Padmapuran Part 1

SR No.: 001822
Original Sutra Author: Dravishenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2000
Total Pages: 604
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 15 MB

Page 264

पद्मपुराणे
सूक्ष्मासु मद्वियुक्तासु धर्मानुगुणभूमिषु । मुनिभिर्विमलाचारैः सेवितासु महात्मभिः ॥ ९३ ॥ विहरन् सर्वजीवानां दयमानः पिता यथा । बाह्येन तर्पसान्तःस्थं वर्द्धयन् सततं तपः ॥९४॥ आवासतां महर्द्धानां परिप्राप्तः प्रशान्तधीः । तपः श्रिया परिष्वक्तः परया कान्तदर्शनः ॥ ९५ ॥ उच्चैरुच्चैर्गुणस्थान सोपानारोहणोद्यतः । भिन्नाध्यात्माखिल ग्रन्थग्रन्थिर्ग्रन्थविवर्जितः ॥९६॥ श्रुतेन सकलं पश्यन् कृत्याकृत्यं महागुणः । महासंवरसंपन्नः शातयन् कर्मसंततिम् ॥९७॥ प्राणधारणमात्रार्थं भुञ्जानः सूत्रदेशितम् । धर्मार्थं धारयन् प्राणान् धर्मं मोक्षार्थमर्जयन् ॥ ९८ ॥ आनन्दं भव्यलोकस्य कुर्वन्नुत्तमविक्रमः । चरितेनोपमानत्वं जगामासौ तपस्विनाम् ॥९९॥ दशग्रीवाय सुग्रीवो वितीर्य श्रीप्रमां सुखी । चकारानुमतस्तेन राज्यमागतमन्वयात् ॥१००॥ विद्याधरकुमार्यो या द्यावाभूमौ मनोहराः। दशाननः समस्तास्ताः परिणिन्ये पराक्रमात् ॥१०१॥ नित्यालोकेऽथ नगरे नित्यालोकस्य देहजाम् । श्रीदेवी लब्धजन्मानं ' नाम्ना रत्नावलीं सुताम् ॥ १०२ ॥ उपयम्य पुरीं यातो निजां परमसंमदः । नभसा मुकुटन्यस्तरत्नरश्मिविराजिना ॥ १०३ ॥ सहसा पुष्पकं स्तम्भमारैमानसचञ्चलम् । मेरोरिव तटं प्राप्य सुमहद्वायुमण्डलम् ||१०४॥ तस्योच्छिन्नगतेः शब्दे ँ भग्ने घण्टादिजन्मनि । वैलक्ष्यादिव संजातं मौनं पिण्डिततेजसः ॥ १०५ ॥
४
प्रवृत्तिमालोक्य विमानं कैकसीसुतः । कः कोऽत्र भो इति क्षिप्रं बभाण क्रोधदीपितः ॥ १०६ ॥ मारीचस्तत आक्षौ सर्ववृत्तान्तकोविदः । शृणु देवैष कैलासे स्थितः प्रतिमया मुनिः ॥ १०७ ॥
२१४
वह जीवोंपर पिता के समान दया करता था । बाह्य तपसे अन्तरंग तपको निरन्तर बढ़ाता रहता था ||९३-९४ || बड़ी-बड़ी ऋद्धियोंकी आवासताको प्राप्त था अर्थात् उसमें बड़ी-बड़ी ऋद्धियाँ निवास करती थीं, प्रशान्त चित्त था, उत्कृष्ट तपरूपी लक्ष्मीसे आलिंगित था, अत्यन्त सुन्दर था ||१५|| ऊँचे-ऊँचे गुणस्थानरूपी सीढ़ियोंके चढ़ने में उद्यत रहता था, उसने अपने हृदय में समस्त ग्रन्थोंकी ग्रन्थियाँ अर्थात् कठिन स्थल खोल रखे थे, समस्त प्रकार के परिग्रहसे रहित था ||२६|| वह शास्त्रके द्वारा समस्त कृत्य और अकृत्यको समझता था । महागुणवान् था, महासंवरसे युक्त था, और सन्ततिको नष्ट करनेवाला था || ९७|| वह प्राणोंकी रक्षाके लिए ही आगमोक्त विधिसे आहार ग्रहण करता था, धर्मके लिए ही प्राण धारण करता था और मोक्षके लिए ही धर्मका अर्जन करता था || ९८ || वह भव्य जीवोंको सदा आनन्द उत्पन्न करता था, उत्कृष्ट पराक्रमका धारी था और अपने चारित्रसे तपस्वीजनोंका उपमान हो रहा था || १९||
इधर सुग्रीव दशाननके लिए श्रीप्रभा बहन देकर उसकी अनुमतिसे सुखपूर्वक वंशपरम्परागत राज्यका पालन करने लगा || १०० ॥ पृथ्वीपर विद्याधरोंको जो सुन्दर कुमारियाँ थीं दशाननने अपने पराक्रमसे उन सबके साथ विवाह किया || १०१ ॥ अथानन्तर एक बार दशानन नित्यालोक नगर में राजा नित्यालोककी श्रीदेवी से समुत्पन्न रत्नावली नामकी पुत्रीको विवाह कर बड़े हर्ष के साथ आकाशमार्गंसे अपनी नगरीकी ओर आ रहा था । उस समय उसके मुकुटमें जो रत्न लगे थे उनकी किरणोंसे आकाश सुशोभित हो रहा था || १०२ - १०३ || जिस प्रकार बड़ा भारी वायुमण्डल मेरुके तटको पाकर सहसा रुक जाता है उसी प्रकार मनके समान चंचल पुष्पक विमान सहसा रुक गया ||१०४ || जब पुष्पक विमानकी गति रुक गयी और घण्टा आदिसे उत्पन्न होनेवाला शब्द भंग हो गया तब ऐसा जान पड़ता था मानो तेजहीन होनेसे लज्जाके कारण उसने मौन ही ले रखा था ||१०५|| विमानको रुका देख दशाननने क्रोधसे दमकते हुए कहा कि अरे यहाँ कौन है ? कौन है ? ||१०६|| तब सर्वं वृत्तान्तको जाननेवाले मासेचने कहा कि हे देव ! सुनो, यहाँ कैलास पर्वत पर १. सूक्ष्मप्राणिरहितासु । २. तपसान्तस्थं म । ३. परिक्रमात् म. । ४. रम्भावलीं म । ५. विराजिताम् म. । ६. जगाम । ७. शब्दभग्ने ।

Translation AI Generated

In the Padma Purana,
(93) He, dwelling in subtle, pure, and Dharma-aligned lands, was served by great souls, the Munis of immaculate conduct.
(94) He, like a father, showed compassion to all beings, constantly nurturing inner tapas with external tapas.
(95) He, with a tranquil mind, attained the abode of great wealth, embraced by the splendor of tapas, radiant with supreme beauty.
(96) He, striving to ascend the steps of high and higher virtues, was free from all knots of the scriptures, his inner self being untied.
(97) He, with great qualities, saw everything through the scriptures, discerning right and wrong actions, endowed with great restraint, destroying the lineage of karma.
(98) He, for the sole purpose of sustaining life, partook of food as prescribed by the Sutras, sustaining life for Dharma, and acquiring Dharma for liberation.
(99) He, performing excellent deeds, brought joy to the world of the blessed, becoming a model for the ascetics through his conduct.
(100) Sugriva, having given Sri Prabha to Dashagriva, happily ruled the kingdom inherited from his lineage, with his permission.
(101) Dashagriva, through his prowess, married all the beautiful daughters of the Vidyadharas on earth.
(102) Then, in the city of Nityaloka, Dashagriva married Ratnavalli, the daughter born to the queen of Nityaloka, and set out for his own city with great joy.
(103) The sky was adorned with the rays of the jewels adorning his crown.
(104) Just as a great wind stops upon reaching the shore of Mount Meru, so too did the Pushpaka chariot, as fickle as the mind, suddenly stop.
(105) When the Pushpaka chariot stopped, and the sound produced by the bells and other things was broken, it seemed as if, due to the loss of its brilliance, it had become silent out of shame.
(106) Seeing the chariot stop, the son of Kaikasi, filled with anger, asked, "Who is here? Who is here?"
(107) Then Maricha, knowing all things, said, "O Deva, listen! This is the Muni, the image of the one who resides on Mount Kailasa."