Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 01 Sthanakvasi

SR No.: 001828
Original Sutra Author: N/A
Author: Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Amar Publications
Publication Year: 2005
Total Pages: 312
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Ethics, F000, F010, & agam_nishith
File Size: 17 MB

Page 171

२४
भाष्यगाथा ५३-५७ ]
पीठिका संचय-भावग्गा दोवि भण्णंति -
तण-संचयमादीणं, जं उवरिं पहाणो खाइगो भावो ।
जीवादिछक्कए पुण , बहुयग्गं पज्जवा होति ।।५।। तणाणि दम्भादीणि । तेसि चनो पिंडइत्यर्थः । तस्स चयस्स उरि जा पूलिया तं तणग्गं अंणति । आदि सद्दातो कट्टपलालाती दट्ठव्या । गयं संचयग्गं । इदाणि भावगं मूलदारगाहाए भणियं -
"अगं भावो" ति । तं एवं वत्तवं - "भावो अगं", किमुक्त भवति ? भाव एव अग्गं (गा. ४६ उत्तरार्ध) भावग्गं । बंधानुलोम्यात् "अगं भावो उ''। तं भावग्गं दुविहं-आगमनो णोप्रागमत्रो य । प्रागम प्रो जागए उवउत्ते । णोपागमत्रो इमं निविहं-पहाणभावगं बहुयभावग्गं उवचारभावग्गं एवं तिविहं । तु सद्दोऽर्थज्ञापनार्थ, ज्ञापयति जहा एतेण तिविहभावग्गेण पहितो दसविहग्गणिवखेवो भवति । तत्थ पहाणभावग्गं उदइयादीण भावाण समीवाप्रो पहाणा ख तितो भावो । पहाणेति गयं । गा. ५५ इयाणि वह्यग्ग भण्णति -
- जीवो आदि जस्स छक्क गस्स तं जीवाइछक्कगं । तं चिमं जीवा, पोग्गला, समया, दवा, पदेसा, पज्जया चेति । एयंमि छक्कगे सव्वथोवा जीवा, जीवेहितो पोग्गला अणंतगुणा, पोग्गलेहितो समया अनंतगुणा, समएहितो दवा विसेसाहिता, दव्वेहितो पदेसा अणंतगुणा, पदेसेहितो पज्जवा प्रणतगुणा । भगियं च -
जीवा पोग्गलसमया, दव्यपदेसा य पज्जवा चेव ।
थोवाणंताणंता, विसेसमहिया दुवेणंता ॥५६॥
जहासंखेण तेण भण्णति बहुयग्गं पज्जवा होति । बहुत्तेश अगं बहुयग्गं बहुत्वेनान पर्याया भवतीति वाक्यशेषः । पुणमद्दो बहुत्तावधारणत्थे दब्बो। गतं बहुअग्ग ॥५५॥ इयाणि उवचारग्गं -
उवचरणं उवचारो। उवचारो नाम ग्रहणं अधिगमेत्यर्थः । स च जीवाजीव-भावेषु संभवति । जीवभावेषु प्रौदयिकादिषु अजीवभावेषु वर्णादीम् । तत्थ जीवाजीवभावाणं पिठिमो जो घेप्पइ सो उवचारग्गं भावग्रं भवति । इह तु जीवसुतभावोवचारग्गं पडुच्च भण्णइ । तं च सुत्तभावोवचार ग्गं-दुविहं सगलसुतभावोवचारगं देससुतभावोवचारग्गं च । तन्थ सगलसुय भावोवचारगं दिटुिवातो. दिट्टिवाते चूला वा । देससुतभावोवचारग्गं पडुच्च भण्णति । तंचिमं चेव पकप्पज्झयणं । कहं ? जो भण्णति -
पंचण्ह वि अग्गा णं, उवयारेणेदं पंचमं अग्गं ।
जं उवचरित्तु ताई, तस्सुवयारो ण इहरा तु ॥५७॥ . पंच इति संखा । अग्गा णं ति पायारग्गा णं । ते य पंच-चूलायो। अवि सद्दो पंचग्गावहारणत्थे भन्मति । णगारो देसिवयणेण पायपूरणे, जहा समणे णं, रुक्खा णं, गच्छा णं ति । उपचरणं उपचार: । तेणउवचारेण करणभूतेण इदमित्याचारप्रकल्पः । पचमं अगं ति। पढम प्रग्गं उपचारेणं अग्गं ण भवति. एवं बितिय ततिय च उरग्गा वि ण भवंति. पंचमचूलग्गं उवचारेण अग्गं भवति, तेग भण्णति पंचमं अग्गं ।
शिष्याह-कथं ?
प्राचार्याह - जं उवचरित्तु ताई । जं यस्मात् कारणात्, उवचरिसु गृहीत्वा, ताइ ति चउरो प्रग्गाई । तस्सेति प्राचारप्रकल्पस्य उपचारो ग्रहणं । ण इति प्रतिषेधे । इतरहा तु तेष्वगृहीतेषु ॥५ ॥ ..