________________
च त्रुटितायां कुत्रेति ?, उत्तर-पंचमीतिथिस्त्रुटिता भवति तदा तत्तपः पूर्वस्यां तिथौ क्रियते, " पूर्णिमायां च त्रुटितायां त्रयोदशीचतुर्दश्योः क्रियते, त्रयोदृश्यां विस्मृतौ तु प्रतिपद्यपि."
ભાવાર્થ-“પાંચમને ક્ષય હોય ત્યારે તેને તપ ક્યાં કરવો? અને પુનમને ક્ષય છતે તપ ક્યાં કરાય છે? ઉત્તર-પાંચમના ક્ષયમાં પાંચમન તપ તેની પહેલાંની તિથિમાં કરાય છે. અને પુનમને ક્ષય છતે પુનમને ત૫ તેરસ-ચૌદશમાં કરાય છે. પુનમનો તપ તેરસમાં કર ભૂલી જવાય તો એકમમાં પણ પુનમને તપ કરાય છે.”
૧. પાંચમને તપ પૂર્વતિથિમાં કરાય છે અને પૂનમને તપ તેરસ-ચૌદશમાં કરાય છે. તેરસમાં પુનમને તપ ભૂલાય તો એક મમાં પણ પુનમને તપ કરાય છે. એ પ્રકારના ઉત્તરથી એ સ્પષ્ટ છે કે–તેરસમાં ચૌદશને તપ અને ચૌદશમાં પુનમને તપ કરાતો હેતે કારણ કે જે તેમ હોય તો પાંચમમાં અપાયેલા “સત્તાક પૂર્વસ્યાં તિ વિય” એ પ્રકારના ઉત્તરથી પૂનમમાં પણ તત્ત: પૂર્વાચાં તિથ ચિત્તે “એજ ઉત્તર આપો
ઈતે હત” પરંતુ તે પ્રકારને ઉત્તર આપેલ ન હોવાથી સ્વયંસિદ્ધ છે કે- ય વિરકૃત સુ પ્રતિ”િ પુનમને ક્ષય છતે પુનમને તપ તે તેરસમાં કરાય. અને તેરસમાં પુનમનો તપ કરે ભૂલાય તો એકમમાં પણ પુનમને તપ કરી લેવો. ૨ “પુનમના ક્ષયમાં તેરશમાં ચૌદશને તપ અને ચૌદશમાં પુનમને
તપ કરાય અને ચૌદશને તપ તેરશે ભૂલાય તે પુનમનો તપ એકમે પણ કરાય” એ પ્રમાણે જે અર્થ કરાય છે તે કલ્પિત છે. કારણ કે–“કોરાં વિસ્મૃત તુ નિપા એ પ્રમાણે છેવટનું પદ હેવાથી “જે ચૌદશને ત૫ તેરસે ભૂલાયતો
હતા કારણ કે જિલે
પલાન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
