Parshvabhyuday

SR No.: 001704
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: M G Kothari
Publisher: Gulabchand Hirachand Doshi
Total Pages: 844
Language: Sanskrit, English
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Mythology
File Size: 16 MB

Page 313

१८८
[पार्धाभ्युदये
का। प्रियं अभीष्टं । 'अभीष्टेऽभीप्सितं हृद्यं दयितं वल्लभं प्रियम्' इत्यमरः । उपहरेः विधेहि।
You, proceeding on your way in the sky, and making your round form the object of the glances of the eyes of the wives of those gone abroad-glances, black and variegated in the interior, depriving the bees following the tossings of the Kunda-flowers of their beauty, should do what is dear to them by inspiring confidence in them regarding the arrival of their lovers.
तस्मिन्नध्वन्यनतिचिरयन्नध्वनीनः प्रयायाः
यस्मिन्यात्राफलमविकलं लप्स्यसे दैवयोगात् । - जैत्रेषूणामिव हृदिशयस्यायतानां स्वबिम्ब
पात्रीकुर्वन्दशपुरवधूनेत्रकौतूहलानाम् ॥ ४४ ॥ अन्वयः-- हृदिशयस्य जैत्रेषूणां इव आयतानां दशपुरवधूनेत्रकौतूहलानां स्वबिम्बं पात्रीकुर्वन् यस्मिन् दैवयोगात् अविकलं यात्राफलं लप्स्यसे तस्मिन् अध्वनि अध्वनीनः (त्वं ) अनतिचिरयन् प्रयायाः। ... तस्मिन्नित्यादि । हृदिशयस्य कामस्य । हृदि हृदये मनसि वा शेते हृदिशयः । 'आधारे' इत्याधारे वाचि शीडोऽन्यः । 'हृच्चित्तबुक्कयोः क्लीय ' इति विश्वलोचने । तस्य । हृदिशयः मनसिजः । कामः इत्यर्थः । जैत्रेषूणां इव जेतृवाणानामिव । जैत्रैव जैत्रं । प्रज्ञादित्वादण् । आयतानां दीर्घाणां । 'सुदूरे दीर्घमायतो' इत्यमरः । दशपुरवधूनेत्रकौतूहलानां। दशपुर रन्तिदेवस्य राजधानी । तत्र विद्यमानानां वधूनां स्त्रीणां नेत्रकौतूहलानां नेत्राभिलाषाणां । साभिलाषदृष्टीनामित्यर्थः । 'कुतूहलं कौतुके स्यात्रिषु शस्ते कुतूहलं' इति विश्वलोचने । 'स्त्री नारी वनिता मुग्धा भामिनी भीरुरङ्गना । ललना कामिनी योषिद्योषा सीमन्तिनी वधूः ॥' इति धनञ्जयः । स्वबिम्बं स्वशरीरं पात्रीकुर्वन् गोचरीकुर्वन् योग्यं कुर्वन् वा । 'योग्यभाजनयोः पात्रं ' इत्यमरः। यस्मिन् यत्र मार्गे देक्योगात् शुभकर्मोदयवशात् । लाभान्तरायकर्मक्षयोपशमादित्यर्थः । ' ' दैवं दिष्टं भागधेयं भाग्यं स्त्री नियतिविधिः' इत्यमरः । अविकलं सम्पूर्ण । न विकलं अविकलं । विकलं नष्टांशम् । यात्राफलं प्रयाणफलं । 'यात्राऽनुवृत्तौ गमने यापने देवतोत्सवे ' इति विश्वलोचने । लप्स्यसे अधिगमिष्यसि तस्मिन् अध्वनि तस्मिन् वर्मनि अध्वनीनः शीघ्रगमनः।