Padmapuran Part 2

SR No.: 001823
Original Sutra Author: Dravishenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1999
Total Pages: 480
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 12 MB

Page 383

सप्तपञ्चाशत्तमं पर्व
"ह्लादनश्चपलइचोलइचलश्चञ्चल फादयः । गजादिभिरिमैर्युक्तैर्निर्ययुर्भास्वरैः रथैः ॥५८॥ कियन्तः कथयिष्यन्ते नाम्ना प्राग्रहराः नराः । अध्यर्द्ध पञ्चमीको ट्यः कुमाराणां स्मृता बुधैः ॥५९॥ विशुद्ध राक्षसानूकाः कुमारास्तुल्यविक्रमाः । प्रख्यातयशसः सर्वे विज्ञेया गुणमण्डनाः ॥६०॥ आवृतास्ते समुद्युक्तः कुमारैर्मारविभ्रमाः । बलिनो मेघवाहाद्याः कुमारेन्द्रा विनिर्ययुः ॥ ६१ ॥ अर्ककीर्तिसमो भूत्या दशानन महाप्रियः । इन्द्रजिन्निर्ययौ कान्तो जयन्त इव धीरधीः ॥ ६२ ॥ विमानमर्कसंकाशं नाम्ना ज्योतिःप्रभं महत् । कुम्भकर्णः समारूढस्त्रिशूलास्त्रो विनिर्गतः ॥ ६३ ॥ मेरुशृङ्गप्रतीकाशं लोकत्रितयशब्दितम् । विमानं पुष्पकाभिख्यानारूढः शक्रविक्रमः || ६४॥ संछाद्य रोदसी सैन्यैर्भास्वरायुधपाणिभिः । निष्क्रान्तो रावणस्तिग्म किरणप्रतिमद्युतिः ||६५ || स्यन्दनैर्वारणैः सिंहैर्वरा हैः रुरुभिर्मृगैः । सृमरैर्विहगैश्वित्रैः सौरभेयैः क्रमेलकैः ॥ ६६ ॥ ययुमिर्महिषैरन्यैर्जलस्थलसमुद्भवैः । । सामन्ता निर्ययुः शीघ्रं वाहने बहुरूपकैः ॥ ६७॥ भामण्डलं प्रतिक्रुद्धाः किष्किन्धाधिपतिं तथा । हिता राक्षसनाथाय निर्ययुः खेचराधिपाः ||६८ || अथ दक्षिणतो दृष्टा भयानक महास्वनाः । प्रयाणवारणोद्युक्ता मल्लूका बद्ध मण्डलाः ॥६९॥ बान्धतमसा पक्षैर्गृद्धा विकृतनिस्वनाः । भ्राम्यन्ति गगने भीमाः कथयन्तो महाक्षयम् ॥ ७० ॥ अन्येऽपि शकुनाः क्रूरं क्रन्दन्तो भयशंसिनः । बभूवुराकुलीभूता भौमा वैहायसास्तथा ॥७१॥ शौर्यातिगर्वसंमूढा विदन्तोऽप्यशुमानिमान् । महासैन्योन्द्वता योद्धुं रक्षोवर्गा विनिर्ययुः ॥ ७२ ॥
कदम्ब, विटप, भीम, भीमनाद, भयानक, शार्दूलविक्रीडित, सिंह, चलांग, विद्युदम्बुक, ह्लादन, चपल, चोल, चल और चंचल आदि सामन्त हाथियों आदिसे जुते हुए देदीप्यमान रथोंपर आरूढ़ होकर निकले ।।५७-५८ ।। गौतमस्वामी कहते हैं कि हे श्रेणिक ! नाम ले-लेकर कितने प्रधान पुरुष कहे जावेंगे ? उस समय सब मिलाकर साढ़े चार करोड़ कुमार बाहर निकले थे ऐसा विद्वज्जन कहते हैं ||१९|| ये सभी कुमार विशुद्ध राक्षसवंशी, समान पराक्रमके धारी, प्रसिद्ध यशसे सुशोभित एवं गुणरूपी आभूषणोंको धारण करनेवाले थे ॥ ६०॥ युद्ध के लिए उद्यत इन सब कुमारोंसे घिरे, कामके समान सुन्दर, महाबलवान् मेघवाहन आदि श्रेष्ठ राजकुमार भी बाहर निकले ||६१|| तदनन्तर जो विभूति से सूर्यके समान था और रावणको अतिशय प्यारा था, ऐसा धीर-वीर बुद्धिका धारक सुन्दर इन्द्रजित् जयन्तके समान बाहर निकला ||६२ || त्रिशूल शस्त्रका धारी कुम्भकर्ण, सूर्यके समान देदीप्यमान ज्योतिःप्रभ नामक विशाल विमानपर आरूढ़ होकर निकला ॥ ६३ ॥ तदनन्तर जो तीनों लोकोंमें प्रसिद्ध मेरुके शिखरके समान सुशोभित पुष्पक विमानपर आरूढ़ था, इन्द्रके समान पराक्रमी था और सूर्यके समान कान्तिका धारक था ऐसा रावण हाथों में नाना प्रकारके शस्त्र धारण करनेवाले सैनिकोंसे आकाश और पृथ्वीके अन्तरालको आच्छादित कर निकला ॥६४-६५ ।। तत्पश्चात् रथ, हाथी, सिंह, सूकर, कृष्णमृग, सामान्यमृग, सामर, नाना प्रकारके पक्षी, बैल, ऊँट, घोड़े, भैंसे आदि जलथल में उत्पन्न हुए नाना प्रकारके वाहनोंपर सवार होकर सामन्त लोग बाहर निकले ॥ ६६-६७।। जो भामण्डल और सुग्रीवके प्रति क्रुद्ध थे तथा रावणके हितकारी थे ऐसा विद्याधर राजा बाहर निकले ||६८ || अथानन्तर जो महाभयंकर शब्द कर रहे थे, जो प्रयाणके रोकने में तत्पर थे तथा जो मण्डल बाँधकर खड़े हुए थे ऐसे रीछ दक्षिणकी ओर दिखाई दिये || ६९ || जिन्होंने अपने पंखोंसे गाढ़ अन्धकार उत्पन्न कर रखा था, जिनका शब्द अत्यन्त विकृत था तथा जो महाविनाशकी सूचना दे रहे थे ऐसे भयंकर गीध आकाश में उड़ रहे थे ||७०|| इस प्रकार क्रूर शब्द करते तथा भयकी सूचना पृथ्वी तथा आकाशमें चलनेवाले अन्य अनेक पक्षी व्याकुल हो रहे थे || ७१ ॥ शूरवीरताके बहुत
देते हुए
१. ह्लदन म. । २. राक्षसनाशाय म. ।
३६५

Translation AI Generated

## The Fifty-Seventh Chapter

**58.** The Samantas, such as Hladan, Chapal, Chol, Chal, and Chanchal, mounted on resplendent chariots, adorned with elephants and other animals, set out.

**59.** Gautama Swami said, "O Srenic! How many prominent men shall be mentioned by name? Wise men say that there were a total of four and a half crore Kumaras at that time."

**60.** All these Kumaras were of pure Rakshasa lineage, possessed equal prowess, renowned for their glory, and adorned with virtues.

**61.** Surrounded by these Kumaras, eager for battle, the mighty and handsome Kumaras, like Meghavahan and others, also set out.

**62.** Indrajit, who was like the Sun in brilliance and most dear to Ravana, a wise and valiant warrior, set out, resembling Jayanta.

**63.** Kumbhakarna, wielding the Trishula weapon, mounted on the great Jyotiprabha chariot, which shone like the Sun, set out.

**64.** Shakravakrama, who was like Indra in prowess and shone like the Sun, mounted on the Pushpaka chariot, which resembled the peak of Mount Meru and was renowned in the three worlds, set out.

**65.** Ravana, with his army, whose weapons shone brightly, covered the sky and earth, and set out, his radiance resembling the rays of the Sun.

**66.** The Samantas set out on various vehicles, such as chariots, elephants, lions, boars, deer, camels, birds, bulls, camels, horses, and buffaloes, born in water, land, and the sea.

**67.** The lords of the celestial beings, who were enraged at the Bhāmandala and Sugriva, and who were well-wishers of Ravana, set out.

**68.** Then, from the south, fearsome bears, roaring loudly, were seen, ready to stop the journey, standing in a circle.

**69.** Fearsome vultures, with their wings creating dense darkness, their cries distorted, and announcing great destruction, were flying in the sky.

**70.** Other cruel birds, crying out and announcing fear, were also agitated, both terrestrial and aerial.

**71.** The Rakshasa army, filled with pride in their valor, even though they were inauspicious, set out to fight, their great army surging forward.

**72.**