________________
३७६ )
छक्खंडागमे संतकम्म
तस्स अधिच्छावणा-णिक्खेवफद्दयाणं संभवुवलंभादो।
एत्थ अप्पाबहुअं- पदेसगुणहाणिढाणंतरं थोवो । जहण्णओ णिवखेवो अणंतगुणो। जहणिया अधिच्छावणा अणंतगुणा। उक्क० अधिच्छावणा अणंतगुणा । उक्कस्सयमणभागखंडयं विसे० । उक्कस्सओ णिक्खेवो विसेसाहिओल, ओकड्ड. णादो. चरिमफद्दयस्स अधिच्छावणफद्दय-णिक्खेवाणमभावादो। तदो जहण्णय णिक्खेवं जहण्णं च अधिच्छावणं ओसक्किऊण* जं फद्दयं चरिमफद्दयादो ट्ठिदं तमोकड्डिज्जदि*।
ओकड्डणादो उक्कडुणादो च जहण्णओ णिक्खेवो तुल्लो, सो थोवो। ओकडुणादो जहणिया अधिच्छावणा, उक्कड्डणादो च अणुक्कस्स-जहण्णाजहण्णअधिच्छावणाए चरिमफद्दयसलागा वि, उक्कड्डुणादो च उक्कस्सओ णिक्खेवो तुल्लो अणंतगुणो*।
यहां अल्पबहुत्व- प्रदेशगुणहानिस्थानान्तर स्तोक हैं। जघन्य निक्षेप अनन्तगुणा है । जघन्य अतिस्थापना अनन्तगुणी है । उत्कृष्ट अतिस्थापना अनन्तगुणी है । उत्कृष्ट अनुभागकाण्डक विशेष अधिक है। उत्कृष्ट निक्षेप विशेष अधिक है, क्योंकि, अपकर्षणकी अपेक्षा अन्तिम स्पर्धकका जो अतिस्थापना रूप स्पर्धक है और जिसका निक्षेप हुआ है, मात्र इन दोनोंका अभाव है। इसीलिये अन्तिम स्पर्धकसे जघन्य निक्षेप और जघन्य अतिस्थापनाको छोडकर जो स्पर्धक स्थित है उसका अपकर्षण किया जाता है।
__अपकर्षण और उत्कर्षण दोनोंकी अपेक्षा जघन्य निक्षेप तुल्य होकर स्तोक है। अपकर्षणकी अपेक्षा जघन्य अतिस्थापना व उत्कर्षणकी अपेक्षा अनुत्कृष्ट, जघन्य और अजघन्य अतिस्थापनाकी अन्तिम स्पर्धकशलाका भी, तथा उत्कर्षणकी अपेक्षा उत्कृष्ट निक्षेप तुल्य व अनंतगुणा है।
"कहतयमेत जहण्णानि याणि
४ ओकडणाए परूवणा। पढमफद्दयं ण ओकजिदि बिदियफदयं ण ओकडिज्जदि। एवमणताणि फहयाणि जहणिया अइच्छावणा, तत्तियाणि फयाणि ण ओकड्डिज्जंति । अण्णाणि अणंताणि फट्याणि जहण्णणिक्खेवमेताणि च ण ओकड्डिज्जति। जहण्णओ णिक वो जहष्णिया अइच्छावणा च तत्तियमेत्ताणि फद्दयाणि आदीदो अधिच्छिदूण तदित्थफद्दयमोकडिज्जइ। तेण परं सव्वाणि फद्दयाणि ओकडिज्जति। क.पा.सु.प. ३४६,४-१०.
* प्रतिषु 'थोवा' इति पाठः। एत्थ अप्पाबह अं। सव्वत्थोवाणि पदेसगणहाणिट्राणंतरफद्दयाणि । जहण्णओ णिक्खेवो अणंतगणो। जहणिया अइच्छावणा अणंतगणा । उक्कस्सयमणभागकंडयमणंतगुणं। उक्कस्सिया अइच्छावणा एगाए वग्गणाए ऊणिया। उक्कस्सणिक्खेवो विसेसाहिओ। उक्कस्सो बंधो विसेसाहिओ। क. पा.सु. ३४६, ११-१८. थोवं पएसगुणहाणिअंतरे दुसु जहगणणिक्वेवो। कमसो अणंतगुणिओ दुस् वि अइस्थावणा तुल्ला ॥ वावाएणणुभागक्कंडगमेक्काए वग्गणाऊणं । उक्कोसा णिक्खेवो ससंतबंधो य सविसेसो।। क. प्र. ३, ८-९. .ताप्रती 'उक्कड्डणादो' इति पाठः । * अ-काप्रत्योः 'ओकड्डिऊण' इति पाठः ।
*प्रतिष 'तमक्कडिज्जदि ' इति पाठः। * उक्कडुणाए परूवणा । चरिमफदयं ण उक्क डिज्जदि । दुचरिमफदयं पि ण उक्कड्डिज्जदि । एवमणंताणि फहयाणि ओसक्किऊण तं फदयमक्कडिज्जदि । सम्वत्थोवो जहणओ णिक्खेवो । जहणिया अइच्छावणा अणंतगणा । उक्स्स ओ णिक्वेवो अणंतगणो। उक्कस्सओ बंधो विसेसाहिओ। ओकडुणादो उक्कडुणादो च जहणिया अइच्छावणा तुल्ला। जहण्णओ णिक्खे वो तुल्लो ।। क. पा. सु. पृ. ३४८, जयधवल पू. १ से ११, १९-२८. चरिमं णोव्वट्टिज्जइ जावाणंताणि फड़गाणि ततो। उक्कस्सिय ओकडा (उच्वट्टइ ) एवं उव्वट्टणाईओ।। क. प्र. ३, ७.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org