SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 291
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जोवतत्त्वप्रदीपिका २३३ तिविकप्पमंगुलं तं उच्छेह पमाण अप्प अंगुलयं । परिभासाणिप्पणं होदि हु उस्सेहसूचि अंगुलयं ॥-[ति. प. १।१०७ ] मत्तमा अंगुलं त्रिविकल्पमक्कु मुत्सेधप्रमाणात्मांगुलमेंदितुमिवरोळ् प्रथमोद्दिष्टपरिभाषानिष्पन्नांगुलमुत्सेध सूच्यंगुलमकुं। तच्चिय पंचसयाई अवसप्पिणि-पढम-भरहचक्किस्स। अंगुलमेक्कं जं जिय तं तु पमाणंगुलं होदि ॥-[ ति. प. १।१०८ ] आ उत्सेधसूच्यंगुलंगळेनूरु कोंडदोंदु भरतक्षेत्रदवसप्पिणीकालद प्रथमचक्रवत्तिय अंगुलमक्कुमदु ताने मत्त प्रमाणांगुलमें बपेसरनुळ्ळुदक्कुं। जस्सि जस्सि काळे भरहेरावदमहीसु जे मणुवा।। तस्सि तस्सि ताणं अंगुलमादंगुलं णाम ॥-[ति. प. १।१०९]. आवाव कालदोळु भरतैरावतमहीगळोळाक्कलंबर्मनुष्यरुगळा आ कालदोळा मनुष्य- " रुगळंगुलमदात्मांगुलम बुदक्कं । उच्छेह अंगुळेण य सुराण णरतिरिय णारयाणं च । उस्सेह जाण भावण चउदेवणिकेदणयराणं ॥-[ति. प. १।११० ] देवमनुष्यतिर्यग्नारकरुगळ शरीरोत्सेधंगळं भावनादि चतुविधदेवर्कळ नगरंगळोळगण- १५ निकेतनंगळुमुत्सेधांगुलदिदं पवणिशल्पडुवुवु। दीवोवहिसेलाणं वेदीण णदीण कुंड जगदीणं । वस्साणं च पमाणं होदि पमाणंगुलेणेव ॥-[ ति. प. १।१११ ] द्वीपोदधिशैलंगळ वेदिगळ नदिगळ कुंडंगळ जगतिगळ वर्षगळ प्रमाणंगळनितुं प्रमाणांगुलदिद मेयप्पुवु। भिंगारकलसदप्पणधणुहपडहजुगाण सयणसगडाणं । हलमुसलसत्तितोमरसिंहासण बाणणालि अक्खाणं ॥ चामरदंहिपीढच्छत्ताणं णरणिवासणयराणं । • संखा ॥-[ति. प. ११११२-११३ ] भंगारकलशदर्पणधनुःपटहयुगशयनशकटहलमुशलशक्तितोमरसिंहासनबाणलक्षनाळि चामर- १ दुंदुभिपीठछत्रनरनिवासनरनगरोद्यान प्रभृतिगळ संख्येयात्मांगुलदिद मेयमक्कुं। भंगारकलशदर्पणधनुःपटहयुगशयनशकटहलमुशलशक्तितोमरसिंहासनबाणाक्षनालिचामरदुन्दुभिपीठछत्रनरनिवासनगरनगोद्यानादयो वर्ण्यन्ते । षडङ्गुलैः पादस्ततो वितस्तिः हस्तः किष्कुः दण्डश्चेति चत्वारोऽपि द्विगुणा द्विगुणा भवन्ति । द्विसहस्रदण्डैः क्रोशः चतुभिः क्रोशैर्योजनम् । प्रमाणयोजनागाधव्यासो वृत्तो गर्तः, उत्तमभोगआदिके प्रमाणका कथन किया जाता है। भरत और ऐरावत क्षेत्रके मनुष्योंका अपने-अपने वर्तमानकालमें जो अंगुल होता है ,वह आत्मांगुल है । उससे झारी, कलश, दर्पण, धनुष, ढोल, जुआ, शय्या, गाड़ी, हल, मूसल, शक्ति, भाला, सिंहासन, बाण, पासे, नाली, चमर, दुन्दुभि, आसन, छत्र, मनुष्योंके निवास, नगर, उद्यान आदिके प्रमाणका कथन किया जाता है। छह अंगलका एक पाट होता है। उससे वितस्ति. हाथ. चार हाथ (२४ अंगल) और दण्ड ये चारों दने-दने होते हैं। दो हजार दण्डका एक कोस, और चार कोसका एक योजन होता है। प्रमाणांगुलसे निष्पन्न योजन प्रमाण चौड़ा और गहरा गोल गड्डा करो। उसे उत्तम- २५ भोगभूमिके मेढ़ेके युगलके जन्मसे एक दिनसे लेकर सात दिनके रोमोंके अग्रभागोंको, उज्ज Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001816
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages564
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy