SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 184
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १२६ गो० जीवकाण्डे अणुलोहं वेदंतो जीवो उवसामगो व खवगो वा । सो सुहुमसांपराओ जहखाएणूणओ किंचि ॥६०॥ अणुलोभं वेदयमानो जोव उवशमकः क्षपको वा। स सूक्ष्मसांपरायो यथाख्यातेनोनकः किंचित् ॥ अनिवृत्तिकरणचरमसमयस्थितजीवननंतरसमयदोळु सूक्ष्मसांपरायगुणस्थानमं ५ पोद्दि सूक्ष्मकृष्टिगतलोभकषायोदयमननुभविसुवुपशमकनुं क्षपकनु मेणु सूक्ष्मसांपरायने दितु परमागमदोळ प्रख्यातनाद नातने सामायिकच्छेदोपस्थापनसंयमंगळ विशुद्धियं नोडलनंतगुणविशुद्धि सूक्ष्मसांपरायसंयमसंपन्ननु यथाख्यातचारित्रसंपन्ननं नोडल्किचिन्यूननक्कुं। सूक्ष्मः सूक्ष्मकृष्टिगतस्सांपरायो लोभकषायो यस्यासौ सूक्ष्मसांपरायः एंदितन्वर्थसंशयिदं व्यपदेशिसल्पढें ॥ अनंतरमुपशांतकषायगुणस्थानस्वरूपनिर्देशार्थमी सूत्रावतारं कदकफलजुदजलं वा सरए सरवाणियं व णिम्मलए । सयलोवसंतमोहो उवसंतकसायो होदि ॥६१।। कतकफलयुतजलवत् शरवि सरः पानीयवग्निम्मले सकलोपशान्तमोहः उपशान्तकषायो भवति ॥ १५ एंतु कतकफलचूर्णयुतं जलं प्रसन्नं मेणभ्रकलंकरहितमप्प शरत्कालदोनु सरापानीयं प्रसन्नं अंते साकयदिदमुपशांतमोहनीयमनळळमुपशांतकषायनक्कं। उपशांताः साकल्येनोदया__ऽयोग्याः कृताः कषायनोकषायाः येनासावुपशांतकषायः एंदितु माडिद निरुक्तियिदमत्यंतप्रसन्नचित्तते सूचिसल्पटुदु ॥ अनिवृत्तिकरणचरमसमयानन्तरं सूक्ष्मसांपरायगुणस्थानं प्राप्य सूक्ष्मकृष्टिगतलोभं अनुभवन् उपशमकः २० क्षपको वा सूक्ष्मसांपराय इत्याख्यायते । स एव सामायिकछेदोपस्थापनसंयमविशुद्धितोऽतिविशुद्धिसूक्ष्मसांपराय संयमसंपन्नः यथाख्यातचारित्रसंपन्नात किंचिद्धीनो भवति । सक्षमः कृष्टिगतः सांपरायो लोभकषायो यस्यासी सूक्ष्मसांपराय इत्यन्वर्थनामत्वात् ।।६०॥ अथोपशान्तकषायगुणस्थानस्वरूपं निर्दिशति ___ यथा कतकफलचूर्णयुतं जलं प्रसन्नं अथवा अभ्रकलंकरहितशरत्काले सरःपानीयं प्रसन्नं तथा साकल्येन उपशान्तमोहनीयः उपशान्तकषायो भवति । उपशान्ताः-साकल्येन उदयायोग्याः कृताः कषायनोकषाया येन ___अनिवृत्तिकरणके अन्तिम समयके अनन्तर सूक्ष्मसाम्पराय गुणस्थानको प्राप्त करके सूक्ष्मकृष्टिको प्राप्त लोभके उदयको भोगनेवाला उपशमक अथवा झपक जीव सूक्ष्म साम्पराय कहा जाता है। वही जीव सामायिक और छेदोपस्थापना संयमकी विशुद्धिसे अतिविशुद्ध सूक्ष्म साम्पराय संयमसे सम्पन्न हुआ यथाख्यात चारित्रसे सम्पन्न जीवसे कुछ हीन होता है। जिसका साम्पराय अर्थात् लोभकषाय सूक्ष्म अर्थात् सूक्ष्मकृष्टिको प्राप्त है ,वह सूक्ष्म३० साम्पराय है । इस प्रकार यह नाम सार्थक है ॥६०॥ आगे उपशान्त कषाय गुणस्थानका स्वरूप कहते हैं जैसे कतकफलके चूर्णसे युक्त जल निर्मल होता है अथवा मेघपटलसे रहित शरत् ऋतुमें जैसे सरोवरका जल ऊपरसे निर्मल होता है ,वैसे ही पूर्णरीतिसे मोहको उपशान्त करनेवाला उपशान्त कषाय होता है। जिसने कषाय नोकषायोंको उपशान्त अर्थात् पूर्णरूपसे Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001816
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages564
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy