Page Text
________________
२८
इदाणि सग्गं
श्रसग्गं पंचगुलादि, जं पच्छिमं तु आदिसति । पुरिसाण व जो अंते, भोयण - कम्मादिकज्जेसु ॥ ५३ ॥
सभाष्य- चूर्णिके निशीथसूत्रे
कालग्ग - कमग्गे एगगाहाते भणति -
आदिस्सते इति श्रादेशो निर्देश इत्यर्थः । तेण प्रदेसेण अग्गं प्रदेसग्गं । तत्थुदाहरणं पंचगुलादि । पंचहं अंगुलीदव्वाण कम्मट्टिताण जं पच्छिमं प्रादिस्सति तं प्रादेसेण अग्र भवइ । जहा पुव्वं कण्णसं श्रादिसति पच्छा कणिट्टियं पच्छा मज्झिमं पच्छा पएसिणीं पच्छा-श्रंगुट्टयं । एवं प्राइटेसु अंगुटुओ प्रग्र ं भवति । एवं श्रादि सातो असु वि णेयं । ग्रहवा उदाहरणं 'पूरिसाण' वत्ति पुरिसाण कमट्ठियाण जो अंते श्रादिस्सति तं श्रादेसग्गं भवति । श्रदेसकारणं इमं । भोयणकाले जहा सत्तट्ठाण बहुआाण कमट्टिताण इमं बहुयं भोजयति प्रादिसति । एवं कम्मा इकज्जेसु वि नेयं । गयं प्रदेसग्गं ॥ ५३ ॥
कालग्गं सव्वद्धा, कमग्ग चतुद्धा तु दव्वमादीयं ।
धोगाह ठितीय, भावेसु य अंतिमा जे ते || ५४ ||
[ प्रग्रद्वारम्
कलनं कालः तस्समग्र कालाग्रं । सव्वद्धा कहूं ? समयो, अवलिया, लवो, मुहुत्तो, पहरो, दिवसो, अहोरतं, पक्खो, मासो, उऊ, श्रयणं, संवच्छरो, जुगं, पलिप्रोवमं, सागरोवमं श्रसप्पिणी, उसप्पिणी, पुग्गलपरिश्रट्टो, तीतद्धमणागतद्धा, सव्वद्धा । एवं सव्वद्धा सव्वेसि अग्गं भवति बृहत्वात् । कालग्गं गयं । इदाणि कमग्गं -
-
-
कमो परिवाडी । परिवाडीए श्रग्गं कमग्गं । तं चउन्विहं । दव्त्रकमगं, प्रादिसद्दा तोखेत्त-कमग्गं, काल-कमग्गं, भाव- क मग्गं चेति पच्छद्र ेण जहासंखेण उदाहरणा । खंघ इति दव्वग्गं । श्रोगाह इति खित्तग्गं ठिति यत्तिकालग्गं । भावेसु यत्ति भावभ्गं । एतेसि चउण्ह वि पंतिमा जे ते प्रग्गं भवंति । उदाहरणं-जहा दु-पएसिश्रोति पएसियो चउ-पंच-छ-सत्त- ट्ठ-णव दस-पएसओ एवं जावऽणंताणंतपएसितो खंधो ततो परं श्रण्णो बृहत्तरो ण भवति सो खंधो दव्वग्गं । एवं एगपएसोगा ढादि- जाव-प्रसंखेयपदेसावगाढो सुहुमखंधी सव्वलोगे ततो परं प्रणो उक्कोसावगाहणतरो न भवति । स एव खेत्तग्गं । एवं एगसमपठितियं दव्वं दुसमय ठितियं जावअसंखेज्जसमयठितीयं जतो परं श्रष्णं उक्कोसतरठितीजुत्तं ण भवति तं कालग्गं । 'च' सद्दो जातिभेयग्गमवे वखते । उदाहरणं -
Jain Education International
पुढविकाइयस्स तोमुहुत्तादारम्भ-जाव-बावीसवरिससहस्सठितीओ काल-जुतो भवति । एवं सेसेसु वि णेयं । अचित्तेसु परमाणुसु एगसमयादारम्भ जाव-प्रसंखकालठिती जाता परमाणुठिती तो परं श्रणो परमाणु-उक्कस्सतरठितिम्रो ण भवति तं परमाणु जातीतो कालग्ग । एवं जीवाजीवेसु उवउज्ज णेयं । एवं च सद्दो अववखेति । भावग्गं एगगुणकालगाति- जाव प्रणतगुणकालगति भावजुतं तं भावग्गं भवति । ततो परं श्रणो उक्कोसतरो ण भवति । एतं भावग्गं । गतं कमग्गं ॥ ५४।।
safir गणणग्ग
गादी जाव-सीसपहेलिया ततो परं गणणा ण पयट्टति तेण गणणाते सीसपहेलिया श्रग्गं । गतं गणणग्गं ।
गाहा - उक्कोसं गणणग्गं, जा सीसपहेलिया ठिता गणिए । जुत्तपरित्ताणंतं, उक्कोसं तं पि नायव्वं ॥ ५४ ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001828 |
| Book Title | Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Amar Publications |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 312 |
| Language | Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Ethics, F000, F010, & agam_nishith |
| File Size | 17 MB |