________________
भाष्यगाथा ४४०६-४१७॥
त्रयोदश उद्देशकः
समिहातिका किरिया गणेण सम्म पयुत्ता । कहं जाणसि सम्म पठत्ता प्रसम्म वा ? साधू भणति - "प्रणेगहा मे एस किरिया अणुभूतपुब्वा ।"
ताहे भणति - "कि तुम बंभणो ?" "प्राम" ति भणति । ताहे गृहे संदिसति - "इमस्सागतस्स अवस्सं भिक्खं देबह।"
जा प्रसमा किरिया सा तिविधा - हीणा सहित विवरीता । तं च असम्मकरणं समिहं पक्खिवंतो करेति, अण्णं वा मंतं उचारति, घृतादि वा माहुति करेति, उक्कुडुगादिठाणं वा मंतुधारणं जाव उदात्तादी घोसो। एते समिहादसो अप्पणो ठाणेसु कज्जंता कालजुता भवंति, अण्णहा प्रजुत्ता । अहवा - संज्झातिगो कालो, तम्मि होणाधियविवरीतता जोएयव्वा, जहा बंभणजातिकुलेसु अप्पाणं जाणावेति ॥४४१४॥
उग्गातिकुलेसु वि एमेव गणे मंडलप्पवेसादी। "
देउलदरिसणभासा, उवणयणे दंडमादी वा (या) ॥४४१॥ खत्तिएसु उग्गकुला, आदिसहातो वइस-सुद्देसु वि । कुल ति गतं ।
मंडलमालिहियं दद्दु मल्लादिगणेसु हिणाहियं विवरीयं वा तत्थ वि अप्पाणं जाणावेति । गण त्ति गयं ।
'सिप्पे पहिणवघडणं चिक्खयं वा सिप्पियं दळु भणाति-"अहो ! देवकुलस्स उवणतो उवसंघारा पहागो अहवा अप्पहाणो' त्ति । अहो मायामवित्थारे दह्र भणति - "एवतिए दंडे एयस्स उ" ति । इह दंडो हस्त: । प्रादिशब्दग्रहणादन्वादि ॥४४१५॥
किं चान्यत् -
कत्तरि पयोयणापेक्ख, वत्थु बहुवित्थरेसु एमेव ।
कम्मेसु य सिप्पेसु य, सम्ममसम्मेसु सूइतरा ।।४४१६॥
कर्तरीत्येष कर्तारः, स च शिल्पी कारापको वा, पनोयणं कारणं, तं च दविणं, अवेक्खापेक्ष्य दृष्ट्वा इत्यर्थः । वत्थु (क्खा] उस्सियादि, बहुवित्थरं अणेगभेदं । एस अवयवत्यो ।
इमो उवसंघारत्यो-जो कत्ता सिप्पी सो जति पभू तं दविणजातं लभति तो वत्यू सुकयं बहुवित्थरं करेति । कारावगो वि जति अस्थि पभू तं दविणजायं तो वत्थू सुकतं बहुवित्थरं कारावेति, ताणि वत्थूणि बहुवित्थराणि "सम्म" कयाणि दलृ भणाति - 'सुसिप्पिणा कतं, कारावगो वा विसेसण्णू पहाणो मासि, सुविढत्तं च दविणजातं ।"
अह "असम्म' वत्थु कयं दह्र भणाति -"दुस्सिक्खियस्स कम्म कारावगो वा अविसेसण्णू जे दव्वं मुहा णिजुत्तं, सुबीयमिव ऊसरे ।" एवं अप्पाणं कम्मेसु वा सिप्पेसु वा जाणावेति, समावेत्ति अप्पाणं कम्मेसु वा, प्रकहंतो जाणावेइ, असूयाए पुण फुडमेव अप्पाणं कहेइ - "अहं पि सिप्पी पुवासमेण पासी" ||४४१६॥ इमं बितियपदं -
असिवे प्रोमोयरिए, रायढे भए व गेलण्णे ।
अद्धाणरोहए वा, जयणाए वागरे भिक्खू ॥४४१७॥ पूर्ववत १ गा० ४४१२ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org