Parshvabhyuday

SR No.: 001704
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: M G Kothari
Publisher: Gulabchand Hirachand Doshi
Total Pages: 844
Language: Sanskrit, English
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Mythology
File Size: 16 MB

Page 492

चतुर्थः सर्गः ]
.
३६१
पारुष्यप्रहरणाद्यरूपा प्रजात् । तत् ते श्रवणेन्द्रियं श्रोष्यति शब्दं स्वगोचरतां . नेष्यति ।
O you, an impassive one! as your ears do not listen to a char ming speech, made by me with reference to a fight, with its implication qnite clear, I think your ears are afflicted by very harsh winds [ i.e. by winds blowing very barshly ]. Take this song of women [i.e. sung by women), when heard by you, to be a medicine curing deafness;by using this medicine your ears will perceive sounds.
श्रव्यं गेयं, नयनसुभगं रूपमालोकनीयं,
पेयस्तासां वदनसुरभिः, स्पृश्यमाघ्रायमङ्गम् । कामाङ्गं ते समुचितमिदं सङ्गमं सानुबन्धं .
कान्तोपान्तात्सुहृदुपगमः सङ्गमात्किञ्चिदूनः॥२०॥ अन्वयः- तासां श्रव्यं गेयं, नयनसुभगं आलोकनीयं रूपं, पेयः वदनसुरभिः, स्पृश्य आघ्रायं अङ्गं ते समुचितं कामाझं; इदं सानुबन्धं सङ्गमं कान्तोपान्तात् सुहृदुपगमः सङ्गमात् किञ्चित् ऊनः।
श्रव्यमित्यादि । तासां त्वकान्तायाः उपान्तात् समुपागतानां सीमन्तिनीनां श्रव्यं श्रवणाह । ' तृज्च्याश्चाहे ' इत्यहाथै व्यः। मनोहारि वा। 'श्राव्यं हृद्य मनोहारि' इत्यमरः । गेय गानम् । 'गेयस्तु त्रिषु गातव्ये गेयः स्याद्गायने पुमान् ' इति विश्वलोचने । नयनसुभगं नयनाभिरामं । नयनयोः नेत्रयोः सुभगं अभिराम नयनसुभगम् । आलोकनीयं आलोकनाहम् । रूपं सौन्दर्यम् । 'रूपमाकारसौन्दर्यस्वभावश्लोकनाणके । नाटकादौ मृगे ग्रन्थावृत्तौ च पशुशब्दयोः ॥' इति विश्वलोचने । पेयः पानाहः। वदनसुरभिः मुखसौरमं स्पृश्यं स्पर्शनार्ह आघ्राय आघाणाई अङ्गं शरीरं । 'अङ्गमन्तिके । गात्रोपायाप्रधानेषु प्रतीकेऽप्यङ्गवत्यपि ' इति विश्वलोचने । ते तव समुचितं नितरां योग्य कामाङ्ग कामोत्पत्तिसाधनम् । इदं एतद्नेयादिकं सानुबन्धं निरन्तरायम् । साक्षादित्यर्थः । अनुबन्धः अन्तरायाभावः । अनुबन्धेनान्तरायाभावेन सहित सानुबन्धम् । सङ्गमं अन्योन्यमिलनम् । संगमशब्दो नपुंसलिङ्गोऽपि वर्तते । 'सङ्गमं शतमानाऽर्मशम्बलाव्यय. ताण्डवम् ' इत्यमरः । कान्तोपान्तात् कान्तासमीपात् । कान्तायाः उपान्तः समीपं कान्तोपान्तः । तस्मात् सुहृदुपगमः सुहृदामागमनम् । कान्तायाः मित्रीभूतानां