Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 01 Sthanakvasi

SR No.: 001828
Original Sutra Author: N/A
Author: Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Amar Publications
Publication Year: 2005
Total Pages: 312
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Ethics, F000, F010, & agam_nishith
File Size: 17 MB

Page 243

भाष्यगाथा.२८१-२६२
पीठिका
१०१
तो अविराहिंतेहिं पच्छा विराहिंतेहिं वि ण दोसो । ततो तेण कोंकणगेण लवियं "सुवय वीसत्था, अहं भे रक्खिस्सासि" । तो साहवो सब्वे सुत्ता। सो एगागी जागरमाणो पास ति सीहंआगच्छमाणं । तेण हडि त्ति जंपियं, ण गतो, ततो पच्छा उद्धाइकण सणियं लगुडेण पाहतो, गग्रो परितावियो। पुणो आगतं पेच्छति, तेण चिंतियं ण सुटठु परिताविप्रो, तेण पुणो आगो, पुणो गाढयरं पाहतो। पुणो वि ततियवारा एवं चेव, णवरं सव्वायामेण पाहतो, गता राती । खेमेण पच्चूसे गच्छंता पेच्छंति सीहं अणुपंथे मयं, पुणो अदूरे पेच्छेति बितियं, पुणो अदूरंते ततियं । जो सो दूरे सो पढमं सणियं पाहो, जो वि मज्झे सो बितिग्रो, जो णियडे सो चरिमो गाढं पाहतो मतो । तेण कोंकणएण पालोइयमारियाणं, सुद्धो। एवं पायरियादीकारणेसु वावादितो सुद्धो । गता पाणातिवायस्स दप्पिया कप्पिया पडिसेवणा। गतो पाणातिवातो ॥२८६॥ इयाणि मुसावादपडिसेवणा दप्पकप्पेहिं भगणति । तत्थ वि पुव्वं दप्पिया पडिसेवणा भण्णति -
दुविधो य मुसावातो, लोइय-लोउत्तरो समासेणं ।
दव्वे खेत्ते काले, भावंमि य होइ कोधादी ॥२६०॥
दुविहो दुभेदो, मुसा अनृतं, वदनं वादः, भलिप्रवयणभासणेत्यर्थः । लोइय त्ति प्रसंजयमिच्छादिट्ठिलोगो घेपति, उत्तरग्रहणात्संजतसम्मदिट्टिग्रहणं कज्जति । समासो संखेवो पिंडार्थत्यर्थः । च सद्दो मूलभेदावधारणे । पुणो एक्केक्को चउभेदो-दव्ये, खेत्ते, काले, भावंमि य । च सद्दो समुच्चये । कोहाति "पादि" सद्दातो माणमायालोभा ॥२६०॥ एत्थ लोइतो ताव चउविहो भण्णति । तत्थवि दन्वे पुव्वं -
विवरीय दवकहणे, दव्वभूमो य दबहेउं वा ।
खेत्तणिमित्तं जंमि व, खित्ते काले वि एमेव ॥२६॥ दव्वस्स भणाराहणी जा भासा सा दव्वमुसावायो मण्णति । कहं पुण दव्वमणाराहणं ? भण्णति. विवरीयदल्बकहणे "विवरीयं" विपर्यस्तं, कहणमाख्यानं, यथा गौरश्वं कथयति, जीवमजीवं ब्रवीति । दबभूतो णाम अणुवउत्तो, भावशून्येत्यर्थः । सो जं अलियं भासति सो दब्वमुसावामो। वा विकप्पसमुच्चये । दवं हिरण्यादि हेऊ कारणं, दन्वकारणत्यो मुसं वदति ति दुत्तं भवति, जहा कोइ लंचं लभीहामि त्ति प्रलियं सक्खेज्जं वदति । वाकारो विकल्पसमुच्चये । गतो दन्वमुसावातो।
इदाणिं खेत्ते भण्णति -
खेत्तं लभीहामि त्ति मुसावात भासति, जस्स वा खेत्ते मुसावायं भासति सो खेत्ते मुसावातो । वाकारी विकल्प दरिसणे । इमो विकप्पो विवरीयं वा खेत्तं कहेति, अव उत्तो वा खेत्तं परूवेति, एसो खेत्तमुसावातो।
इदाणिं काले भण्णति - काले वि एमेव त्ति, जहा खेत्ते तहा काले वि। णवरं - कालणिमित्तं ति ण घडइ ॥२६॥ इदाणि भावमुसावातो भण्णति - भावमुसावातस्स भद्दबाहुसामिकता वक्खाणगाहा -
कोधम्मि पिता पुत्ता, धणं माणमि माय उवधिमि । लोभमि कूडसक्खी, णिक्खेवगमादिणो लोगे ॥२६२।।