SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 431
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जीवतत्त्वप्रदीपिका ३७३ णियखेत्ते केबलिदुगविरहे णिक्कमणपहुडि कल्लाणे । परखेत्ते संवित्ते जिण जिणघरवंदणटुं च ॥२३६।। निजक्षेत्रे केवलियुगविरहे निष्क्रमणप्रभृतिकल्याणे । परक्षेत्रे संवृत्ते जिनजिनगृहवंदनाथं च ॥ निजक्षेत्रे स्ववृत्याधारदेशदोळु केवलियुगरहितमागि केवलिश्रुतकेवलिगळ्गभावमागि परक्षेत्र औदारिकशरीरगमनागोचरमप्प दूरक्षेत्रदोळु केवलिश्रु तकेवलिगळं तीर्थकरपरिनिष्क्रमणप्रभृतिविकल्याणंगळं संवृत्ते वर्तमाने सति प्रत्तिसुतंविरलुमसंयमपरिहरणार्थमुं संदेहविनाशार्थ, जिनवंदनाथं जिनगहवंदनात्थं गंतुमुद्यक्तमप्प प्रमत्तसंयतंगाहारकशरीरमक्कं । उत्तम अंगम्मि हवे धादुविहीणं सुहं असंघडणं । सुहसंठाणं धवलं हत्थपमाणं पसत्थुदयं ।।२३७॥ उत्तमांगे भवेद्धातुविहीनं शुभं असंहननं । शुभसंस्थानं धवलं हस्तप्रमाणं प्रशस्तोदयं ॥ १० तदा तदाहारकशरीरमें तुटे दोड धातुविहीनं रसादिसप्तधातुरहितमुं शुभं शुभनामकर्मोदयापादितप्रशस्तावयवंगळनुदूं। असंहननं रहितास्थिबंधनमुळ्ळु, शुभसंस्थानं शुभं प्रशस्तं समचतुरस्राख्यं संस्थानमंगोपांगविन्यासो यस्य तच्छुभसंस्थानं । धवलं चंद्रकांतनिम्मितदंतति विशदमुं । हस्तप्रमाणं चतुर्विशतिव्यवहारांगुलप्रमितमुं । प्रशस्तोदयं अध्रुवोदयप्रकृतिगोळु निजक्षेत्रे स्ववृत्त्याधारदेशे केवलियुगरहिते-केवलिश्रुतकेवलिद्वयाभावे, परक्षेत्रे औदारिकशरीरगमना- १५ गोचरे दूरक्षेत्र केवलिश्र तकेवलिद्वये तीर्थकरपरिनिष्क्रमणादिकल्याणत्रये च संवृत्ते वर्तमाने सति असंयमपरिहरणार्थ सन्देहविनाशनार्थ जिनजिनगृहवन्दनाथं च गन्तुं समुद्युक्तस्य प्रमत्तसंयतस्य आहारकशरीरं भवति ॥२३६॥ तदाहारकशरीरं कथंभूतं ? धातुविहीनं रसादिसप्तधातुरहितं, शुभं शुभनामकर्मोदयापादितप्रशस्तावयवविशिष्टं, असंहनन-अस्थिबन्धनरहितं, शुभसंस्थान-प्रशस्तसमचतुरस्रसंस्थानांगोपाङ्गविन्यासयुतं, धवलंचन्द्रकान्तनिर्मितमिवातिविशदं, हस्तप्रमाणं चतुर्विंशतिव्यवहाराङ्गलप्रमितं प्रशस्तोदयं अधू वोदयप्रकृतिषु होता है, तब उस सन्देहको दूर करने के लिए ऋद्धिप्राप्त प्रमत्तसंयतके आहारक शरीर प्रकट होता है ।।२३५।। निजक्षेत्र अर्थात् मुनिके अपने रहनेके देशमें केवली और श्रुतकेवली दोनोंका ही अभाव होनेपर तथा परक्षेत्र अर्थात् औदारिक शरीरसे जाना जहाँ सम्भव नहीं है, ऐसे २५ दूरवर्ती क्षेत्र में केवली, श्रुतकेवलीके होनेपर या तीर्थकरके तप आदि तीन कल्याणक होनेपर असंयमके परिहारके लिए, सन्देहको नष्ट करने के लिए तथा जिनदेव और जिनालयोंकी वन्दनाके लिए जानेको उद्यत प्रमत्त संयतके आहारक शरीर होता है ।।२३६।। वह आहारकशरीर रस आदि सात धातुओंसे रहित होता है, शुभ अर्थात् शुभ नामकर्मके उदयसे प्राप्त प्रशस्त अवयवोंसे विशिष्ट होता है, अस्थिबन्धनसे रहित होता है, प्रशस्त ३० समचतुरस्र संस्थान सहित अंगोपांगकी रचनासे युक्त होता है, धवल अर्थात् चन्द्रकान्तमणिसे निर्मितकी तरह अत्यन्त स्वच्छ होता है, हस्त प्रमाण अर्थात् चौबीस व्यवहारांगुल परिमाणवाला होता है। प्रशस्तोदय अर्थात् अध्रुवोदयी प्रकृतियोंमें आहारकशरीर, आहारक१. आत्मांगुलमिति भावः । २० Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001816
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages564
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy