Page Text
________________
प्रथम दिन-कृत्यप्रकाश ।
[ ૨૮૨ ]
ચડ્યો, અને વયથી તથા શીળથી સરખા એવા શોભતા ઘોડા ઉપર બેઠેલા શ્રેષ્ઠ મિત્રોની સાથે નગરથી બહાર નીકળે. ઇંદ્ર જેમ પિતાના ઉચૌથવા નામના અશ્વને ચલાવે છે, તેમ તે કુમાર, જેની બરાબરીને અથવા જેથી ચઢિયાતા લક્ષણવાળો ઘડે જગતમાં પણ નથી, એવા ઉશ્રવા સમાન તે ઘોડારૂપી રત્નને ઘેડા ફેરવવાના મેદાનમાં ફેરવવા લાગ્યો.
ડાદા એવા કુમારે તે ઘડાને આક્ષેપથી અનુક્રમે શેરિત, વવિગત, લુત, અને ઉત્તજિત એ ચાર ગતિમાં (ચાર પ્રકારની ચાલમાં) ચલાવ્યું. પછી શુક્લધ્યાન જીવને પાંચમી ગતિએ પહોંચાડે છે ત્યારે તે જીવ જેમ બીજા સર્વ જીવને પાછળ મૂકે છે, તેમ કુમારે તે ઘડાને આર્કદિત નામની પાંચમી ગતિએ પહોંચાડ્યો, ત્યારે તે ઘોડાએ બીજા સર્વ ઘોડાને પાછળ મૂકયા. એટલામાં શેઠના ઘરને વિષે પાંજરામાં રાખેલે એક બુદ્ધિ શાળી પોપટ હતો, તેણે કાર્યને પાર ધ્યાનમાં લઈ વસુસાર શેઠને કહ્યું કે, “હે તાત! આ મહારે ભાઈ રત્નસાર કુમાર હાલમાં અશ્વરત્ન ઉપર બેસીને ઘણું વેગથી જાય છે. કૌતુકને ઘણે રસિક એવો કુમાર ચાલાક મનને છે, ઘેડો પણ હરિ સરખે ઘણે ચાલાક અને ચાલતાં જબરા કૂદકા મારનારે છે, અને દૈવની ગતિ વીજળીના ચમકારા કરતાં પણ ઘણી વિચિત્ર છે, તેથી અમે જાણી શકતા નથી કે, આ કામનું પરિણામ કેવું આવશે ? સારા ભાગ્યને જાણે એક સમુદ્ર જ હાયની ! એવા હારા ભાઈનું અશુભ તો કઈ ઠેકાણે થાય જ નહીં, તથાપિ નેહવાળા લેકના મનમાં પિતાની જેના ઉપર પ્રીતિ હોય, તેવી બાબતમાં અશુભ કલ્પનાઓ આવ્યા વિના રહેતી નથી. સિંહ જ્યાં જાય ત્યાં પોતાની પ્રભુતા જ ચલાવે છે, તથાપિ તેની માતા સિંહણીનું મન પોતાના પુત્રના સંબંધમાં અશુભ કલ્પના કરી અવશ્ય દુઃખી થાય છે. એમ છતાં પણ પહેલાથી જ પોતાની શક્તિ પ્રમાણે યત્ના રાખવી એ બહુ સારી વાત છે. તળાવ મજબૂત હોય, તેવામાં જ પાળ બાંધવી, એ યુક્તિથી બહુ સારું દેખાય છે, માટે હે તાત! હે સ્વામિનું ! આપની આજ્ઞા થાય તે હું કુમારની ખેળ માટે એક પાળાની માફક તુરત જઉં. દેવ ન કર, અને કદાચ કુમાર ઉપર કાંઈ આપદા આવી પડે છે, હું હર્ષ ઉત્પન્ન કરનારાં વચન વગેરે સંભળાવી તેને સહાય પણ કરું.”
પછી શેઠના મનમાં જે અભિપ્રાય હતે તેને મળતી વાત કરનાર પિપટને શેઠે કહ્યું કે, “હે ભલા પિપટ ! તેં બહુ સારું કહ્યું. ત્યારું મન બહુ શુદ્ધ છે, માટે હે વત્સ ! હવે તું શીધ્ર જ. અને ઘણું વેગથી ગમન કરનાર એવા રત્નસાર કુમારને વિકટ માર્ગમાં સહાય કર. લક્ષમણ સાથે લેવાથી રામ જેમ સુખે પાછા આવ્યા, તેમ હારા જેવા પ્રિય મિત્ર સાથે હોવાથી તે કુમાર પિતાની વાંછા પૂર્ણ કરીને સુખે નિશ્ચયથી પાછો પિતાને થાનકે આવશે.” શેઠનાં એવાં વચન સાંભળી પિતાને કૃતાર્થ માનનારે તે માનવંત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001788 |
| Book Title | Shraddhavidhiprakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vikramvijay, Bhaskarvijay |
| Publisher | Vikram Vijayji and Bhaskar Vijayji |
| Publication Year | |
| Total Pages | 422 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Ritual_text, Religion, Ritual, & Vidhi |
| File Size | 9 MB |