Page Text
________________
उपशमनाकरणम
१०४ ]
[ गाथा-३० णानि षट्स्थानानि गत्वा सामायिकच्छेदोपस्थापनीययोः संयमयोरुत्कृष्ट व्यतिरिक्तलब्धिस्थानं (१३) प्राप्यते । तच्चाऽनिवृत्तिकरणक्षपकम्य चरमसमये भवति । अत्र सामायिकच्छेदोपस्थापनीयसंयमजघन्यव्यतिरिक्तलब्धिस्थानात्परतस्तस्याऽनुत्कृष्टलब्धिस्थानात्परत - म्याऽनुन्कृष्टलब्धिस्थानपर्यन्तं संभवन्ति लब्धिस्थानानि सामायिकच्छेदोपस्थापनसंयमयोर्मध्यमव्यतिरिक्तलब्धिस्थानान्यपि भवन्ति, सामायिकच्छेदोपस्थापनसंयमद्वयोत्कृष्टलब्धिस्थानादसंख्येयलोकाकाशप्रदेशमात्राणि लब्धिस्थानान्यन्तरयित्वोपशमश्रेण्यामवरोहणेऽनिवृत्तिकरणाऽभिमुखस्य सूक्ष्मसंपरायस्य जघन्यं स्थानं (१४) तच्चरमसमये भवति । ततः परमन्तमुहृतंगताऽसंख्यातसमयमात्रस्थानानि गत्वा सूक्ष्मसंपरायक्षपकस्य चरमसमये सूक्ष्मसंपरायस्योत्कृष्टं लब्धिम्थानं (१५) वक्तव्यम् । सूक्ष्मसंपरायलब्धिस्थानानि च न षट्स्थानक्रमेण पतितानि, यतस्तत्र प्रतिसमयमनन्तगुणहीनमनन्तगुण वृद्धं वा लब्धिस्थानं प्राप्यते । उक्तं च पञ्चनिग्रंन्यप्रकरणे-'परिहारेवि य एवं सुहुमो तिण्हं अणंतगुण अहिओ। हीणा अहिओ व तुल्लो ॥१॥" इति । अत्राऽनन्तभागादिना बद्ध हीनं वा नोक्तम् , अतोऽत्र लब्धिम्थानानि षट्स्थानक्रमेण न भवन्ति । किश्च सूक्ष्मसंपरायसंयमस्य प्रत्येकसमय एकमेव लब्धिस्थानं भवति, तेनाऽन्तमुहूर्नकालम्य यावन्तस्ममयास्तावन्ति लब्धिस्थानानि । एवं सामायिकच्छेदोपस्थापनीयसम्बन्धिन्यनिवृत्तिकरणगतलब्धिस्थानान्यपि. न षट्स्थानपतितानि तथा चाऽन्तमुहूर्तमात्राणि नाऽधिकानि । सूक्ष्मसंपरायोत्कृष्टलब्धिस्थानतोऽसंख्येयलोकाकाशमितान्यन्तरयित्वा यथाख्यातचारित्रस्याऽजघन्याऽनुत्कृष्टं लम्धिस्थाने (१६) प्राप्यते ।
व्याख्याप्रज्ञप्त्येकनवत्यधिकसप्तशततमसूने कालद्वारे संयमस्थानानां प्रमाणमल्पबहुत्वं चोक्तम् तद्यथा-सामाइयसजयस्त णं भंते केवइया संजमट्ठाणा पन्नत्ता ? गोयमा ! असरखेज्जा संजमट्ठाणा पन्नत्ता एवं जाव परिहारविसुद्धियस्स सुहमसपरायसंजयस्स पुच्छा, गोयमा! असंवेज्जा अंतमुहृत्तिया संज महाणा पन्नत्ता । अहक्खायसंजयस्स पुच्छा गोयमा ? एगो अजहन्नमणुक्कोसए संजमट्ठाणे
+ अत्र धवलाग्रन्थे परिहारविशुद्धिसयमस्योत्कृष्टलब्धिस्थानादसख्येयलोकाकाशप्रदेशप्रमितानि षट्स्थानान्यन्तरवित्वा यत्स्थान प्राप्यते ततः प्रभृत्यसंख्येयलोकाकाशप्रदेशप्रमाणानि स्थानानि गत्वा सामायिकच्छेदोपस्थापनीयसंयम्योरुत्कृष्टलब्धिस्थानमवाप्यत इत्युक्तम् । तथा च तद्ग्रन्थ-"परिहारविशुद्धिसंजदस्य जहण्णय संजमट्ठाण छे दोवट्ठाणं संजमाभिमुहरस अणतगुणं बणि छट्ठाणाणि अंतरिय समुदभवादो। तस्सव उक्कस्सयं संजमट्ठाणमणतगुणं कुदो? असं खेजज लोकमेत्तछट्ठाणाणि उवरि गतूणुप्प. पत्तीदो उनि सामाइयछेदोवढाणियाण उक्कस्सयं संजमाणमणतगुण कुदो असंखेज्जलोगमेत्तछट्ठाणाणि अंतरिय तत्तियमेत्ताणि चेव ढाणाणि गिरंतरमुवरि गंतुष्णुपत्तीदो।"
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001832 |
| Book Title | Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam |
| Original Sutra Author | Shivsharmsuri |
| Author | Gunratnasuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 332 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 9 MB |