SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 115
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जीवतत्त्वप्रदीपिका सत्तण्हं उवसमदो उवसमसम्मो खयादु खइयो य । विदियकसायुदयादो असंजदो होदि सम्मो हु ॥२६॥ सप्तानामुपशमतः उपशमसम्यक्त्वं क्षयात् क्षायिकं च। द्वितीयकषायोदयात् असंयतो भवति सम्यग्दृष्टिः॥ स्फुटं । न विद्यते अंतः अवसानं यस्य तदनन्तरं मिथ्यात्वं तदनुबध्नातीत्येवं शीलमनंतानुबंधि। इंतप्पनंतानुबंधि कषायचतुष्कम मिथ्यात्वसम्यग्मिथ्यात्वसम्यक्त्वप्रकृतियेंब ५ वर्शनमोहत्रयममें दितु सप्तप्रकृदिगळ सर्वोपशमदिनौपशमिकसम्यक्त्वं पुटुगुमंत्तया सप्तप्रकृतिगळ क्षयदत्तणिदं क्षायिकसम्यक्त्वमक्कुमीयुभयसम्यक्त्व, निर्मलमक्कुमके दो शंकादिमलंगळ लेशक मप्पडमसंभवमप्पुरिदं । अंते निश्चलमुमक्कुमेके दोडामागमपदार्थविषयश्रद्धा विकल्पं गेळोल्लियुमस्खलनमंटप्पुरिदमंत गाढमुमैक्कुमक दोडाप्तादिगळोळु तीव्ररुचिसंभवमुंटप्पुरिदं। मला यमुमावप्रकारदिदमॅक्कुमक दोडं सम्यक्त्वप्रकृत्युदयाक्किल्लियत्यंताभावदणिदमेंदरि- १. वृद् । इंतुक्तंगळप्प मुरुसम्यक्त्वंगाळवं परिणतनप्प सम्यग्दष्टिद्वितीयकषायंगलप्प अप्रत्याख्यानावरणकोषमानमायालोभंगळन्यतमोदविंदमसंयतनक्क॥ अनंतरं तत्त्वार्थश्रद्धानक्के ग्रहणत्यागावसरप्रदर्शनार्थमी गाथाद्वयमं पेळ्दपं । संभव न विद्यते अन्तः अवसानं यस्य तदनन्तं मिथ्यात्वं, तदनुबघ्नन्तीत्येवंशीला अनन्तानुबन्धिनः क्रोधमानमायालोभाः, मिथ्यात्वसम्यग्मिथ्यात्वसम्यक्त्वप्रकृतिनामदर्शनमोहत्रयं चेति सप्तप्रकृतीनां सर्वोपशमेनौपशमिक- १५ सम्यक्त्वमुत्पद्यते । तथा तासामेव सप्तप्रकृतीनां क्षयात् क्षायिकं सम्यक्त्वं भवति । इदमुभयसम्यक्त्वमपि निर्मलं भवति शङ्कादिमललेशस्याप्यनुत्पत्तिसंभवात् । तथा निश्चलं भवति. आप्तागमपदार्थविषयश्रद्धानविकल्पेषु क्वचिदपि स्खलनाभावात् । तथा गाढं भवति आप्तादिषु तीव्ररुचिसंभवात् । इदं मलासंभवादित्रयं तु सम्यक्त्वप्रकृत्युदय स्यात्रात्यन्ताभावादिति ज्ञातव्यं । एवमुक्तत्रिविधसम्यक्त्वैः परिणतसम्यग्दष्टिः द्वितीयकषायाणां अप्रत्याख्यानावरणक्रोधमानमायालोभानामन्यतमोदयेन असंयतो भवति ॥२६॥ अथ तत्त्वार्थश्रद्धानस्य ग्रहणत्यागावसर २० गाथाद्वयेन प्ररूपयति - जिसका अन्त नहीं है,उसे अनन्त कहते हैं । अनन्त अर्थात् मिथ्यात्व, उसका आश्रय पाकर जो बँधती है, वह अनन्तानुबन्धी क्रोध, मान, माया, लोभ तथा मिथ्यात्व, सम्यक् मिथ्यात्व और सम्यक्त्वप्रकृति नामक तीन दर्शनमोह, इन सात प्रकृतियोंके सर्वोपशमसे औपशमिक सम्यक्त्व उत्पन्न होता है । तथा उन्हीं सात प्रकृतियोंके क्षयसे क्षायिक सम्यक्त्व २५ होता है । ये दोनों भी सम्यक्त्व निर्मल होते हैं। इनमें शंकादि मलका लेश भी उत्पन्न नहीं । होता । तथा निश्चल होते हैं। क्योंकि आप्त, आगम और पदार्थ विषयक श्रद्धानके विकल्पोंमें कहीं भी स्खलन नहीं होता । तथा गाढ़ होते हैं। क्योंकि आप्त आदिमें तीव्र रुचि होती है। इन तीनों मलोंके न होनेका हेतु यह है कि इन दोनों सम्यक्त्वोंमें सम्यक्त्व प्रकृतिके उदयका अत्यन्ताभाव है। इस प्रकार ऊपर कहे गये तीन प्रकारके सम्यक्त्वोंसे परिणत सम्यग्दृष्टि १० दूसरी कषाय अप्रत्याख्यानावरण क्रोध-मान-माया लोभमें से किसी एक कषायका उदय होनेसे असंयत होता है ॥२६॥ आगे दो गाथाओंसे तत्त्वार्थ श्रद्धानके ग्रहण और त्यागका अवसर कहते हैं१. मगलोलेल्लियु । २. म कुमतेंदो । ३. म क्कुमेंदोडे । ४. क दृष्टि अप्र । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001816
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages564
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy