________________
पीठिका
भाष्यगाथा ८५-९० ]
1
दप्प इति जो प्रणेगव्वायामजोग्ग-वग्गणादिकिरियं करेति णिक्कारणे, सो दप्पो । सकारणंमि यत्ति णाण-दंसणाणि हिकिच्च संजमादि-जोगेसु य असरमाणेसु पडिसेव त्ति, सा कप्पो । समासेण संखेवेण । एक्केका वित्ति वीप्सा, दप्पिया दुविहा कप्पिया दुभेया । दप्पेणं जं पडिसेवति तं मूलगुणा वा उत्तरगुणा वा, कारणे वि जं पडिसेवति तं मूलगुणा वा उत्तरगुणा वा ॥८८॥ जं च पडिसेवति तं पडिसेवियव्वं । तं चिमं माहापच्छद्वेण गहियं पडिसेवियव्वं तं खलु दव्वादिचतुव्विहं होति" । दव्वं श्रादी जेसि ताणिमाणि दव्वादीणि । ताणि य दव्व-खेत-काल- भावा । दव्वतो सचेयणमचेयणं वा । खेत्तनो गामे रष्णे वा । कालमो सुभिखे वा दुब्भिवखे वा । भावग्रो हट्टो वा ग्रहट्ठो वा पडिसेवणा पडिसेवियव्वाणि दोवि दाराणि जुगवं गच्छस्संति । जो पडिसेवियव्वमंतरेण पडिसेवणा ण भवति ।
तत्थ जा सा मूलगुण- पडिसेवणा सा इमा
मूलगुणे छट्टाणा, पढमे हामि णवविहो भेदो |
सेसेक्कोस - मज्झिम- जहण्ण दव्वादिया चउहा ||८||
W
२
3
४
मूला गुणा मूलगुणा भाद्य-गुणा प्रधानगुणा इत्यर्थः । तेसु पडिसेवणा जा सा छट्टाणा भवति, छसु ठाणेसु भवति त्ति भणियं होति । ताणि य इमाणि - पाणातिवामो, १ मुसावाश्री, २ प्रदत्तादाणं, ३ मेहुणं, ४ परिग्गहो, ५ रातीभोयणं च ६ । एत्थ पढमद्वाणं पाणातिवातो । तत्थ णवविहो भेप्रो । सो य इमोपुढविक्काओ भाउका तेऊ-वार्ड- वणस्सइ-वैति दिय-तेई दिय-वउरिदिया पचिदिया । सेसेसु त्ति मुसावाश्रोजाव- रातीभोपणं । एएसि एक्केक्कं तिविहं ति य, इमे तिभेदा उक्कोसो, मज्झिमो, जहष्णो । दव्वादिया चउह त्ति - उक्कोस - मुसावाश्रो चउव्विहो दव्वप्रो खेत्तनो कालम्रो भावनो । मज्झिमो वि चउव्विहो दव्त्राति । जहणम्रो वि चउव्विहो दव्वादि । एवं प्रदत्तादाणमवि दुबालसं भेदं । मेहुणं पि, परिग्रहो वि, राती भोयणं पि दुवालसभेदं । उक्कोसं पुण दव्वं एवं भवति बहुततो सारतो वा मुल्लतो वा । एवं मज्झे वि तिणि भेदा, जहणे वितिणि भेदा । उक्कोसदव्वावलावे उक्कोसो मुसावातो, मज्झिमे मज्झिमो, जहणे जहणो । एवं प्रदत्तादिसु वि जोयणिज्जं । खेत्तनो जं जत्थ खेत्ते प्रचियं मज्झिमं जहणं वा । कालतो जं जत्थ काले प्रच्चियं मज्झिमं जहणं वा । भावग्रो वि वष्णादि-गुणेहि उक्कोस-मज्झिम-जहणणं वा । एवं बुद्धीए श्रालोएडं जोयणा कायव्वा ।
साय इमा
हवा सेसेसुक्कोस - मज्झिम-जहण्ण त्ति, जेण मुसावाएण मभिहिएण पारंचियं भवति एस उक्कोसो मुसावाश्रो, जेण पुण दसराईदियाति जाव प्रणवट्टं एस मज्झिमो, जेण पंचरा इंदियाणि एस जहष्णो । एवं प्रदत्तादाणे वि-जाव- राती भोयणे वि ।
हवा दव्वादिया चउह त्ति, एवं पडिसेवितव्वं गहियं ।
हवा एयं पदं एवं पढिजति, दप्पातिया चउहा, जे ते मूलगुणे छट्टाणा एए दप्पादि-चउह-पडिसेवणाए पडिसेवेति ॥ ६६ ॥
४१
दप्पे कप्प - पमत्ताणाभोग श्रहच्चतो य चरिमा तु । पडिलोम-परूवणता, अत्येणं होति अणुलोमा || ६०||
Jain Education International
१ अनिर्वाहसु । २ गा० ७६ । ३ चतुः संज्ञा । ४ उत्कृष्टम् ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org