________________
劈
दृश्यमानदलिकम् ]
श्रनिवृत्तिकरणाधिकारः
[ १३६
पदमसमयमागाइदे ओव हिज्जमाणासु ट्ठिदीसु जं पदेसग्गमुदए दिज्जदि तं थो | से काले संखेज्जगुणं ताव जाव द्विदिखंडयस्स जहण्णियाए द्विदीए चरिमसमयअपत्तो त्ति सा चैव ट्ठिदी गुणसेढीसीसयं जादं । जमिदाणिं गुणसेढिसीसयं तदोउदरिमाणंतरए द्विदीए असंखेज्जगुणहीणं । तदो विसेसहीणं जाव पोराण गुणसेटोसोसयं ताव । तदो उवरिमाणंतरडिदिए असंखेज्जगुणहीनं तदो विसेसहीणं | सेसासु वि विसेसहीणं । विधियसमये जमुक्कीरदि पदेसग्गं तं पि एदेणेव कमेण दिज्जदि । एवं ताव जाव डिदिखंडयउक्कोरणडाए दुधरिमसमयो त्ति" इति ।
इदमत्र हृदयम् - सम्यक्त्वमोहनीयस्य चरमखण्डे दलिकं किञ्चिन्न्यूनसार्धद्विगुणहानिगुणिसमयबद्धप्रमाणं भवति तदपकृष्टभागहरेण भक्त्वैकभागमुत्किरति । उत्कीर्णं दलिकं च पल्योपमा संख्यात भागेन भक्त्वाऽसंख्येयचभागानुदयसमयादारभ्य गुणश्रेणिसत्काऽभिनवशीर्षं यावदसंख्येयगुणक्रमेण निक्षिपति, शे पैकभागं भूयः पल्योपमाऽसंख्येयभागेन भक्त्वा बहुभागगतदलं गृहीत्वा गुणश्रेणिशिरस उपरितने प्रथमे निषेकेऽसंख्येय गुणहीनं प्रक्षिष्योत्तरोत्तरनिषेके विशेषहीनक्रमेण तावत्प्रक्षिपति यावत्पुरातनगुणश्रेणिशिरः । ततः शेषै कभागगतदलमादाय पुरातनगुणश्रेणिशिरस उपरितने प्रथम निषेकेऽसंख्येयगुणहीनं दलिकं प्रसिष्योत्तरोत्तरनिषेके विशेषहीनक्रमेण तावत्प्रक्षिपति यावदतीत्थापनावर्जस्थितेश्वर मनिषेकः । उपर्युक्त दलनिक्षेपक्रमश्चरमस्थितिखण्डस्योकीरणाद्वायाद्विचरमसमयपर्यन्तं ज्ञातव्यम् ।
अथ चरम स्थितिखण्डस्य प्ररूपणा प्रस्तावे दृश्यमानं दलं निरूप्यते - उदयसमयादारभ्य गुणश्रेणिसत्कनूतनशीर्ष यावदसंख्येयगुणकारेण दृश्यमानं दलं भवति । तदनन्तरोपरितननियेकेऽसंख्येयगुणहीनं भवति, ततः परमसंख्येयगुणक्रमेण तावद्वक्तव्यम् यावत्पल्योपमाऽसंख्येयभागप्रमाण चरमस्थितिखण्डाद्धाचरमसमयकृताऽवस्थितगुणश्रेणिशिरः । ततः परमन्तर्मुहूर्तप्रमाणचरम स्थितिखण्डाद्धाप्रथमसमयतः प्राक्तनसमयकृताऽवस्थितगुणश्रेणिशीर्ष यावद्दलं विशेषाऽधिकक्रमेणदृश्यते, तदुपरितनसर्वनिषेकेषु विशेषहीनक्रमेण दलं दृश्यते, एवं तावद्वक्तव्यम्, यावच्चरमखण्डोत्कीरणाद्वायाद्विचरमसमयः ।
अथ चरमखण्डस्योत्कीरणाद्धायाश्वरमसमये दलनिक्षेप उच्यते-चरमखण्डस्योत्कीरणाद्वायाश्चरमममये चरमखण्डगतशेष सर्वदलिकमुत्कीर्योदयसमयादारभ्य गलिताऽवशेषगुणश्रेणिसत्कनूतन शीर्ष पर्यन्तमसंख्येयगुणकारेण निक्षिपति, तत ऊर्ध्वं चरमखण्डे न प्रक्षिपति । तत्राऽप्ययं विशेषः- उत्कीर्णदलिकमसंख्यातगुणितपल्योपमप्रथमवर्गमूलरूपाऽसंख्यात भागहारेण विभज्य तदेकाऽसंख्यात भागमुदयसमयादारभ्य गुणश्रेण्यायामस्य द्विचरमस्थानपर्यन्तमसंख्येय गुणकारेण
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org