Page Text
________________
१४० ] उपशमनाकरणम्
[ गाथा ३२ प्रक्षिपति । शेषबहुभागांश्च गुण श्रेण्यायामस्य चरमस्थाने प्रक्षिपति । अतो द्विचरमनिक्षेपस्थानगतदलिकतश्वरमनिक्षेपस्थानके दलिकमसंख्यातगुणितपल्योपमप्रथममूलरूपाऽसंख्यातगुणं भवति । उक्तं च कषायप्राभूतचूर्णी -"हिदिखंडयम्स नरिमसमए ओकडुमाणो उदये पदेसरगं थोव देदि, से काले असंखेजगणं देदि एव जाव गणसेढिसोसयं ताव असंखेज्जगणं । गुणगारो वि दुचरिमाए विदोए पदेसग्गादो चरिमाए हिदीए पदेसग्गस्स असंखेजाणि पलिदोवमपढमवग्गमूलाणि ।" इति + तथोदयसमयलक्षण प्रथमनिक्षेपस्थानके यद् दलिकं शिपति, ततोऽमख्येयगुणं द्वितीयस्थितिस्थाने प्रक्षिपति । अस्माद् गुणकाराद् द्वितीयस्थानके निक्षिप्तालिकाऽपेक्षया तृतीयनिक्षेपस्थानके निक्षिप्यमाणदलिकस्य गुणकारोऽसंख्यातगुणः । एवं तावद् वक्तव्यं यावद् द्वि चरमसमयः । उदाहरणार्थ प्रथमनिक्षेपस्थान के पञ्चकोटीकोटीप्रमाणं दलिकं निक्षिपति, द्वितीयनिक्षेपस्थानके पञ्चाशत्कोटाकोटीप्रमाणं दलिकं प्रक्षिपति, तृतीयनिक्षेपस्थानके पश्चसहस्रकोटीकोटीप्रमाणं दलिक निक्षिपति । चतुथनिक्षेपस्थानके पश्चाशच्छतसहस्रकोटीकोटीप्रमाणं दलिकं प्रक्षिपति ।
क्षायिकसम्यक्त्वाधिकारे निक्षेपभेदेन गुणश्रेणिस्त्रिधा भवति, सा पुनः समासतः स्मृतिविषयी क्रियते, तद्यथा
(१) अपूर्वकरणस्य प्रथमसमयादारभ्य सम्यक्त्वमोहनीथमिश्रमोहनीययोः पल्योपमाऽरंख्येयभागमात्र चरमखण्डम्योत्कीर्णाद्वाया द्विचरमममयपर्यन्तं गलिताऽवशेषा गुणश्रेणिः, इति प्रथमा ।
(२) सम्यक्त्व मोहनीयमिश्रमोहनीययोः पल्योपमाऽसंख्येयभागप्रमाणचरमखण्डस्योकीर्णाद्धायाश्चरमसमयात्प्रभृति सम्यक्त्वमोहनीयस्याऽन्तमुहूर्तप्रमाणद्विचरमखण्डस्योत्कीर्णाछायाश्चरमपमयपर्यन्तमवस्थिता गुणश्रेणिः, इति द्वितीया ।
___ (३) सम्यक्त्वमोहनीयस्याऽन्तमुहूर्तप्रमाणचरमखण्डस्योत्कीर्णाद्धायाः प्रथमसयाप्रभृतिगलिताऽवशेषगुणश्रेणिः, इति तृतीया।।
कपायप्राभृतचूर्णिकारमतेन दलिकनिक्षेपविवरणं समाप्तम् । अथ कृतकरणस्याऽन्य तरगतावुत्पत्तिः क्षायिकसम्यक्त्वप्राप्तिश्च निरूप्यते एवं सम्यक्त्वमोहनीयस्य चरमस्थितिखण्डे घातिते गुणश्रेणेः संख्येयभागस्य घातितत्वाद् गलिताऽवशेषगुणश्रेणि सत्कमंख्येयवहुभागमात्रस्थितिसत्कर्मा कृतकरणः, कृतं-निष्पादितं करणं यथाप्रवृत्ताऽपूर्वकरणाऽ जटिप्पणो-उक्तं च जयधवलायामपि एदं घेत्तूण कदकरणिज्जद्धामेत्तहेट्टिमणि सेगेसु पदेसविण्णासं कुण. माणो उदए थोवं पदेसगं देदि, असंखेज्जसमयपबद्धपमारपत्ते वि तस्स उवरिमणिसेगेसु णिसिंचमाणदव्वावेक्वाए थोवभावाविरोहादो ।से काले असंखेज्जगुणं देदि । को गुणकारो? तप्पाओग्गपलिदोवमासंखे. ज्जभाग मेत्तरूवाणि एवं जावदुचरिमणिसेगो त्ति । रणवरि हेट्रिमाणंतरणिसेगगुणगारादो उपरिमाणंतरणिसेगगुणगारो असंखेज्जगुणवड्डीए सव्वत्थ णेयव्वो।'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001832 |
| Book Title | Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam |
| Original Sutra Author | Shivsharmsuri |
| Author | Gunratnasuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 332 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 9 MB |