________________
૨૬
सभाष्य- चूर्णिके निशीथसूत्रे
हवा - कारावणे अणुमतीते य मासगुरू पञ्छितं ।
अहवा कारावगस्स मासलहुं तवगुरुगं । श्रणुमतीते य मासगुरू कालगुरु । इमो पुण संजतीणं हत्यकम्मकरण विसेसो, अंगुलीए वा हत्यकम्मं करेइ पादे वा पहियपदेसे, प्रण्णतरं दोद्धियणालादि बंधिउं. करेति । भ्रणस्स वा पायंगुदुगेण पलंबगेण वा श्रष्णतराए वा कटुसलागाए, एस विसेसो । “पुरिसा य" जहा पुरिसाण इत्यीओ तहा ताण पुरिसा । गुरुगादित्यर्थः ॥ ५६१ ॥
जे भिक्खु श्रंगादाणं कट्ठेण वा कलिंचेण वा अंगुलियाए वा सलागाए वा संचाइ संचातं वा सातिज्जति || | ० || २ ||
"अंगं" सरीरं सिरमादीणि वा अंगाणि, तेसि प्रादाणं अंगादाणं प्रभवो प्रसूतिरित्यर्थः । तं पुण अंगादाणं मेद्र भणति । तं जो अण्णतरेण कट्टेण वा "कलिवो" वंसकप्परी, "अंगुली" पसिद्धा, वेत्रमादि सलागा. एतेहि जो संचालेति साइज्जति वा तस्स मासगुरुगं पच्छित्तं ।
इदाणिं णिज्जुती भणति
अंगण उबंगाणं, अंगोवंगाण एयमादाणं ।
एतेणंगाताणं, अणातणं वा भवे वितियं || ५६२॥
अंगाणि
अट्ट - सिरादी, "उवंगा" कष्णादी, अंगोवंगा णखपव्वादी, एतेसि " एयं पादाणं" कारणमिति । एतेण एयं श्रंगादाणं भण्णति ।
हवा - प्रणायतणं वा भत्रे बितियं णाम ॥५६२॥
"अंगाणं" ति ग्रस्य व्याख्या
सीसं उरो य उदरं पट्टी बाहा य दोणि ऊरूश्रो ।
एते दूंगा खलु, अंगोचंगाणि सेसाणि ॥ ५६३ ||
"सिरं" प्रसिद्धं, "उरो" स्तनप्रदेशः, "उदरं " पेट्टं, "पट्टी" पसिद्धा, दोन्हि बाहातो, दोहि ऊरू । एताणि अट्ठगाणि । "खलु" अवधारणे भणितः । प्रवसेसा जे ते उवंगा अंगोवंगा य ॥५६३॥
ते इमे य -
[ सूत्र २-६
होंति उवंगा कण्णा, णासऽच्छी जंघ हत्थपाया य ।
ह केस मंसु अंगुलि, तलोत्रतल अंगुवंगा तु ।। ५६४ ॥
कण्णा, णासिगा, अच्छी, जंघा, हत्था, पादा, य एवमादि सब्वे उवंगा भवंति । णहा वाला श्मश्रु अंगुली हस्ततनं हत्थतलाम्रो समंता पासेसु उण्णया उवतलं भष्णति । एते नखादि सव्वे अंगा इत्यर्थः ॥ ५४ ॥
तस्स संचालणसंभवो इमो -
संचालणा तु तस्सा, सणिमित्तऽणिमित्त एतरा वा वि । श्रत - पर-तदुभए वा अणंतर परंपरे चेव ॥ ५६५॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org