________________
१०४
अलंकारचिन्तामणिः
[३।१९विमानासिताङ्गोऽमरेन्द्रो नुनाव । प्रभोरुक्तिमिद्धां विमानासिताङ्गोः ।।१९।।
विशिष्टलक्ष्मीम् 'अनाशिताम् अबाधिताम् । अतूं क्षेपणे इति ण्यन्तो धातुः । गोः स्वर्गादागत्य ॥
कामिनीर हितायते कामि नीरहितायते । कामिनी रहिता यते कामिनीरहिताय ते ॥२०॥
क परमात्मन् आमिनीर ज्ञानिन् नि:काम । र: पुमान् पावके कामे क्षये वज्र 'शिवे वृतो इत्यभिधानात् । हित । आयते कोपपोडोपरम। केन विधात्रा अम्यते स्म कथ्यते स्म इति काम वेदः तस्मिन कामि । नी: मोक्षमार्गस्य प्रणेता। अहितायते वेदे तन्निराकरणद्वारेण शत्रयते भवान् इति यतः । क रविभूत "अमिनी भक्तिमती ई रहिता रात् क्षयात् हिता च्युता। हो गतिवृद्धयोः इति धातुः । इति यतश्च ततः भो यते ते नमोऽस्त्वित्यध्याहार्यम् ।
विमानमें स्थित शरीरवाले अमरेन्द्र–इन्द्रने स्वर्गसे आकर प्रभुकी वाणीको स्तुति को, जो वाणी समृद्ध एवं विशिष्ट शोभावाली तथा अतिरस्कृत है ॥१९॥
विशिष्टलक्ष्मी-अबाधित दिव्यध्वनिरूपी लक्ष्मो। / असू - क्षेपण अर्थमें ण्यन्त धातु है । गोः-स्वर्गसे आकर ।
हे परमात्मा-ज्ञानी तथा निष्काम-सर्वज्ञ और वीतरागी, अविनश्वर सुखवाले अनन्तवीर्ययुक्त, तुम मोक्षमार्गके उपदेशक हो, तुम वेदविषयक आस्थारहित हो । हे सूर्यसदृश प्रभो, आपकी भक्तिमती लक्ष्मी क्षय रहित है, अतः हे कामिनी रहित साधो ! आपको नमस्कार है ॥२०॥
क-परमात्मा; आमिनीर-सर्वज्ञ क्षौर वीतरागी; रः-पुरुष, कामक्षय, वज्र या शिव; आयते-कोपपीडोपरम-वीतरागता, काम-वेद, नी:-मोक्षमार्गप्रणेता, अहितायते वेद-वेदविषम्क आस्था रहित, क–रविभूत, अमिनी---भक्तिमती, ई–क्षयरहित । Vही- गति-वृद्धि अर्थक धातु है। हे पते--मुनिराज, तुम्हें नमस्कार है।
१. अनासिताम्-ख । २. असु-ख । ३. आमिनी र इत्यस्यानन्तरम्-ख प्रतो "अमगति भक्ति शब्देष्विति धातुः । ये गत्यर्थाः ते ज्ञानार्थाः । तान्निष्क्रान्तः नीरः ॥ इत्यधिकाः पाठः । ४. वेपतावित्यभिधानात्-ख । ५. काम् वेदः इत्यस्य स्थाने-ख प्रती 'कामी' पाठः । ६. नीः इत्यस्य स्थाने-खप्रती निः। ७. आमिनी-क तथा ख ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
