Page Text
________________
७० ]
उपशमनाकरणम
मिथ्यादृष्टिनियमादुपदिष्टं प्रवचनं न बद्धन्ते ।
श्रद्धत्तेऽसद्भावमुपदिष्टं वाऽनुपदिष्टम् ।। २५ ।। इति पदसंस्कार: मिथ्यादृष्टिर्जीवस्तीर्थ करादिभिरुपदिष्टं प्रज्ञप्तं प्रवचनं नियमान्न श्रद्धन्ते, जिनेन्द्रप्रणीततत्वमात्मनि न सम्यग्परिणमयतीत्यर्थः । किन्तु गुरुभिरुपदिष्टमनुपदिष्टं वा प्रवचनमसद्भूतं मिथ्यात्वरुपं विपरीतार्थं श्रधत्ते, न सम्यग्यथावत् । न च यो जिनेन्द्रादिभिगुरुभिरुपदिष्टमपि प्रवचनं कथञ्चिच्छ्रद्धत्ते स कथं सर्वथा मिथ्यादष्टिरिति वाच्यम्, एकस्मिन् प्रवचनाऽर्थेऽभिनिवेशेनासद्भूतश्रद्धानेऽपि तदितरसकल सद्भूतार्थश्रद्धानस्याऽप्यश्रद्धान कल्पत्वात् विषकण मिश्रितमोदकवत् । मिध्यात्वमोहितो जीवो हिताऽहिततत्त्वाऽतच्चप्रभृतिं न जानाति । उक्तं चाऽन्यत्र- "मिथ्यात्वेनाऽऽलीढचित्तानितान्त तत्वाऽतत्त्वं जानते नैव जीवाः । किं जात्यन्धाः कुश्रचिद्वस्तुजाते रम्यारम्य व्यक्तिमासादयेयुः ॥ १ ॥” इति । उक्तं च गुणस्थानकक्रमारोहे-“मद्य मोहाद्यथा जीवो न जानाति हिताऽहितम् । धर्माधर्मौ न जानाति तथा मिथ्यात्वमोहितः ॥ १ ॥” इति ।
संप्रति मिश्रदृष्टिस्वरूपमभिधित्सुगह
सम्मामिच्छहिट्टी सागारे वा तहा थणागारे |
यह वंजणोग्गहम्मिय सागारे होइ नायव्वो ||२६||
सम्यग्मिथ्यादृष्टि: साकारे वा तथानाकारे वा ।
अथ व्यञ्जनावग्रहे च साकारे भवति ज्ञातव्यः ॥ २६ ॥ इति पदसंस्कारः सम्यग्मिथ्यादृष्टिश्चिन्त्यमानः साकारोपयोगे भवति अनाकारोपयोगे वा । अथशब्दो यद्यर्थः । तेन यदि साकारोपयोगे भवति तर्हि व्यञ्जनावग्रह एव व्यवहारिकेऽव्यक्तज्ञानरुपे भवति, नाऽर्थाग्रहे यत्संशयज्ञानी अन्नविषये नालिकेरदेशोद्भवमनुजवत् जिनप्रत्र चनाऽनुरागद्वेषरहितो मिश्रदृष्टिर्भवति, न सम्यग्निश्वयज्ञानी । संशयज्ञानत्वञ्च व्यञ्जनावग्रह एव नाऽर्थावग्रहे ।
प्रथमसम्यक्त्व प्राप्यधिकारे नानावस्तूनां कालमाश्रित्य ऽल्पबहुत्वं यत् कुमन सर्पदर्प सो पर्णेयैः कषायप्राभृतचूर्णिकृद्भिरभिहितं तदत्राऽभिधीयते । इदमल्पबहुत्वमपूर्वकरणस्य प्रथमसमयादारभ्योपशान्ताद्वायां प्रर्वतमान मिध्यात्वगुणसङ्क्रमं यावत्पञ्चविंशतिपदानां कालतो ज्ञातव्यम् । तथाहि - "एदिस्से परूवणाए णिहिदाए इमो दंडओ पणुवीसपडिगो ।। ११३ ।।
(१) सव्वथोवा उवसामगस्स जं चरिम अणुभागखडयं तस्स बक्कीरणाडा ||११५ ।। (२) अपुव्वकरणस्स पढमस्स अणुभागखंडयस्स उक्कीरणकालो विसेसाहिओ ॥११४ ।। (३-४) चरिमडिदिखडय उक्करणकालो तम्हि चेव हिदिबंधकालो च दोवि तुल्ला संखेज्जगुणा ।
Jain Education International
| गाथा २५-२६
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001832 |
| Book Title | Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam |
| Original Sutra Author | Shivsharmsuri |
| Author | Gunratnasuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 332 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 9 MB |