयगुणः ।।
"मोहस्स जाव पल्लं संखेज्जभागहा" ति, यावत् 'मोहस्य' मोहनीयस्य 'पन्यं' पत्योपममात्रः स्थितिबन्धो न भवति, तावत्प्राक्तनसर्वोऽपि मोहनीयस्य स्थितिबन्धः "संखेन्जइभागहा" इति पल्योपमस्य संख्येयतमेन भागेन हीनो हीनतरो वेदितव्यः । पल्योपममात्रे च स्थितिबन्धे जाते सत्यन्यं स्थितिबन्धं संख्ये यगुणहीनं करोति, एतच्च मावितमेव । अस्माच्च संख्येय गुणहीनान्मोहनीयस्य स्थितिबन्धात्प्रभृतेषु स्थितिबन्धेषु गतेषु सत्सु मोहनीयस्याऽपि स्थितिबन्धः पल्योपमसंख्येयभागमात्रो भवति । इदमुक्तं भवति-संख्येयगुणहीनान्मोहनीयाय स्थितिबन्धात्प्रभूनेषु स्थितिबन्ध महस्र पु वा स्थितिघातसहस्रषु वा गतेषु सत्सु सप्तानामपि कर्मणां स्थितिबन्धः पल्योपमसंख्येयतमभागमात्रो भवति, तथाऽपि स्थितिबन्धस्याऽल्पबहुत्वं पूर्ववदेव वक्तव्यम् । तद्यथा (१) नामगोत्रयोः स्थितिबन्धः सर्वाऽल्पः, स्वस्थाने तु मिथस्तुल्यः (२) ततो ज्ञानदर्शनावरगवेदनीयाऽन्तरायाणां संख्यातगुणः, स्वस्थाने तु मिथस्तुल्य (३) ततोऽपि मोहनीयस्य संख्यातगुणो भवति ।
तदानीं च यद्भवति तदाह-"अमोहो तो नवरम संखगुण" इत्यादि, 'तो'' ति, ततः सर्वेषां कर्मणां पल्योपमसंख्येयभागमात्रस्थितिबन्धभवनाऽनन्तरं संख्येयेषु स्थितिबन्धसहस्रं षु व्यतिक्रान्तेषु सत्सु "अमोहे" इति द्विव ननतात्पोन्मोहनीयवर्जे नामगोत्रे गृह्यते नवरं केवल. मन्यं स्थितिबन्धमधिकृत्याऽख्येयगुणहीने भवतः, इदमुक्तं भवति-सर्वेषां कर्मणां पल्योपमसंख्येयभागप्रमाणस्थितिबन्धभवनाऽनन्तरं संख्येयेषु स्थिनिबन्धसहस्त्रे ष्वतिक्रान्तेषु सत्सु नामटिप्पणी० ॥ लब्धिसारेऽप्येवम्-वीसीयतीसोयमोहानां पल्यद्वयर्द्धपल्यद्वयमात्रस्थितिबन्धभ्यः पर संख्यातसहस्रषु नाम गोत्रयो; पल्यसंख्यातबहभागमात्रेष तिसियमोहयोः पत्योपमसंख्यातक भागमात्रषच स्थितिबन्धाऽपसरणेषु गतेषु वीमियादीनां ययासंख्यं पल्यसंख्यातकभागमात्रपल्यमात्र त्रिभागाधिकमात्राः स्थितिबन्धाः एकस्मिन्काले जायते, तत: संख्यातसहस्रषू वीसितिसिययोः पल्यसंख्यातबहुभागमात्रेप मोहस्य पल्यसंख्यातेक भागमात्रेषु च स्थितिबन्धाऽपसरणेषु गतेषु वीसियादीनां यथासंख्यं पल्यसंख्यातक.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org.
| SR No. | 001832 |
| Book Title | Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam |
| Original Sutra Author | Shivsharmsuri |
| Author | Gunratnasuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 332 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 9 MB |