SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 391
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३३३ कर्णाटवृत्ति जीवतत्त्वप्रदीपिका त्रसनालिबाह्यदोळमात्म प्रदेशप्रसर्पणलक्षणमप्प समुद्घातम माळकुम दितु केवलिगं त्रसनालिबाह्यदोळस्तित्वं सिद्धर्म दितु शास्त्रकारन तात्पर्य्य । अनंतरं वनस्पतियंते परवु जीवंगळगं प्रतिष्ठिताप्रतिष्ठितविभागमं पेन्दपं । पुढवीयादिचउण्हं केवलियाहारदेवाणिरयंगा। अपदिविदा णिगोदहि पदिद्विदंगा हवे सेसा ॥२०॥ पृथिव्यादिचतुर्णा केवल्याहारदेवनारकांगानि । अप्रतिष्ठितानि खलु निगोदैः प्रतिष्ठितांगानि शेषाणि ॥ पृथिव्यप्तेजोवायुकायिकंगळ नाल्कुं तेरद जीवंगळंगगळं केवलियाहारकदेवनारकांगंगळं बादरनिगोदजीवशरीरंगन्दिं अप्रतिष्ठितंगळनाश्रितंगळेबुदत्थं। शेषंगळऽप्रतिषिद्धवनस्पतिकायिकशरीरंगळं द्वित्रिचतुःपंचेंद्रियतिर्यग्जीवशरीरगळुमवशिष्टमनुष्यजीवशरीरंगळं बादरनिगोदजीव १० शरीरंगाळदं प्रतिष्ठितंगळुमाश्रितंगळु । अनंतरं स्थावरकायिकंगळ्गेयं त्रसकायिकंगळ्गेयुं शरीरसंस्थानं पेळ्दपं : मसुरंबुबिंदुसूई कलावधयसण्णिहो हवे देहो । पृढवीयादि चउण्हं तरुतसकाया अणेयविहा ॥२०१॥ ___ मसूरांबुबिंदु सूचोकलापध्वजसंनिभो भवेद्देहः । पृथिव्यादिचतुर्णा तरुत्रसकाया १५ अनेकविधाः॥ केवलीकवाटाद्याकारण बसनालिबाह्य आत्मप्रदेशप्रसर्पणलक्षणसमद्धातं करोतीति तस्य केवलिनोऽपि सनालिबाह्येऽप्यस्तित्वं सिद्धमिति शास्त्रकारस्य तात्पर्यम् ॥१९९॥ अथ वनस्पतिवदन्येषामपि जीवानां प्रतिष्ठिताप्रतिष्ठितविभागं कथयति पथिव्यप्तेजोवायकायिकचतुर्विधजीवाङ्गानि केवल्याहारकदेवनारकाङ्गानि च बादरनिगोदजीवशरीरैर-१० प्रतिष्ठितानि अनाश्रितानीत्यर्थः । शेषाणि अप्रतिषिद्धवनस्पतिकायिकशरीराणि द्वित्रिचतुःपञ्चेन्द्रियतिर्यग्जीवशरीराणि अवशिष्टमनुष्यजीवशरीराणि च बादरनिगोदजोवशरीरैः प्रतिष्ठितानि-आश्रितानि भवन्ति ॥२०॥ अथ स्थावरकायिकानां त्रसकायिकानां च शरीरसंस्थानमाह wwwwwwwwwwwwwww हुआ। जो केवली कपाट आदिके आकाररूपसे त्रसनालीके बाहर आत्माके प्रदेशोंके फैलावरूप समुद्घातको करता है, उस केवलीका भी त्रसनालीके बाह्य क्षेत्रमें अस्तित्व सिद्ध है। यह २५ ग्रन्थकारका तात्पर्य है ।।१९९।। वनस्पतिकी तरह अन्य जीवोंके भी प्रतिष्ठित-अप्रतिष्ठित भेद कहते हैं पृथिवीकायिक, अप्कायिक, तेजस्कायिक, वायुकायिक इन चार प्रकारके जीवोंके शरीर, केवलीका शरीर, आहारकशरीर, देवों और नारकियोंका शरीर, बादरनिगोद जीवोंके शरीरसे अप्रतिष्ठित हैं। इन शरीरोंमें उनका वास नहीं है। शेष सप्रतिष्ठित प्रत्येक वनस्पति- ३० कायिक शरीर, दोइन्द्रिय, तेइन्द्रिय, चतुरिन्द्रिय, पंचेन्द्रिय तियच जीवोंके शरीर, ऊपर कहेसे बाकीके मनुष्योंके शरीर बादर निगोद शरीरोंसे प्रतिष्ठित हैं। उनमें उनका वास है ।।२००।। आगे स्थावरकायिकों और त्रसकायिकोंके शरीरका आकार कहते हैं Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001816
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages564
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy