Page Text
________________
सुबोध व्याख्या
૪૨૨
दुविहति सट्टाणपरट्ठाणे हिट्ठे विध्यमित्यर्थः । एवं एयस्स वीत्यादि एतस्यापि द्वौ मासिकस्य प्रस्थापितस्य सर्वे द्विक्संयोगादयः संयोगा वाच्याः, यथा मासद्विमासरूपो द्विकयोगस्तथा मासादिरूपो पि वाच्यः, अत्र स्थाने निशीथसूत्रं सर्व समर्थितम् ।
इत ऊर्ध्वं शे चूर्णिकारो भाष्यकारश्च भणिष्यति । एवं तेमासिएत्यादि मासद्विमासा. दिप्रतिसेवनरूपो द्विकयोगः, मासद्विमासत्रिमासादिरूपस्त्रिकादियोगः, अत्र च यद्यप्येककयोगाः ६, द्विकयोगाः २०, चतुष्कयोगाः १५. पंचकयोगाः ६ षड्योगश्चैकस्तथापि मासिक एव स्थापिते द्विमासिके वा प्रस्थापिते सर्वे ते संगच्छन्ते । त्रैमासिके प्रस्थापिते द्विकयोर्गात्रक योगचतुष्क योगा एव भवन्ति, न परतः पण्मासानामाधिक्यात्, तथाहि - चाउम्मासिए ठवियपट्टविए मासिए पडिसेविए पक्खिया श्रारोपणा, तेण परं श्रद्धपचममासा अद्धपंचममासेसु पट्ठविएस दोमा सिए सेविए वीसिया रोवणा, तेण परं सपंचराया पचमासा तेसु पट्ठविएस तेमासिए सेविए पणुवीसारोवणा, तेण परं छम्मासा, इत्येव त्रिकयोगमेव यावच्चातुर्मासिकप्रस्थापनानि सगच्छते, दूध्वं चतुष्कयोगानाश्रित्य चतुर्माससेवने आरोपणायास्तत्र त्रिशद्रूपत्वात् सप्तमासा जायन्ते, माधिक्यात् । श्रत्र चुर्गों चातुर्मासिकपंचमासिकपदे प्राश्रित्यैककादयः षट्कपर्यवसाना ये अंका निर्दिष्टास्ते न संयोगसंख्याकथनपरतया किन्तु संयोगोच्चारणार्थं स्थापनामात्रतया दर्शिता । एवमङ्कानुर्ध्वमचश्त्र व्यवस्थाप्य द्विकादयः संयोगाश्चार्यन्ते, संयोगसंख्यानं तु यत्र पदे यावत् तत्प्रदर्शितरूपमेव द्रष्टव्यमित्येवं गमनिकामात्रमुक्तं, तत्वं तु बहुश्रुता विदन्ति । एवं दोतीत्यादि इह षण्मासपदनिदेशे सर्वत्र कारणं पण्मासाविकतपोऽभावरूपं द्रष्टव्यम् । एयासम्मीत्यादि, पढममुत्तस्स त्ति प्रारोपणासूत्रदशक विस्तरस्य प्रस्तुतत्वात् प्रथमं प्रत्येक सूत्रमारोपणाविषयं तद्विषयं सर्वमेतद् द्रष्टव्यम् । द्वितीयं बहुससूत्रं तत्रापि सर्वमिदं द्रष्टव्यं बहुसा भिलापेन | नवरं ठवण त्ति छम्मासिए पवि इत्येवं निर्देशरूप उवणाठाणं मासि पडिसेवित्ता आलोएजा इत्येवं निर्देशस्वरूपं पडिसेवणाठाणं कसिणसुत्ते सगले सुत्ते इत्यर्थः । मासियं ठवियपटुविए अंतरा बहुसो मासि पडिसेवर इत्यादिकानि ठवियपट्टवियसुताणि एतेषु द्विक्संयोगत्रिक संयोगादयः संयोगा बहुससूत्रेद्रष्टव्या इत्यर्थः । जिणाइय त्ति जिनकल्पिकादयः हुसियं चत्ति प्रपन्नाल्लघुतरं । पुणो इयर त्ति उत्तरार्धं व्याख्येयम् । ते चैव त्ति ते पुनरित्यर्थः तहारिह त्ति भाष्यपदान्तस्य व्याख्याते हिं प्रायरिया योगा वूढत्ति तथा तथा चरितार्थः । सावेक्खपुरिसाण भेदकरणं तत्र तत्थ निरविक्खे पारंचिए इत्यादि निरपेक्षः - जिनकल्लिकादिस्तस्य पारचिकमापन्नस्यापि पारंचिकं न दीयते, गच्छनिर्गतत्वादेव तेषां गच्छान्निष्कासनादिकरणरूपं हि किल पारंचिकं भवति, द्वयोः प्रायश्चित्तयोर्मध्याद् यत्रैकमतनपदे याति सार्थेऽपकान्तिरुच्यते, ग्रर्धस्यापक्रमगमुतरत्र गमनं यत्रेति कृत्वा, एवं ग्रणवट्टे वीत्यादि प्रणवावत्ती प्रणवट्ठो कज्जइ, मूल वा दीयते, इत्येवमादेतद्वयम् | अंतरा बहू ति ग्रनवस्थाप्यकरणपक्षे भिक्षोरगीतार्थेऽस्थिरे प्रकृतकरणे इत्येवंपपदे चतुलंघुर्भवति । मूलदानपक्षे द्वितीयेऽन्त्यपदे मासगुरुर्भवति । इत्थ वित्ति अनवस्था प्यापत्ती मूलापत्तौ प्राचार्यादिकं प्रतीत्य मूलं वा दीयते, छेदी वा क्रियते इत्युत्तरत्र वक्ष्यति
सवसिं०
भाष्यकारेण मुलप्रायश्चित्तमादौ यदुक्तं तत्र सर्वेषां जिनकल्पिनादीनामाचार्यादीनां च मूलायती मूलं दीयते एव इत्येवमाश्रित्योक्तम् पारंचिकानवस्थाप्ये च सापेक्षाणामेव जिनकल्पिकादेरपीति तच्चिन्ता चुणिकृताऽभिहिता अत्र यन्त्रकमुत्तिष्ठते यथा जिनकप्पिया आयरिओ कयकरण २, अंक. कर. ३. उव. कप. ४, अक्य ५ भिक्खू गीग्रोथ कय ६ । भि
१० गाहा ॥
Jain Education International
-
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001831 |
| Book Title | Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 04 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Amar Publications |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 608 |
| Language | Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Ethics, & agam_nishith |
| File Size | 9 MB |