________________
કે વધારે ઘડીએ પણ ૫ડેલી તિથિનીજ બાકી રહેલી હોય છે. હવે તે ઘડીએ તેજ તિથિની કેવી રીતે હોય છે? એમ જે કહેતા હે, તો કેવી રીતે તિથિના અધિકપણામાં એકજ તિથિ બે સૂર્યોદયને સ્પર્શ કરે છે, એ વિરે હમણાં જ નિરૂપણ કર્યું છે. તે શું તમારા ચિત્તમાં નથી આવ્યું ? જે આવ્યું જ છે, તે પછી કેમ પૂછે છે ? સ્પષ્ટીકરણ માટે પૂછાય છે એમ કહેતા હે તો સાંભળે. પ્રાચિન તિથિ પહેલા વારમાં સાઠ ઘડી પ્રમાણુની હોય છે. તે પછી ઉત્તરાતિથિમાં પૂર્વતિથિની સાઠ સહિત એકાદિ આંધક ઘડી વિગેરે ઘડીઓ રહે છે. ત્યારે ૬૦ ઘડી. રૂ૫ વારનું લક્ષણ છે જેનું એ દિવસ ગયેલ છે અને રહી ગયેલી ઘડીએ બીજ વારવાળા દિવસે હોય છે. આથી વૃદ્વિતિથિ કહેવાય છે. પરંતુ તિથિ ભિન્ન થઈને વધે છે એમ નથી. કારણ કે-તેજ પ્રકારે તેજ તિથિને રહી ગયેલે અંશ છે. તેના અભાવમાં આજે પૂર્ણતિથિ છે એમ કેમ કહી શકાશે ? અર્થાત તિથિની વૃદ્ધિ છતે પૂર્ણઘડીઓ ન માનવામાં આવે તો પૂરી તિથિ ન જ કરી શકાય.
ઉ૫૧
ઉપર્યુક્ત દરેક રીતે શ્રી રાજશેખરસૂરીશ્વરજી મહારાજાને “અદ્દન અને તિથિપાયવાચીમાં રહેલું છે. એ અને બીજા અનેક સ્પષ્ટ વિધાનો જે સમજી જવાય તો આરાધ્ય પાંચમથી અપર્વ અને અપ્રમાણભૂત, અનધિકારી પાંચમ મહાપર્વમાં લઈ શકાય, એ વિગેરે શાસ્ત્રવિપરીત શબ્દો ક્ષણ પણ નભી શકે તેમ નથી. અને “સારા ” કહેલું હોવાથી અધિકૃત અને અનધિકૃત પણ પાંચમજ હોવાથી પાંચમની અનંતર ચેાથ રહે છે, એટલે ચોથેજ સંવત્સરી થાય. પાંચમની વૃદ્ધિમાં પૂરી પાંચમ તો ત્યારે જ કહેવાય કે-જ્યારે દ્વિતીય સૂર્યોદયની ઘડીઓ પણ લેવાય, અને જે દ્વિતીય સૂર્યોદયની ઘડીઓ ન લે તો પૂરી પાંચમ કહેવાયજ,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
