SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 243
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २३० त्रिविक्रम-प्राकृत-व्याकरण मई जाणिउँ पिअविरहिअहं क वि घर होइ विआलि । णवर मिअंकु वि तिह तवइ जिह दिणयह खयगालि ||१४॥ (=हे. ३७७.१) (मया ज्ञातं प्रियविरहितानां कापि धरा भवति विकाले । केवलं मृगाङ्कोऽपि तथा तपति यथा दिनकरः क्षयकाले ॥) मैं समझ रही थी कि प्रियसे विरही जनोंको संध्यासमयमें कुछ आधार (धरा-अवलंबन, दुःखनिवृत्ति) मिलता है। पर प्रलयकालमें जितना सूर्य उतना (इस समय) चंद्रभी ताप देता है। इसीप्रकार जिव और तिध इनके उदाहरण जाने । दादेहो यादृक्तादृक्कीदृगीदृशाम् ॥ ९ ।। ____ अपभ्रंशमें यादृक्, इत्यादि शब्दोंके द-आदि अवयवको डित् एह ऐसा आदेश होता है। ड् इत् होनेसे, सर्वत्र टि का लोप होता है ।। ९ ॥ उदा. मई भणिअउ बलिराउ तुहुँ केहउ मग्गणु एहु। जेहु तेहु नवि होइ वढ सइँ नारायणु एहु ॥ १५ ॥ (हे. ४०२.१) (मया भणितो बलिराज त्वं कीदृक् मार्गण ईदृक् । यादृक् तादृक् न भवति मूढ स्वयं नारायण एषः॥) (शुक्राचार्य कहते हैं।-हे बलिराज, किस प्रकारका यह याचक है, वह मैंने तुझसे कहा था। रे मुर्ख, यह जैसा-तैसा कोई नहीं है, (केवल) स्वयं नारायण है। डइसोऽनाम् ।। १० ।। अपभ्रंशमें यादृश, इत्यादि अकारान्त अर्थात् य दृश, तादृश, कीदृश ईदृश ऐसे रूपोंके द-आदि-अवयवको डित् अइस ऐसा आदेश होता है। उदा.जइसु । तइसु । कइसु । अइसु ॥ १०॥ यावत्तावत्युमहिमा वादेः ।। ११ ।। ___ अपभ्रशमें यावत् और तावत् इन अव्ययोंके वकारादि अवयवको उं, महिं, म ऐसे तीन आदेश होते हैं ॥ ११ ॥ उदा.. तिलहँ तिलत्तणु ताउँ पर जाउँ न नेह गलंति । नेहि पणटुइ ते ज्जि तिल तिल फिट्टवि खल होति ॥१६॥ (=हे. ४०६.२) Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001735
Book TitlePrakritshabdanushasanam
Original Sutra AuthorN/A
AuthorTrivikram
PublisherJain Sanskruti Samrakshak Sangh Solapur
Publication Year1973
Total Pages360
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari & Grammar
File Size19 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy