Page Text
________________
१४४ ]
उपशमनाकरणम
[ गाथा ३२
कृतकृत्यवेदकाद्धायां दल निक्षेपविधिः उदयावलिकाया उपरितननिषेकेभ्यः सत्तागतसम्यक्त्वमोह नीय दलिकमपकृष्टभागहारेण खण्डयित्वा भूयस्तदेकाऽसंख्येयभागं पल्योपगाऽसंख्येय भागरूपभागहारेण विभज्यते विभक्तादेकभागमुदयावलिकायामुदयसमयात्प्रभृत्य संख्येयगुणकारेणोदयावलिकायाश्वर मनिषेकपयन्त प्रक्षिपति शेषबहुभागांस्तदुपरितनस्थितिषु विशेषहीन क्रमेण समयाऽधिकाऽतिस्थापनाऽऽवलिकावर्ज सर्वासु प्रक्षिपति । कृतकृत्याद्धायां लेश्यापरावर्तनात्संक्लेशयुक्तो यद्वा विशुद्धः सन् भूतपूर्वकरणपरिणामविशोधेः संस्क रात्प्रतिसमयमसख्येयगुरणकारेण दलिकम प्रकृष्टयोदीरयति । श्रत्र यद्यपि पूर्ववद्गुणश्रेणिनं भवति किन्तु दलिकानामसंख्यात समयबद्ध प्रभाणो दीरणा प्रवर्तत एव न व्यवच्छिद्यते, तथा पूर्ववदुत्तरोत्तरसमयेऽसंख्येयगुणं दलिकमुदीरयति किन्तुदयगतदलितोऽसंख्येय भागमात्रं दलिकमुदीरयति, यतोऽसंख्यातगुणित पत्थोपम प्रथम वर्ग मूलरूपभागहारेण सर्वसत्तागतं दलिकं विभज्य तदेकभागमात्रमुदयसमयगत दलिकं भवति । उदीरणागतं दलिकं तु सत्तागत दलिक मपकृष्टभ गहारेण खण्डयित्वा तदेकभागं भूयः पत्योपमाऽसंख्येय भागरूपभागहारेण विभज्य तदेकभागप्रमाणं भवति ।
कृतकृत्याद्धायाः समयाऽधिकाssवलिकायां शेषायामुदयावलिकायामुपरितन स्थितिस्थानकाद् दलि कम प्रकृष्योदय समयात्समयाऽधिकाऽऽवलि कात्रिभागे रचयति, समयोनाऽऽवलिकाद्वित्रिभागे न प्रक्षिपति तस्याऽतिस्थापनात्वात् । अपत्य मानदलिकं पल्योपमाऽसंख्येयतमभागेन विभज्य तदेकभागमुदयसमयादसंख्यगुणकारेण यथः योगम संख्येयसमयप्रमाणस्थितिस्थानकेषु प्रक्षिपति तद्बहुभागमतीत्थापनावर्जशेष समयाऽधिकाऽऽवलिका त्रिभागे विशेष होन क्रमेण प्रक्षिपति । इयमेव सम्यक्त्वमोहनीयस्योत्कृष्टप्रदेशादोरणा । श्रवशिष्टाऽबलिकां केवलेन विशुद्धोदेययेनानुभवति तथा पूर्ववत्प्रतिसमयमनन्त गुणहीनोऽनुभागोदयः प्रवर्तते ।
तथा चात्र लब्धिसाराऽक्षराणि
उदयहि
1
कट्टिय श्रसंखगुणमुदयावलिम्हि खिवे : उवर विसेग्रहीणं कदकिज्जो जाव प्रइत्थवरणं । १४९ ।। जदि संकिलेस जुत्तो विसुद्धिसहिदो वतोऽपि पडिसमयं । दव्वमसंखेनगुणं उत्रहृदि णत्थि गुणसेढी ॥ ५०॥ जदि वि असंखेज्जाणं समयपबद्धाण्डशेरणा तो वि । उदयगुणसेढिदिए प्रसंखभागो हु पडिसमयं ॥ १५१ ॥
तट्टीका - अत्र कृतकृत्यवेदककालमात्रस्थितिषु प्रविस्य किचिनन्यून द्वय गुण हानि गुणितसमयप्रबद्धमात्रस्याऽपकर्षणभागहारेण खण्डितस्यैकभागमुदयावलिबाह्य निषेकेभ्यो गृहीत्वा पुनः पल्याडसंख्यात= भागेन खण्डयित्वा तदेकभ गमुदयावल्यामुदय प्रथमसमयादारभ्य तच्चरमसमयपर्यन्तं प्रतिनिषेकम संख्यातगुणितक्रमेण 'प्रक्षेपयोगे' त्यादिना विधिना निक्षेपेत् । पुनस्तद्बहु भागद्रव्य मुदयावलिन्यूनोपरितन स्थितावन्तर्मुहूर्तप्रमाणायामुपरि समयाऽधिकमतिस्थापनावलिधजेयित्वा 'अद्धागेण सव्वधण' इत्यादि विधिना विशेषहीन क्रमेण निक्षेपेत् । एवं द्वितीयादिसमयेष्वपि । यद्यपि विशुद्धिसंक्लेशपरावृत्तिवशेन कृतकृत्यवेदकस्य शुभाशुभलेश्या परिणाम सङ्क्रमो भवति तथाऽपि प्राक्तनकरणत्रयविशुद्धिसंस्कारवशात् प्रतिसम्यम संख्यातगुणितत्र मेण द्रव्यमपकृष्योदीरणां कुरुते कृतकृत्यवेदकसम्यग्दृष्टिः । गुणश्रेण्यायामं विना केवल मुदय' वल्यामेव किञ्चिद् द्रव्यं प्रवेश्याऽवशिष्टस्योपरितन स्थितौ निक्षेपणमुदीरणा, इदमेव मनस्यबधाचार्यै: 'त्थगुणसेढी' इत्युदीरणालक्षणमुदीरितम् । एवं प्रतिसमयमसंख्यातगुणितक्रमेण
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
矗
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001832 |
| Book Title | Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam |
| Original Sutra Author | Shivsharmsuri |
| Author | Gunratnasuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 332 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 9 MB |